Afscheid van zwanzeur-artiest Paul Vankueken

Vanmiddag vond een begrafenisdienst plaats in de Sint-Guidokerk van Anderlecht, voor de bijna 92-jarige folklorefiguur Paul Vankueken. Vankueken, die vorige week overleed in Sint-Jans-Molenbeek, was goudsmid maar bovenal Brussels 'zwanzeur-artiest van goud'.

Paul Vankueken (°1927), een befaamd goudsmid uit de wijk Duvelshoek (achter de Dansaertstraat), was bovenal een leven lang actief als theaterschrijver, singer-songwriter van Brusselse folk, kunstschilder en voorzitter van de Handelaars van de Vismêt. Bij zijn verhuis uit zijn huizencomplex aan de goudsmederij-ateliers in de Hopstraat kwam een fenomenale verzameling aan honderden naïeve kunstschilderingen en folklorestoet-poppen in papier-maché op straat.

Kunsthoofd van Toots

Door een geschil met voormalig burgemeester Freddy Thielemans en de Handelaars van de Vismêt mocht de folklorestoet niet meer uitgaan. Vankueken zocht naar een onderdak voor zijn personagekoppen, waaronder Catherine, figuur van de Sint-Katelijnewijk, jazzlegende Toots en kleurrijk figuur Antoine Demol, Brussels journalist van Het Laatste Nieuws en voorzitter van de Orde van de Vrienden van Manneken Pis. Een nieuwe bestemming voor de Brusselse folklore-erfenis werd gezocht in een B&B en richting museum Maison des Géants (in Aat).

Als verwoed kunstschilder kenden zijn karikaturen van lokale politici en naïeve volkstaferelen, doorspekt van Brusselse folklore en humor, veel succes vorige eeuw. Ze werden onder meer tentoongesteld in De Spiegelzaal van GC De Markten en het Huis van Folklore en Tradities. Zijn amateurtheaterstukken waren ware dijenkletsers en zijn meezingers werden zeer gesmaakt door een generatie aan Brusseleirs.

De song ‘En route les gars’ werd door de politie van Sabena als mars overgenomen en op drieduizend platen gedrukt. Vankeuken laat een vrouw en twee kinderen na, op hun beurt bekende Brusselaars: Marie-France, juweelontwerpster in Tour&Taxis (Les bijoux de Marie-France), die de knepen van het vak van goudsmid van haar vader leerde. En Jean-François Vankueken, eigenaar van het klassiek-Brusselse folklorerestaurant Brasserie de la Gare (Sint-Agatha-Berchem), waar een muurbrede schildering van Paul Vankueken de zwanzeur-artiest vereeuwigt. Aan de hemelpoort wordt vast geglimlacht vandaag.