Samusocial: Vertegenwoordigers regering amper aanwezig op raden van bestuur

De twee afgevaardigden van de regering die in de raad van bestuur van Samusocial zetelen, waren nauwelijks aanwezig op bijeenkomsten van de raad van bestuur. Beide vertegenwoordigers hebben bovendien nauwelijks controle uitgevoerd op de financiën van Samusocial, omdat dat niet tot hun opdrachten behoorde.

Dat is gebleken in de onderzoekscommissie naar Samusocial. Donderdag zijn daar Stéphane Vanommeslaeghe en Wilbert Stoefs uitgenodigd als getuige. Zij zaten, sinds het beheerscontract dat de regering in 2015 afsloot met Samusocial, in de raad van bestuur van Samusocial. Ze moesten als vertegenwoordigers van de collegeleden bevoegd Begroting, Guy Vanhengel (Open VLD) en Didier Gosuin (Défi) voor Stoefs en van minister-president Vervoort (PS) voor Stéphane Vanommerslaeghe toezien op de correcte uitvoering van de beheersovereenkomst over de winteropvang. In tegenstelling tot de regeringscommissarissen kunnen ze geen onderzoeken voeren of veto's stellen.

'Niet uit onwil'
In 2016 kwam de raad van bestuur van Samusocial vier keer samen. Vanommeslaeghe was op één vergadering aanwezig, Stoefs zelfs geen enkele keer. “Een kwestie van prioriteiten, dat was niet uit onwil. Ik had andere vergaderingen gepland”, zei Stoefs. “De data van vergaderingen veranderden constant”, zo verantwoordde Vanommeslaeghe zich. “Ik vind dit choquerend. Jullie waren eerder permanente afwezigen in plaats van permanente vertegenwoordigers”, zo liet Vincent De Wolf (MR) zich ontvallen.

Verder bleek ook dat de vertegenwoordigers nauwelijks controle uitoefenden op de financiële gang van zaken binnen Samusocial. Ze kregen geen richtlijnen van de bevoegde ministers, “alles wat we moeten doen staat in het beheerscontract”. En in dat beheerscontract staat duidelijk dat de controle beperkt was: ze moesten er enkel op toekijken dat de subsidies van de Brusselse regering correct werden aangewend.

De afgevaardigden hebben geen rapporten aan hun ministers geschreven, en hadden naar eigen zeggen weinig zicht op de financiën. “Wij waren enkel observatoren”, merkte Vanommeslaeghe op. “We konden wel documenten inkijken, maar in de beheersovereenkomst is dat eerder als uitzonderingssituatie gedefinieerd, dus in het kader van een onderzoek bijvoorbeeld”, voegde Stoefs daaraan toe.

Dat laatste verbaasde enkele parlementsleden, want Stoefs is ook inspecteur van Financiën van het Brussels Gewest: in 2013 maakte hij al een kritische financiële audit van Samusocial. Daarover wordt hij later op de dag nog ondervraagd. “Die audit bracht grote problemen naar boven, zoals dure seminaries in het buitenland en hoge vergoedingen voor ex-directrice Peraïta. Waarom is daar in de beheersovereenkomst niet meer mee gedaan, om u te machtigen om dingen na te kijken?”, vroeg Arnaud Verstraete zich af. “De subsidiërende overheid heeft hier duidelijk slecht onderhandeld”, merkte Liesbet Dhaene (N-VA) op.

Weinig contact met bestuurders
Ook van tegenwerking tegen externe inmenging binnen Samusocial, hebben de afgevaardigden niet veel gemerkt. “Wij hadden weinig contact met de bestuurders, veel meer met de operationele directeurs, in het kader van het winterplan. Ik heb de indruk dat dat professionele mensen zijn die goed werk leveren”, zei Vanommeslaeghe. Hij bevestigde wel dat Samusocial liever geen afvaardiging van de Brusselse regering in de raad van bestuur had.

De werking van de afgevaardigden stond los van het werk van de regeringscommissarissen, uitgestuurd door de bevoegde ministers Pascal Smet (SP.A) en Céline Fremault (CDH). Hun rapport bracht het schandaal over zitpenningen binnen de raad van bestuur bij Samusocial aan het licht. Zij kwamen eerder al getuigen in de commissie.