25 cultuurtips voor een warm 2025

Voor wie tussen buche, fondue en glühwein nog wat plaats heeft voor kunstige kriebels in de buik: de cultuurredactie selecteerde 25 warme tips, van Winterpret tot Winokio en J. Bernardt tot Bird, die het oude jaar gloedvol omtoveren tot het nieuwe.

Muziek

LEVEN NA DE RESET
Net als Maarten Devoldere, zijn confrater bij de indiepopband Balthazar, duwde een pijnlijke break-up Jinte Deprez naar een nieuwe start. Op Contigo, zijn eerder dit jaar uitgebrachte tweede soloalbum onder zijn alias J. Bernardt, pareerde de West-Vlaamse zanger de liefdesperikelen die hem tot die reset aanzetten met pronte baslijnen, zwierige strijkers en een levenswijze croon. In de coulissen pinkten Alex Turner, Serge Gainsbourg en Roy Orbison mee een traan weg.

J. BERNARDT
20/12, Ancienne Belgique, abconcerts.be

WARME WINTERKLANKEN
Tsjaikovski met eindejaar, ja, natúúrlijk! Alleen gaan bij Brussels Philharmonic de poppen niet aan het dansen in zijn Notenkraker, maar plaatst dirigent Thomas Dausgaard de majestueuze Vijfde symfonie op zijn pupiter. Geen zorgen, ook dat is een absoluut topstuk voor de feestdagen: met de warme winterklanken van de hoorn als knus dekentje in kille dagen, en het opzwepend walsende derde deel – alvast een voorsmaakje voor 1 januari –, waarmee je zo 2025 in tolt.

PROKOFIEV & TCHAIKOVSKY
20/12, Flagey, flagey.be

ZWOELE MIDDERNACHTMIS
Er gaat iets heel winters uit van het pure samenvloeien van stemmen. En natuurlijk zullen de typische carols zeker niet ontbreken. Maar het Vlaams Radiokoor deinst er ook niet voor terug om op zijn eindejaarsconcert nog een extra timbre toe te voegen. De sopranen, alten, tenoren en bassen krijgen in James Whitbourns Son of God mass namelijk onverwacht gezelschap van de saxofoon. Een zwoel alternatief voor de traditionele middernachtmis. Dat wordt allesbehalve een stille nacht.

CHRIST-MASS
21/12, Flagey, flagey.be

WINOKIO WIL WIEDEN
Toen in 2004 zijn eerste ‘berenplaat’ verscheen, was Winok Seresia roerganger bij feestorkest Wawadadakwa en tapper in de Antwerpse kroeg De Pallieter. Maar het waren de kinderliedjes die hij als Kapitein Winokio met bevriende matrozen uit het publieke domein plukte, die zijn carrière zouden bepalen. Wat begon als een bescheiden tegengewicht voor Studio 100, groeide uit tot een totaalconcept met ook radio, tv en theatershows. Intussen heeft Seresia er in de AB 77 ‘Berenconcerten’ op zitten, goed voor 50.000 bezoekers, een record. Op deze jubileumedities lanceert de kapitein een nieuwe hobby, groenten telen, samen met tiktokker Elias Verwilt, actrice Tiny Bertels, drummer Bert Huysentruyt en zangers Jan De Smet en Mathieu Terryn.

20 JAAR KAPITEIN WINIKIO: BERENSHOWS
27 & 28/12, Ancienne Belgique, abconcerts.be

KNALDRANG
Al sinds 2010 wuift FCKNYE het oude jaar uit met denderend dj-geweld. Het tweedaagse indoorfestival programmeert breed, van Andromedik over Caballero & JeanJass tot Nina Kraviz, en van hardstyle over psytrance tot avant-techno. Op oudjaar werken ruim 75 dj’s aanstekelijk in op je knaldrang. Om 23.59 uur kan je afspreken aan de Count:down Stage, of je kan “f*ck nye” roepen terwijl je 2025 tot leven danst aan de Loud Machine, Bazaar, Resolution of The Box Stages.

FCKNYE FESTIVAL
30 & 31/12, Brussels Expo, fcknyefestival.com

En er is nog animo op oudejaarsavond! ICE zet de leukste feestjes op een rijtje.

SMULLEN VAN DE VERJAARDAGSTAART
Het Brussels Jazz Festival heeft altijd ingezet op nieuwe stromingen, jong talent en hoofdstedelijke jazzpaarden. Ook tijdens zijn tiende editie blijft het festival zijn KPI’s trouw. De Brusselse pianist Bram De Looze cureert als artist in residence drie avonden. Uitkijken is het naar zijn improvisatiesessie met DoYeon Kim, meester op de gayageum, een Koreaans snaarinstrument. Jazzcats hebben vast de komst van de tenorsaxofonist David Murray en de pianist Craig Taborn aangekruist. Net zo spannend is de samenwerking met het Londense Jazz re:freshed-label, dat gezanten als Camilla George en Amy Gadiaga uitstuurt. Mis zeker ook de jazzpoëzie van Immanuel Wilkins en het vurige engagement van Irreversible Entanglements niet. En dan zijn er nog de lokale jazzfreaks van KVR en Dishwasher_, én het piepjonge saxwonder Simon Comté. Dat wordt een verjaardagstaart om van te smullen.

BRUSSELS JAZZ FESTIVAL
9 > 18/1, Flagey, flagey.be

Film

LAAT DE ZON IN JE HART
Elke verliefdheid is een verhaal, maar de eerste is speciaal, want nog verwarrender. Help, wat gebeurt er hier met mij? Die verwarring roept de Brusselse inwijkeling Anthony Schatteman prachtig op in een regiedebuut dat wereldwijd eenzame en minder eenzame harten breekt. Zijn zomeridylle volgt Elias, een veertienjarige dorpsjongen, die er langzaam achter komt dat hij niet alleen goed kan opschieten en spelen met de uit Brussel overgewaaide nieuwe buurjongen, hij is verliefd op Alexander. Verwarrend, maar geen drama. Zo tragisch als Close was van Lukas Dhont, zo mooi, zoet en romantisch is Young hearts, op een fijnzinnige manier. Geert Van Rampelberg zorgt voor de komische noot als charmezanger, die geen benul heeft van wat zijn zoon beleeft. De jonge acteurs stralen bijna zo fel als de zomerzon. Geen beter medicijn tegen de winterblues dan deze vertederende tienerfilm.

YOUNG HEARTS
BE, dir.: Anthony Schatteman, act.: Lou Goossens, Marius De Saeger, Geert Van Rampelberg, release: 18/12

KONING VAN DE CINEMA
Deze meeslepende prequel op Disney-klassieker The lion king verhaalt hoe Mufasa, Simba’s vader, uitgroeide tot nobele leeuwenkoning. Dat ging uiteraard gepaard met een groot en leerrijk avontuur. De liedjes werden bij musicalpaus Lin-Manuel Miranda besteld, de regie bij Barry Jenkins, die Oscars won met Moonlight. In plaats van vrolijke getekende figuurtjes krijg je dieren en mooie natuurlandschappen te zien die echt lijken. Eerder imposant dan charmant.

MUFASA: THE LION KING
US, dir.: Barry Jenkins, release: 18/12

OERVAMPIER
Er is niets verkeerd aan de verleidelijke of gedistingeerde vampier. Maar de oerversie is een afgrijselijke ondode die voor ziekte, seks en dood staat. Robert Eggers graaft hem op in een hervertelling van Nosferatu, een mythische filmklassieker van F.W. Murnau. De even onbevreesde als begeesterde regisseur van The witch, The lighthouse en The Northman accentueert het psychoseksuele aspect van de aantrekking tussen de dode graaf Orlok en een jonge Duitse. Wat een nachtmerrie.

NOSFERATU
US, dir.: Robert Eggers, act.: Lily-Rose Depp, Bill Skarsgård, Nicholas Hoult, release: 25/12

RARE VOGEL
Een filmjaar kan niet beter starten. Op 1 januari lossen de bioscopen Bird van Andrea Arnold. De onvolprezen regisseuse van vérité-parel Fish tank, het zinnenprikkelende Wuthering heights en roadmovie American honey, onttrok een poëtische, sociale fabel aan een intrieste werkelijkheid. Een op zichzelf aangewezen, veerkrachtige 12-jarige ontmoet een rare vogel (Franz Rogowski) die zich Bird laat noemen. Moet ze wegvliegen van de miserie? Wil ze? Kan ze?

BIRD
UK, dir.: Andrea Arnold, act.: Nykiya Adams, Barry Keoghan, Franz Rogowski, release: 1/1

HULDE AAN HITCH

125 jaar geleden werd Alfred Hitchcock geboren, een van de allergrootste filmregisseurs. De Brit staat terecht bekend als de master of suspense, maar hij plezierde en manipuleerde de kijker in heel uiteenlopende genrefilms. Cinematek heeft drie maanden nodig om ze allemaal nog eens tonen. The trouble with Hitch? Er is te veel lekkers om uit te kiezen en te weinig tijd om het allemaal te verorberen. Het voordeel? Je kan bijna niet verkeerd kiezen. Voor elke wereldberoemde klassieker (Vertigo, The birds, Rear window, Psycho, To catch a thief ...) zijn er vijf klassiekers, zeven semiklassiekers en negen onderschatte parels. No shadow of a doubt.

ALFRED HITCHCOCK
> 26/2, Cinematek, cinematek.be

Expo

BYEBYE MIMA

Met Multitude, de solotentoonstelling van de Portugese streetartkunstenaar Vhils, breit het MIMA een einde aan acht jaar museumschap. Via reclamebillboards, video’s en installaties toont Vhils hoe hij met boor en beitels laagje per laagje van muren en gevels schraapt om door te dringen tot het geheugen van de stad. Door weg te halen in plaats van (tags) toe te voegen, wil Vhils het stedelijke vernis van ons geconnecteerde tijdperk corrigeren en een plaats geven tussen een veelheid aan verhalen, identiteiten en herinneringen.

VHILS: MULTITUDE
> 5/1, MIMA, mimamuseum.eu

LIEFDE IS ...
Roze hartjes zijn ver te zoeken op de multidisciplinaire tentoonstelling Love is louder in Bozar. Maar de 120 werken van 80 kunstenaars uit binnen- en buitenland bezingen en bevragen wel alle betekenissen, verschijningsvormen, gevoelens en krachten die we onder de noemer ‘liefde’ proberen te vangen. De werken, gemaakt tussen de Summer of Love van 1967 en vandaag, werden onderverdeeld in drie grote hoofdstukken: romantische liefde en intimiteit, familiale verwantschap en vriendschap, en liefde als kracht in de samenleving. Maar liefde is ook seks, technologie, geweld, gender, verliefdheid, huwelijk, sleur, aanraking, verlies, vaderliefde, aids, preutsheid en noem maar op.

LOVE IS LOUDER
> 5/1, Bozar, bozar.be

CHRONIQUEUR MET ROLLEIFLEX
Grijp tijdens de kerstvakantie je laatste kans om de expo van Magnum-fotograaf Elliott Erwitt (1928-2023) te bezoeken. Het in Parijs geboren kind van Russische ouders groeide op in Milaan en emigreerde naar de VS, waar hij met zijn Rolleiflex een kroongetuige werd van de twintigste eeuw. Eerder dan Monroe of Guevara waren anonieme passanten zijn belangrijkste inspiratiebron. 215 zwart-witen kleurenfoto’s tonen hoe hij hun leven met humor en oog voor detail vastlegde, zodat het onze iets draaglijker wordt.

ELLIOTT ERWITT
> 5/1, Grote Markt 5, expo-elliotterwitt.com

TOT DE BUBBEL BARST
Opblaasbare kunst is booming in Brussel. Niet alleen kan je te allen tijde naar Bubble Planet trekken op Thurn & Taxis, deze winter zijn er ook ballonnenexpo’s op het Rogierplein en in Brussels Expo. In Balloon world adventure maak je een reis rond de wereld langs replica’s van onder meer de sfinx van Gizeh en het Vrijheidsbeeld. Emotionair wil je dan weer naar lucht doen happen bij het verkennen van immersieve installaties.

BALLOON WORLD ADVENTURE
> 31/1, Rogierplein, balloonworldadventure.com

EMOTIONAIR
> 26/1, Balloon Museum, balloonmuseum.world

EEUWFEEST
Het art-decojaar begint officieel pas in 2025, honderd jaar na de Exposition internationale des arts décoratifs et industriels modernes in Parijs, maar het feestelijke jubileum van de stijlbeweging werd al op gang getrapt in Villa Empain. In de art-decotempel dompelt Echoes of art deco je onder in de sfeer van de jaren 1920 en 1930, toen de organische motieven en rondingen van de art nouveau plaats ruimden voor strakke lijnen en geometrische vormen – voor een style moderne, quoi. De expo maakt de vernieuwingsdrang uit die tijd tastbaar met meubels, tekeningen, keramiek, houtwerk, siersmeedwerk en een niet te missen collectie glas-in-loodramen.

ECHOES OF ART DECO
> 25/5, Villa Empain, villaempain.com

Podium

STILLE MEEUW
De meeuw van de Russische schrijver Anton Tsjechov is een theaterklassieker, waarin de jonge en oudere leden van een welgesteld gezin terug- en vooruitblikken op de ambities en verwezenlijkingen, verlangens en frustraties in hun leven. 128 jaar later maakte Olympique Dramatique met [meeuw] een vertaling in Vlaamse gebarentaal. De familiereünie die uitmondt in een komisch generatieconflict wordt gespeeld door een gemengde cast van drie dove en vijf horende spelers. Yousra Boukantar, Sofie Decleir, Tom Dewispelaere, Lobke Leirens, Lut Reysen, Willy Thomas, Serge Vlerick en Yana Wuytens gebruiken als gemeenschappelijke taal het gebaar.

OLYMPIQUE DRAMATIQUE/TONEELHUIS: [MEEUW]
20 & 21/2, KVS BOX, kvs.be

DE TIJD VAN TOEN
De Vlaamse actrice en jeugdtheaterschrijfster Alice Toen werd afgelopen zomer 100 jaar. Ze debuteerde toen als zangeres met ‘Wat een weelde’, een eerste single, geschreven door KVS-directeur Michael De Cock. Ondertussen heeft ze een hele plaat opgenomen met covers van Jacques Brel en Hank Williams, en teksten van Toon Hermans, Federico García Lorca en Dylan Thomas. Ze presenteert De eeuw van Toen in de KVS BOL in het gezelschap van een aantal special guests.

ALICE TOEN: BIJ LEVEN EN WELZIJN / DE EEUW VAN TOEN
22/12, KVS BOL, kvs.be

NEE IS NEE
De jonge theatermakers Kim Karssen en Hendrik Kegels maakten met Nietes een stuk dat bekroond werd met een Zilveren Krekel en genomineerd voor de BNG Bank Theaterprijs. Nochtans zegt Nietes volmondig ‘nee!’ tegen elke vorm van aandacht en applaus. Al kunnen spelers en publiek uiteindelijk toch niet weerstaan aan de knotsgekke voorwerpen, verschijningen en uitdagingen waarmee ze op de scène geconfronteerd worden.

BRONKS & THEATER ARTEMIS: NIETES
4/1 (4+), BRONKS, bronks.be

DIDO DANST
Rond 1688 schreef Henry Purcell zijn opera over de romance tussen de Carthaagse koningin Dido en de Trojaanse held Aeneas. Een liefde die gedwarsboomd werd door Aeneas’ taak om Rome te gaan stichten. De gevierde Spaanse balletchoreografe Blanca Li, ook bekend van haar samenwerkingen met Pedro Almodóvar, Daft Punk en Beyoncé, presenteert een uitgepuurde, lichamelijke groepschoreografie bij muziek uitgevoerd door Les Arts Florissants.

BLANCA LI DANCE CIE: DIDO AND AENEAS
4 & 5/1, KVS BOL, kvs.be

Resto & Bar

DE ZON OP HET MENU
De uit Marseille afkomstige César Lewandowski heeft in de pas gerenoveerde Bortiergalerij een exotische zeevruchtenbar geopend. Op het menu figureert de zon, onder meer in de vorm van een sandwich belegd met pijlstaartinktvis a la plancha, knoflook, peterselie, witte wijn en kerstomaten. Maar ook een salade van octopus, bereid volgens het recept van zijn grootmoeder, en fish-and-chips van gepaneerde koolvis (bier, honing en wodka), geserveerd met huisgemaakte tartaarsaus.

POLPO
Bortiergalerij, Brussel, Instagram: polpo_bx

GEHEIME CHALET
La Chaloupe d’Or wint weer aan populariteit door met de bronzen plak aan de haal te gaan in de wedstrijd om het beste stoofvlees van Brussel 2024. Behalve met classics als vol-au-vent en filet americain met friet maakt de zaak furore met zijn Secret Chalet, een knusse chalet die je (tot eind februari) kan afhuren om er raclette en fondue te eten. Op de derde verdieping ademt de plek een echte bergsfeer uit, met een adembenemend uitzicht op de Grote Markt.

LA CHALOUPE D’OR
Grote Markt 24-25, Brussel, lachaloupedor.brussels

BOOZY BRUNCH
Terwijl de boozy brunches als paddenstoelen uit de grond schieten, wil Le Vertigo uitgroeien tot dé referentie in het genre. Elke zondag pakt de plek niet alleen uit met een geïnspireerde menukaart van de hand van Filippo La Vecchia (Osteria Romana), die de Italiaanse traditie combineert met Aziatische toetsen en een transparante sourcing. Er zijn ook uitgekiende dj-sets en formules met onbeperkte drankjes (mimosa, champagne, cocktails en mocktails).

LE VERTIGO
Rollebeekstraat 7, Brussel, vertigobrussels.com

Kerstmarkten

VOENK EROP
Op de laatste vrijdag voor de kerstvakantie is het Kardinaal Mercierplein het decor voor het hartverwarmende straattheaterfestival Wintervoenk. Compagnie That’s it speelt in Lucifer’s party met fakkels op een twee meter hoge eenwieler. In het poëtische The flight of the Phoenix van Lyapunov gaat een koorddanser op zoek naar vrijheid en stabiliteit. En ook Cie Manda Lights brengt vuur in de avond met een a-capellavlammenlied.

WINTERVOENK
20/12, Kardinaal Mercierplein, Jette, essegem.be

SCHAATSPRET EN TARTIFLETTE
De Brusselse kerstmarkt probeert ons mentaal te compenseren voor de piekende gasprijzen met een overaanbod aan glühwein en oliebollen. Behalve klankshows en lichtspektakels, dolle draaimolens en een reuzenrad biedt Winterpret ook animatie in en rond het stadhuis, twintig strekkende meter fonkelende kerstboom op de Grote Markt, gladde schaatspret op het Muntplein, een duurzame markt in de gerenoveerde Bortiergalerij, muziekoptredens aan de Zwarte Toren en virtual reality op het De Brouckèreplein. Ook de Marollen, de Ambiorixsquare en Laken delen af en toe in de pret en de tartiflette. Strijk je bivakmuts, simoniseer je kerstballen, vergeet je kaneelintolerantie en glijd cool als een curlingsteen van oud naar nieuw.

WINTERPRET
> 5/1, verschillende locaties, winterpret.be

DE BRUSSELSE KERSTMARKTEN: EEN OVERZICHT
Eén van de vaste ingrediënten van de eindejaarsperiode is ongetwijfeld de kerstmarkt. Je vindt ze in alle maten, vormen en kleuren én in alle Brusselse gemeenten. Keuzestress? BRUZZ lijst de kerstmarkten voor je op.