Uitbreiding om sukkelend Villo recht te trekken

Het deelfietsensysteem Villo heeft veel trouwe gebruikers, maar hun verplaatsingspatronen zetten het systeem onder druk. Op elk moment van de dag zijn er tientallen stations volgeparkeerd of leeg, en dat ondermijnt het hele systeem, en houdt groei tegen. 30 grotere stations, elektrische Villo’s, en een betere verplaatsing van de fietsen moeten soelaas brengen.

37.000 abonnees maken dagelijks zo’n 4.100 ritjes met Villo, goed voor een totaal van 1,5 miljoen fietsbeurten per jaar (fors minder dan in 2014). Maar sommige stations zijn populairder dan andere, en dat haalt het systeem uit balans.

Zo zijn de stations in het stadscentrum en aan de grote treinstations erg populaire bestemmingen, waardoor ze vlotjes vol fietsen komen te staan. Het is geen ongewoon zicht om daar dan losse fietsen te zien, achtergelaten door gehaaste reizigers die geen plaats vonden.

En dat levert het systeem veel kritiek op. Gebruikers plaatsen foto’s van lege stations, of screenshots met alle lege stations rond hen op Twitter. En die kritiek wordt ook bijgehouden op de Twitter-account @wheresmyvillo, van Jonathan Van Parys. Het probleem wordt door zowat iedereen erkend, gaande van gebruikers (in het gebruikerscomité van Villo) tot politici als Bruno De Lille (Groen) en Villo zelf.

Steekproef
Waar is de kans het grootst dat een Brusselaar stoot op een leeg of vol station? BRUZZ deed een steekproef, door een week lang op 23 momenten de openbare data van Villo te downloaden.

Op de onderstaande kaart zie je in welke stations het minst aantal fietsen stonden, en welke er dan weer erg vol stonden. Problemen met Villo zijn er de hele dag door, merkten we. Er zijn bijna permanent tientallen ‘probleemstations’, van de 351.

(Lees verder onder de kaart)

Opvallend: volle stations zijn er vooral in het (vlakkere) westen van Brussel en het centrum, de lege stations liggen eerder in het (heuvelige) oosten. Populaire stations zoals Beurs of Naamsepoort staan niet in de lijst, omdat ze regelmatig leeggemaakt of bijgevuld worden. Stations die verder van het centrum liggen, zoals Jubelfeest, krijgen dan weer zelden bezoek van de Villo-bestelwagens.

“Villo heeft dus duidelijk last van iets typisch Brussels, het reliëf,” zegt Roel De Cleen van de Fietsersbond. “Mensen fietsen nu eenmaal niet graag bergop, zeker niet met de Villo-fietsen, die erg zwaar zijn” En dus moeten er elektrische Villo’s komen, vindt De Cleen. Het bonussysteem dat bergopfietsers beloont werd recent uitgebreid, maar heeft slechts een beperkte impact.

Slap contract
De Villo-problemen zijn niet nieuw en staan ook steeds op de agenda van het gebruikerscomité, samen met de vraag naar elektrische Villo’s. Waarom slepen ze dan al zo lang aan? "De kwaliteitseisen in het contract van het Gewest met JCDecaux zijn niet erg streng," is bijvoorbeeld te horen bij parlementslid Julien Uyttendaele (PS). Dat contract is niet openbaar.

“Er is bepaald dat de fietsen regelmatig onderhouden moeten worden en dat volle en lege stations beperkt moeten worden,” klinkt het op het kabinet van Mobiliteitsminister Pascal Smet. “We controleren dat, en ze komen hun verplichtingen na.”

Momenteel rijdt Villo drie keer per dag rond om fietsen te verplaatsen. Dat gebeurt om 5 uur, 11 uur, en 17 uur. Dat is meer dan vroeger, maar nog een stuk minder dan in Antwerpen. Daar rijden vijf ploegen de hele dag rond, van 6 tot 22 uur. Volle of lege stations zijn er een zeldzaamheid. Het Antwerpse systeem is ook een stuk populairder.

Kwaliteit kost geld
"JCDecaux ontkent de problemen niet," klinkt het off the record in het gebruikerscomité van Villo. "Maar als het gewest meer verplaatsingsrondes wil, dan moet het ook meer betalen, zeggen ze steeds. Ze beperken zich tot wat in het contract staat, niet meer."

De invoering van elektrische fietsen wordt momenteel bestudeerd. Ook hier geldt: technisch mogelijk, maar het kost wel geld. Er staan ook andere - beperkte - oplossingen op de planning. In de loop van 2016 en 2017 worden een dertigtal populaire stations uitgebreid met extra 'aanbindpalen'. Welke dat zijn ligt nog niet definitief vast. Of dat de problemen zal oplossen is onwaarschijnlijk.

Er loopt eveneens een studie die Villo vergelijkt met andere systemen. Zo is al gebleken dat de afstand tussen de stations in Brussel vrij groot is, wat een rem is op het gebruik.

Onze redactie contacteerde Villo meerdere keren voor informatie en een reactie, zonder succes. In dit artikel lees je meer over de stagnatie van Villo.