Bijna vier op de tien Brusselaars hebben zware financiële zorgen

Gezinnen in Brussel hebben beduidend meer geldzorgen dan elders in het land, bevestigen een resem nieuwe indicatoren. "Alles is te herleiden tot één dieperliggende oorzaak", zegt ING-econoom Philippe Ledent.

Ongeveer 37,6 procent van de Brusselse bevolking loopt een risico op armoede of sociale uitsluiting, zo bleek afgelopen week uit cijfers van statistiekenbureau Statbel. Dat percentage ligt dubbel zo hoog als voor de hele Belgische bevolking (18,6 procent).

Volgens de gebruikte definities wil dat zeggen dat bijna vier op de tien Brusselaars onder de armoededrempel leven (maandinkomen onder 1.450 euro voor een alleenstaande), weinig aan de slag waren en/of niet genoeg geld hebben om noodzakelijke goederen te kopen.

*lees verder onder kaart

Welke armoede-indicator je ook neemt, het plaatje is steevast hetzelfde. "De situatie is het meest precair in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het minst in het Vlaams Gewest. Het Waals Gewest situeert zich daar tussenin", stelt Statbel keer op keer vast.

Zo heeft circa 36,4 procent van de Brusselaars geen budget voor een weekje vakantie, tegenover 13,5 procent bij de Vlamingen en 31,5 procent bij de Walen.

Uit het jaarverslag van de Kredietcentrale, die de zware betaalachterstanden bij kredieten bijhoudt, blijkt dan weer dat het Brussels gewest samen met de regio Charleroi de hoogste wanbetalingsgraad heeft bij personen met een consumentenkrediet, zoals een kredietkaart.

Arbeidsmarkt

Volgens Philippe Ledent, econoom bij ING België, hebben de wijdverspreide financiële problemen te maken met één dieperliggende oorzaak: de mismatch op de Brusselse arbeidsmarkt.

"Hoewel er veel jobs beschikbaar zijn bij de Brusselse bedrijven blijven te veel Brusselaars werkloos omdat ze niet over de gevraagde kwalificaties beschikken, vaak als gevolg van een gebrek aan opleiding. Dat is echt de kern van het probleem."

De wooncrisis komt daarbovenop. Het gemiddelde beschikbare inkomen in Brussel is vergelijkbaar met dat in Wallonië, maar in Brussel - waar de meeste gezinnen hun woning huren - liggen de huurprijzen veel hoger. Daardoor nemen woonkosten en andere noodzakelijke kosten een grotere hap van het gezinsbudget en blijft er weinig of geen ruimte meer om te sparen.

Haves en have-nots

Gemiddelden en mediaanwaarden vertellen echter maar een deel van het verhaal. Zijn er geen grote verschillen tussen de haves en de have-nots in Brussel?

"Zeer zeker", antwoordt Ledent. "Wat uit de statistieken van landenorganisatie OESO blijkt: de ongelijkheid in België is vrij beperkt tegenover andere landen, maar in het Brussels gewest is de divergentie groter. Er zijn ook meer extremen: van diepe armoede tot grote Franse vermogens die zich om fiscale redenen in Brussel komen vestigen."

"De financiële problemen van de gezinnen sijpelen door naar de rest van de economie", zegt Ledent. "Want lagere gezinsinkomens leiden tot minder belastingsinkomsten en meer uitgaven voor het OCMW. Dat zet de openbare financiën van het Brussels gewest onder druk."

Het rijkere deel van de bevolking zwaarder belasten kan een tijdelijke oplossing zijn, maar heeft ook zijn grenzen. "Als de belastingdruk te hoog wordt, trekken de gezinnen die wél de juiste kwalificaties hebben voor de Brusselse arbeidsmarkt, massaal weg naar pakweg Waterloo of Wemmel", voorspelt de ING-econoom. "Dat zou alleen maar meer financiële problemen opleveren voor de Brusselse overheid."