JOUW VRAAG. Waarom zijn er zo weinig geldautomaten in Brussel?

Misschien woont lezer Bert Savels in een wijk in Molenbeek die slecht bediend is, maar België en Brussel in het bijzonder zijn helemaal niet slecht bedeeld wat geldautomaten betreft. Helaas zijn er geen cijfers per regio, laat staan per wijk, dus moeten we een ommetje maken voor een betrouwbare schatting. Wij vroegen Isabelle Marchand van Febelfin, de federatie van financiële instellingen, zeg maar banken, om tekst en uitleg.

Eerst de vaststellingen. Er zijn geen cijfers, binnenlands noch buitenlands, over de spreiding van het aantal ATM’s. We weten alleen dat er in 2014 in totaal 8.742 waren voor heel België. Waar Febelfin wel gedetailleerde cijfers over heeft, is het aantal bankkantoren. En alhoewel u er redelijkerwijze mag van uitgaan dat er bij een bankkantoor één of meer ATM’s horen, is dat zeker niet één op één. De bankkantoren waar geen ATM bij hoort worden gecompenseerd, althans in Brussel, door geldautomaten in metrostations, treinstations en winkelcentra.

Maar eerst een paar cijfers. Over heel België verspreid zijn er 635 bankkantoren per miljoen inwoners. Daarmee staan we op de derde plaats in de Europese ranglijst, alleen Cyprus en Spanje tellen er meer per miljoen inwoners. Het Europees gemiddelde is 396. Van de buurlanden is ook Frankrijk niet slecht bedeeld met 569 kantoren per miljoen inwoners. Onze noorderburen zijn echter stukken slechter af met 113 kantoren per miljoen inwoners.

Maar de vraag ging over Brussel. Brussel telt met slechts 0,5 procent van de oppervlakte 6,3 procent van het aantal kantoren of 2,6 kantoren per vierkante kilometer. Dat is stukken beter dan het landelijk gemiddelde van 0,2 kantoren per vierkante kilometer. Dat heeft uiteraard te maken met de densiteit van de bevolking, maar het heeft wel heel concrete gevolgen. Een voorbeeld uit het verre West-Vlaanderen: Keiem, een deelgemeente van Diksmuide, toch goed voor meer dan duizend inwoners, heeft sinds meer dan een jaar geen bankkantoor en ook geen geldautomaat meer. Inwoners moeten met fiets, bus of auto vijf kilometer rijden naar Diksmuide. Dan zijn de Brusselaars toch stukken beter af? De stad Brussel houdt als enige wel het aantal ATM’s bij: op het grondgebied van de stad - Laken, Haren en Heembeek inbegrepen - zijn er 114.

Een aantal banken wilde wel kwijt waar ze ATM’s hebben: Bpost bijvoorbeeld telt 30 ATM’s en is aanwezig in zeventien van de negentien gemeenten. Vorst en Sint-Joost ontbreken. KBC heeft 48 kantoren over heel het Brussels gewest. Beobank is in 30 metro- en treinstations aanwezig. Dat is iets minder dan de helft van de metrostations. De premetrostations inbegrepen telt Brussel 69 metrostations.

Maar behoren ATM’s niet stilaan tot het verleden? Toch niet. De Belgen doen hoe langer hoe meer aan online bankieren, er zijn 11,1 miljoen abonnementen. Er zijn ook 3,2 miljoen abonnementen voor mobiel bankieren per app of smartphone. Toch haalt de Belg nog veel cash uit de muur: gemiddeld 29 keer per jaar voor een totaal gemiddeld bedrag van 3.900 euro. Onze noorderburen halen gemiddeld 2.788 euro per jaar uit de muur, de Fransen 1.946. “Aan papieren geld hangen maatschappelijke kosten vast: het moet gedrukt en gecontroleerd worden, het moet vervoerd worden en als het beschadigd is, moet het uit roulatie worden genomen. En niet te vergeten: omdat valsemunters nog altijd actief zijn, moet ook vals geld worden opgespoord,” besluit Marchand.