Tristero: ‘Internet vereeuwigt de toogpraat van vroeger’

‘Leave a Comment’. Naar dat zinnetje waarmee YouTube aanspoort tot soms ellenlange debatten bij de filmpjes op dat kanaal, is de nieuwe voorstelling van Tristero genoemd. Het internet heeft de wereld veranderd, maar er zijn ook positieve elementen in de opkomst van de sociale media, oordelen de makers. Humor bijvoorbeeld.

Acteurs Peter Vandenbempt en Youri Dirkx en zakelijk leider Manu Devriendt ventileren hun bedenkingen bij de subsidieperikelen die hen dit jaar in een bestaanscrisis stortten, maar geven eerst nog alle aandacht aan de commentatoren van het internet die in hun nieuwe theatervoorstelling aan bod komen.

Waar Tristero in ‘The Search Project’ nog podiumpotentieel zag in aandoenlijke en vreemde zoekertjes en contactadvertenties, en in ‘Iemand van ons’ citaten over liefde en politiek liet klinken en botsen, waden ze nu in de open riool van de commentaarkolommen op het internet, waar de anonieme digitale mens per se zijn mening kwijt wil.

Iedereen klaagt over het geklaag op sociale media. Jullie doen er iets creatiefs mee.
PETER VANDENBEMPT: Dat materiaal heeft potentieel, omdat het ons een spiegel voorhoudt en omdat het heel speelbaar blijkt. Het zijn heel veel verschillende stemmetjes, in verschillende talen, met verschillende accenten en op verschillende niveaus.

YOURI DIRKX: Twee jaar geleden hebben we in Théâtre National al een schets van twintig minuten gemaakt van wat de voorstelling zou kunnen worden. Dat viel heel goed mee. Toen wisten we dat we iets in handen hadden.

We namen tijdens de research veel sites en fora door, maar uiteindelijk zijn we weer bij ons eerste uitgangspunt uitgekomen, omdat daar al zoveel in zat. Bij sommige filmpjes op YouTube gaan de commentaren maar door, pagina’s lang. Het feit dat alles anoniem gebeurt, geeft er natuurlijk een speciale dimensie aan en doet geen goed aan je kijk op de mensheid.

Soms posten mensen toch ook positieve of ontroerende getuigenissen bij zo’n filmpje?
VANDENBEMPT: Toen ik zocht op fragmenten uit fictie - geen huis-, tuin- en keukenvideo’s waarin kindjes van hun fiets vallen, maar filmpjes met een artistieke bedoeling - was ik aangenaam verrast: die filmpjes waren voor mensen vaak een aanleiding om zich te positioneren en zinnige dingen te zeggen over de wereld waarin we leven. Fictie kan dus nog altijd mensen beroeren.

DIRKX: Helaas is er altijd weer iemand anders die daarop begint te zeiken.

VANDENBEMPT: Dit project toont een beetje het waanidee, de illusie van the global village. Internet verandert de wereld en verandert ons als mens, maar van de idylle van de global community die ons werd voorgesteld, blijft volgens mij niet veel over. Die communities zijn er binnen bepaalde niches en interesse-sferen. Voor het overige lijkt de toevloed aan nieuws en informatie er vooral toe te leiden dat mensen afweermechanismen creëren. Hoe meer zicht we krijgen op de wereld, hoe meer de grenzen gesloten worden om het vreemde buiten te houden en terug te kunnen keren naar een soort simpliciteit. De journalistieke tendens om meer ruimte te geven aan voxpops en straatinterviews zet zich voort aan de toog op het net.

DIRKX: Toogpraat is er altijd geweest, maar nu wordt die gedigitaliseerd en vereeuwigd. Hoe banaal een mening ook is, ze moet blijkbaar worden ingetypt. En dan maar wachten op een reactie. Je voelt veel frustratie. Mensen krijgen duidelijk niet genoeg ruimte om zich uit te drukken.

We kijken niet alleen verbaasd toe op wat de mensen allemaal achterlaten op internet. Het is ook een uitdaging om het positieve in de sociale media te zien en intellectuele en organisatorische filters in te bouwen die toelaten er op een goede manier mee om te gaan.

MANU DEVRIENDT: En er zit ook opnieuw veel humor in. Veel grappige, maar ook veel pijnlijke passages.

De taalfouten zijn misschien een bron van vermaak.
DIRKX: Mensen schrijven duidelijk sneller dan ze nadenken, ja. De teksten zijn ontegenzeggelijk niet geschreven om uit te spreken. Daardoor klinken ze bij momenten wat raar.

De voorstelling is drietalig. Reageren internauten in verschillende talen op elkaar?
DIRKX: Dat gebeurt zeker. Er wordt veel gebakkeleid over taal en over de voertaal die moet worden gehanteerd. Anderstaligen moeten maar naar een andere pagina, lees je dan. Het zijn dezelfde oude dynamieken die zich nu op nieuwe fora ontwikkelen. Die verschillende talen zijn voor ons als acteurs ook een hele uitdaging. De mix van Engels, Nederlands en Frans leidt tijdens de repetities tot heel wat hilariteit.


LEAVE A COMMENT van Tristero van 27 tot 29 oktober in het Kaaitheater, en op 1 december in De Kriekelaar.

Meer informatie:
www.kaaitheater.be
www.dekriekelaar.be
www.tristero.be