JOUW VRAAG. Wat is het gezondst? Fietsen in de stad of niet fietsen in de stad?

Een vraag waarop vele antwoorden bestaan, maar waarover zich wel een consensus aftekent. Voor de duidelijkheid: we houden geen rekening met de mogelijkheid op een ongeval, wat uiteraard ook slecht voor de gezondheid is.

De eerste halte voor een antwoord is Frans Fierens, expert luchtvervuiling van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel). Hij beaamt dat in de stad de luchtvervuiling uiteraard groter is dan op het platteland. De chronische blootstelling aan zaken als fijn stof zorgt in België voor een verlaagde levensverwachting van 7 à 9 maanden. “In grote steden zoals Brussel liggen de fijnstofconcentraties hoger, dus zal de vervuiling een paar maanden meer van de levensduur afknippen,” aldus Fierens. De logica dicteert dan dat wie zwaar sport, dieper ademt en dus ook meer vervuilde lucht binnenkrijgt, een slechtere gezondheid heeft. Dat klopt maar ten dele, aldus Fierens. “Iemand die sport ademt meer lucht in, en dus ook meer luchtvervuiling.

De vraag of sporten in de stad nu al dan niet een goed idee is, is niet zo eenvoudig te beantwoorden. Verschillende studies tonen aan dat de gezondheidsvoordelen van lichaamsbeweging groter zijn dan de nadelen die een sporter ondervindt van luchtvervuiling.” Hij wordt daarin bijgetreden door fysioloog Sebastiaan De Geus van de VUB. Van alle verplaatsingsmethodes in de stad is fietsen volgens hem de gezondste. “Wie te voet gaat krijgt minder fijn stof binnen omdat hij minder inspanning levert, maar de positieve effecten van fietsen maken de opname van slechte stoffen goed,” zegt hij.

Ironisch genoeg is wie binnen in de auto zit eigenlijk het slechtste af. “De vervuiling die in een wagen van buiten binnen komt is vier keer hoger dan op de fiets,” zegt De Geus. “In de auto ben je natuurlijk in rust, maar niet bewegen is natuurlijk slecht voor de gezondheid.” Wie het openbaar vervoer gebruikt valt in het midden van de gezondheidsrangschikking. De bus of de tram stopt zelden voor je deur, dus een gebruiker moet al wandelen tot aan de halte. Bovendien moet je op het openbaar vervoer vaak rechtstaan en openen en sluiten de deuren regelmatig, wat voor verversing van de lucht zorgt. Dat betekent natuurlijk niet dat Brussel een paradijs is voor fietsers op gebied van luchtvervuiling. “Brussel heeft een zware verkeerscongestie, en dus ook veel vervuiling,” zegt hij. “Bovendien doen de notoire hellingen er ook geen goed aan. Wie klimt met de fiets, levert een zwaardere inspanning en krijgt dus ook meer vuil binnen.”

De oplossing volgens De Geus: minder verkeer, waardoor er meer plaats is voor fietsers en de luchtvervuiling afneemt. Fietsen is dus volgens onze experts gezonder dan niet fietsen, maar er zijn wel enkele kanttekeningen. Die conclusie geldt op lange termijn en voor wie regelmatig fietst. Zo bouwen mensen immers een basisconditie op en kunnen ze beter om met de effecten van luchtvervuiling. Als het maar voor een keertje is, is het dus beter om de fiets thuis te laten. Wie er dan wel voor kiest om vaak de tweewieler te nemen, denkt best grondig na over zijn traject. “Neem eens een kaart in de hand en denk er goed over na,” raadt De Geus aan. “Kies een zo aangenaam mogelijk traject, met zo weinig mogelijk verkeer. Door een route met minder auto’s te kiezen is de lucht die je inademt minder vervuild en heb je minder kans op een ongeval. Mijd dus de grote assen en de drukke straten.”

Tot slot, wie denkt dat een mondmasker al zijn fijn stofproblemen zal oplossen, denkt beter twee keer na. “Eenvoudige en goedkope mondmaskers houden wel een groot deel van het ‘grof’ stof stegen, maar zeker niet het fijn stof, en helemaal niet het allerkleinste en vermoedelijk meest gevaarlijke ultrafijne stof,” zegt Fierens “De wat duurdere mondkapjes houden wel meer fijn stof tegen, maar zeker ook niet alles.”

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie op bruzz.be. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord. Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.