Kruidenpluk in het landschapspark

Voor Le jardin essentiel, zoals de komende editie van Parckdesign officieel heet, vormt een pas aangelegde, 3.000 vierkante meter grote kruidentuin het uitgangspunt. Met de kruiden en bloemen uit de tuin gaan kunstenaars, koks, designers, stedenbouwkundigen en buurtbewoners aan de slag in het destillatielabo, de keuken of op het podium.

“Als hoofdlocatie kozen we voor het Dudenpark, dat sociaal al actief is maar tegelijk nog een enorm potentieel heeft. Op dit moment ontbreekt het in het park aan focus. Bovendien willen we met ons project diverse sociale en culturele groepen aanspreken, en beschikken Sint-Gillis en Vorst daarvoor over een boeiende sociale mix”, vertellen Judith Wielander en Gilly Karjevsky die samen met Alex Roemer het festival cureren. “Als buitenlanders vinden we het trouwens bijzonder dat Martine Cantillon deze artistieke biënnale startte binnen Leefmilieu Brussels, en zo de groene ruimtes in Brussel wil heruitvinden.”

Centrum van het festival is de kruidentuin, waarin een dertigtal variëteiten aan eetbare en geneeskrachtige planten groeien. “In overleg met plantenexpert Rudy Luijters, parkverantwoordelijke Robert Vanderhulst en hoofdtuinier François Debey hebben we bepaald welke planten er in de tuin zouden komen. Daarbij speelden criteria als het klimaat en het seizoen mee, maar ook het type vogels of insecten dat het bestaande park en bos graag willen aantrekken.”

Ook historisch is er een bijzondere link tussen de kruidentuin en het Dudenpark. “De rijke industrieel Guillaume Duden, die het bos in 1869 had gekocht, schonk het in 1895 aan koning Leopold II op voorwaarde dat die er een openbaar park van zou maken, en het naar Duden zou noemen. Dat gebeurde, en bovendien vestigde Leopold II er het eerste tropische medicinale instituut van België. Want in die periode moesten nieuwe ziekten uit de kolonie worden onderzocht en behandeld.”

Bij dat koloniale verleden van het park sluit het project ‘Ecole Mondiale’ van kunstenaars Filip Van Dingenen en Ive Van Bostraeten aan. “Met hun project verwijzen ze naar de school die Leopold II begin twintigste eeuw wilde oprichten om mensen op te leiden voor een koloniale carrière. Net als in de tijd van Leopold bestaat de school van de kunstenaars uit acht afdelingen. Alleen is het nu niet meer nodig om nieuwe gebieden te verkennen, maar om de bestaande wereld te leren verzorgen”, vertellen de curators.

Groendienst creëert opera

Bij de tuin hoort ook een constructie die drie paviljoenen huisvest. “Daarin hebben we verschillende functies ondergebracht. Zo zal je in het café lekkers kunnen proeven uit de tuin, worden er in de keuken allerlei workshops gegeven om zelf met de kruiden aan de slag te gaan en wordt het destillatielabo het centrum voor allerlei brouwsels zoals infusies, maar ook oliën. Daarmee brengen we een labo voor het eerst naar de publieke ruimte. Bovendien willen we alle mensen uit de diverse culturen en bevolkingslagen uitnodigen om hier hun traditionele kennis te delen”, vertelt het duo.

“Een ander mooi project dat ons leert hoe we op een nieuwe manier kunnen omgaan met de natuur, is The next invasive is native. Daarbij nodigt het Londense kunstenaarscollectief Cooking Sections iedereen uit om nieuwe planten in het Dudenpark te leren oogsten, en er ijs van te maken. Op die manier stellen ze ecologische veranderingen, en onze relatie met die nieuwkomers in onze natuur, in vraag.”

Naast deze meer concrete activiteiten is er een uitgebreid artistiek en experimenteel programma. “Op die manier willen we de relatie tussen natuur en cultuur, en het belang van groene ruimtes in de stad, onderzoeken. Traditioneel was er een strikte scheiding tussen natuur en cultuur. Een park was een plaats voor reflectie, een plaats waar je eventjes kon ontsnappen aan het drukke stadsleven. De laatste jaren zien we dat cultuur en natuur steeds dichter bij elkaar komen, en dat de stadsbevolking de groene ruimte actief gaat gebruiken voor de productie van voedsel."

"Over deze veranderende relatie tussen natuur en maatschappij zullen antropologen en filosofen tijdens A Night School enkele lezingen geven. Kunstenaars en designers formuleren tijdens performances nieuwe antwoorden op deze verandering. Zo opent het festival met een performance van The School of Narrative Dance, een nomadische dansschool waar iedereen welkom is. En werken de mensen van de gemeentelijke groendiensten onder leiding van Luigi Coppola rond deze thematiek aan een zelfgeschreven opera. Die zal tijdens het afsluitmoment op 11 september worden opgevoerd”, besluit het duo.

Le jardin essentiel opent op 14 juli om 15u. Tot 11 september staan er een massa activiteiten op het programma. Meer info op www.parckdesign.be. Wie zich graag wil engageren in de tuin, kan mailen naar parckdesign2016@gmail.com.