Crisis zorgt voor nieuwe Italiaanse immigratie

70 jaar geleden tekende België een migratieakkoord met Italië. Maar ook de voorbije jaren steeg het aantal Italiaanse migranten in Brussel fors, met een verdubbeling in het laatste decennium. De nieuwe migranten zijn vaak jonger, beter opgeleid en vrouwelijker dan toen. De jongerenwerkloosheid in Italië, liefdesrelaties en het Erasmusprogramma voor studenten zijn enkele van de verklaringen.

België viert de zeventigste verjaardag van het immigratieakkoord met Italië. De Italiaanse immigratie van het midden van de vorige eeuw, vooral van gastarbeiders voor de mijnbouw, was groot. Maar ook nu nog komen Italianen naar België. Italiaanse immigranten vandaag in Brussel zijn vooral jonger dan 45 jaar, hoogopgeleid en op zoek naar beter werk.

Cijfers
Uit cijfers van FOD Economie die BRUZZ opvroeg, blijkt dat fors meer Italianen naar Brussel immigreren sinds de economische crisis van 2008 en de daarop volgende eurocrisis. In 2005 verhuisden amper 1.000 Italianen van buiten België naar Brussel. Vorig jaar waren dat er al 2.500, een stijging met 250 procent.

La Comune del Belgio, een vzw die de integratie van Italiaanse migranten in België wil bevorderen, presenteerde vorig jaar de resultaten van een enquête afgenomen bij nieuwe Italiaanse immigranten in Brussel en omstreken. De nieuwe immigratie is heel verschillend van de oude. Zo blijkt vandaag meer dan 90 procent van de migranten jonger dan 45 jaar. En bijna 80 procent komt naar Brussel met een opleiding op zak.

Crisis, geschiedenis en Europa
De statistieken van de FOD Economie vertellen ongeveer hetzelfde verhaal en demograaf aan de VUB Patrick Deboosere bevestigt. “De klassieke arbeidsmigratie was laaggeschoold, vooral mannelijk en georganiseerd. Nu zijn Italiaanse immigranten hoog opgeleid, ze kiezen er zelf voor om te verhuizen en er is een vervrouwelijking.”

“Er is in Italië gewoon geen oplossing gekomen voor de jongerenwerkloosheid”, zegt Deboosere. Naast de economische crisis ziet hij nog drie belangrijke oorzaken voor de recente komst van Italianen naar België en Brussel. Ten eerste, is er de lange geschiedenis van Italiaanse immigratie. Die zorgt voor een aanhoudende uitwisseling (bijvoorbeeld liefdesrelaties) tussen het land van herkomst en het land van aankomst.

Ten tweede, heeft de uitbreiding van de Europese Unie van 2004 gezorgd voor een intensievere rekrutering bij de Europese instellingen, zegt Deboosere. Ten derde, is er het effect van uitwisselingen zoals het Erasmus-programma. “Voor jonge hoogopgeleiden worden Europa en de wereld hun land.”

Nieuw leven

Bij Lapo Bettarini, zelf Italiaanse immigrant in Brussel en mede-auteur van de studie van Comune del Belgio, klinkt een ietwat ander geluid. Hij is het eens met de ‘brain drain’, maar ziet zelf ook heel wat mensen migreren die niet meer piepjong zijn. “Ook mensen ouder dan 35 jaar willen in het buitenland een nieuw leven beginnen” en niet iedereen is hoogopgeleid.

83 procent van de ondervraagden door Comune del Belgio die hier werk zoeken, hadden trouwens wél werk in Italië. "Maar mensen willen ook meer stabiliteit dan in Italië, een beter sociaal vangnet en een correcte verloning," aldus Bettarini.