‘Fusie van ziekenhuizen dreigt molensteen te worden voor Stad Brussel’

De oprichting van een nieuw Groot Brussels Universitair Ziekenhuis doet vragen rijzen over de financiering en de toepassing van de taalwet. “Dit is een coup van de PS,” zegt gemeenteraadslid Mathias Vanden Borre (N-VA)

De Stad Brussel en universitair ziekenhuis Erasmus richten een nieuwe vzw op die een jaar de tijd krijgt voor een fusie tussen Erasmus en twee Brusselse openbare ziekenhuizen: het oncologisch ziekenhuis Bordet en het kinderziekenhuis Koningin Fabiola. Die zullen het toekomstig Groot Brussels Universitair Ziekenhuis (GBUZ) vormen.

De Stad wil hiermee haar eigen ziekenhuizen versterken. Die dreigen hun universitair statuut kwijt te spelen. Door samen te gaan met Erasmus kunnen ze blijvend inzetten op onderzoek en opleiding.

De fusie is geen grote verrassing. Jaren geleden werd al beslist om New Bordet (Stad Brussel) te bouwen naast Erasmus (ULB), om zo nauwer te kunnen samenwerken. Vandaag zit de bouw in een eindfase.

Zorgen over transparantie en tweetaligheid

Gemeenteraadslid Mathias Vanden Borre (N-VA) heeft serieuze bedenkingen bij de fusieplannen. “Er is een grote onzekerheid en weinig transparantie. We weten allemaal dat de ziekenhuizen financieel niet gezond zijn. De fusie kan voor de Stad Brussel een molensteen betekenen.” Erasmus zou een schuld hebben van 200 miljoen euro en zet een nieuw gebouw neer van 300 miljoen euro.

Vanden Borre maakt zich ook zorgen over de tweetaligheid. De openbare ziekenhuizen zijn wettelijk tweetalig. Het universitair ziekenhuis Erasmus is wettelijk eentalig Frans. “Als ik naar de website van Erasmus ga, is daar geen woord Nederlands te bespeuren. Dat voorspelt niet veel goeds voor de toekomst.”

Ook CD&V-gemeenteraadslid Bianca Debaets (CD&V) heeft vragen bij de tweetaligheid van het toekomstige ziekenhuis. “Nederlandstaligen hebben het al moeilijk om in hun eigen taal zorg te krijgen. Er is geen enkele garantie dat de fusie dat zal verbeteren.”

Dat de taalwet een moeilijk punt wordt, blijkt nu al uit de samenwerking tussen Bordet en ULB. New Bordet telt tweehonderd bicommunautaire (tweetalige) bedden, en vijftig monocommunautaire (eentalige) bedden. Hoe dát in de praktijk zal verlopen, is ook voor insiders een groot vraagteken.

Volgens burgemeester Philippe Close (PS) blijven de personeelsstatuten in de eerste fase dezelfde. Maar het is wel de bedoeling om later naar één gelijkvormig statuut te gaan binnen het Groot Brussel Universitair Ziekenhuis.

'Machtsspel'

Volgens Mathias Vanden Borre speelt zich in de achtergrond een machtsspel af. “De PS heeft niet zo lang geleden Laurette Onkelinx en Mohamed Ouriaghli voorzitter gemaakt van de twee openbare ziekenhuizen van de Stad Brussel: Brugmann en Sint-Pieter. Zij moesten die twee ziekenhuizen mee in de groep krijgen. Dat is mislukt, maar het toont aan dat de oprichting van het Groot Brussels Universitair Ziekenhuis een coup is van de PS. De partij wil zo haar greep op het Brusselse ziekenhuislandschap vergroten.”

Bij de PS betreuren ze intussen dat Brugmann en Sint-Pieter niet mee in het GBUZ stappen. De dokters hebben zich tegen de fusie verzet, en volgens de ziekenhuiswet hebben zij hierover het laatste woord. Close hoopt dat de artsen in Brugmann en Sint-Pieter nog overtuigd kunnen worden.

Grotere netwerken

De fusieplannen komen er niet toevallig op een moment dat het Brussels ziekenhuislandschap in volle beweging is. De federale overheid vraagt dat er per 1 januari 2020 maximaal vier ziekenhuisnetwerken overblijven in Brussel.

De schaalvergroting moet de kosten in de gezondheidszorg drukken en, via zorgpaden, de kwaliteit van de medische zorg verbeteren. Niet elk ziekenhuis binnen een netwerk zal dezelfde gespecialiseerde zorg aanbieden. Het ziekenhuisnetwerk krijgt een eigen directie die op zoek moet naar efficiëntiewinst.

Twee netwerken zijn al gevormd. Het UZ Brussel gaat samen met Sint-Maria (Halle), het OLV Ziekenhuis (Aalst-Asse-Ninove) en met het Stedelijk Ziekenhuis (Aalst).Het universitair ziekenhuis Saint-Luc (Woluwe) vormt dan weer een netwerk met Sint-Jan (Brussel), de Europaziekenhuizen (Ukkel) en Saint-Pierre (Ottignies).

Blijven over: de openbare Irisziekenhuizen (Brugmann, Sint-Pieters, Elsene, Bracops, Bordet, Koningin Fabiolaziekenhuis), Erasmus en het privéziekenhuis Chirec. Die ziekenhuizen zijn eveneens van plan één netwerk te vormen, al zijn de gesprekken hierover nog niet afgerond.