JOUW VRAAG. Waarom heet het Zuidstation Gare du Midi in het Frans?

Wat gesnuffel op internet levert niet bijzonder veel op. Niet dat de vraag over de kip en het ei niet interessant kan zijn – wat was er eerst: het station Gare du Midi of Le Boulevard du Midi? – maar in deze is het onbevredigend. Maar er zijn ook plausibele verklaringen.

Een eerste mogelijke verklaring is dat de allereerste spoorlijn die Bruxelles Midi aandeed haar naam gaf aan het station: de Chemin de Fer du Midi. Die was eigendom van de Compagnie du Nord - Belge, die op haar beurt toebehoorde aan een Frans bedrijf met vrijwel dezelfde naam. Zo komt de echte Midi al wat dichter bij Brussel. Het Nederlands-Frans woordenboek van Van de Velde en Sleeckx (1861) geeft als eerste vertaling voor zuiden ‘midi’ en pas als tweede variant ‘sud’. Maar is de verklaring echt zo eenvoudig?

Nachttrein
Misschien niet zo eenvoudig, maar de verklaring voor Bruxelles Midi is wel de logica zelve. De spoorlogica. Waarom heet(te) één van de stations Bruxelles-Luxembourg? Omdat van daaruit de treinen naar Luxemburg vertrokken. Idem dito voor de treinen naar het zuiden van Frankrijk, Le Midi. Dat zegt Ines Venneman van de communicatiedienst van de NMBS: “Al in 1840 vertrokken er nachttreinen naar Le Midi.”

Toen de gelijkheidswet er in 1898 aankwam - ook de wet De Vriendt-Coremans genoemd, de Belgische wet van 18 april 1898 betreffende het gebruik van het Nederlands in officiële bekendmakingen - werd er naar een vertaling van Le Midi in het Nederlands gezocht en dat werd Brussel-Zuid. Meer dan anderhalve eeuw later heeft Bruxelles-Sud een heel andere betekenis: het is de benaming voor de luchthaven van Charleroi.

Het huidige Zuidstation is trouwens al de vierde versie. In 1840 opende het eerste station ten zuiden van de Vijfhoek zijn deuren: het Bogaardenstation. Niet op de plaats van het huidige Brussel-Zuid, maar aan het Rouppeplein. Het station was al snel te klein, zodat in 1869 een nieuw, monumentaal gebouw in neoklassieke stijl van de hand van de beroemde architect Auguste Payen werd opgetrokken. Dit station lag tussen het Rouppeplein en het huidige station Brussel-Zuid in. Vanwege de aanleg van de Noord-Zuidverbinding in 1949 sloot het station definitief: het werd vervangen door een praktisch gebouw van gele baksteen met een mooie klokkentoren. De sporen werden op de hoogte van het dak geplaatst en een brug bracht de sporen naar Brussel-Kapellekerk, waar ze ondergronds gingen.

In het begin van de jaren 1990 begint de modernisering van Brussel-Zuid. In het belangrijkste station van heel het land werd een nieuwe ruimte voor de Eurostar- en Thalysterminals ingericht. De renovatie van de rest van het station werd echter stilgelegd na de afwerking van de hst-terminal. Vanaf 2012 wilde men alle overige perrons renoveren en alle perrons voorzien van een V-vormige overkapping, die ontworpen werd door de Franse architect Jean Nouvel, maar dit plan verdween in de onderste schuif.

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie op bruzz.be. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord. Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.