Sluipmoordenaar CO slaat weer toe: ‘Overheid moet voortouw nemen’

Koolmonoxidevergiftiging eist opnieuw slachtoffers. Afgelopen weekend moesten in Vorst acht mensen naar het ziekenhuis na blootstelling aan het gevaarlijke gas. In Sint-Gillis werd een dertigjarige vrouw dood aangetroffen, waarschijnlijk ook door een slecht onderhouden gasconvector. Experts waarschuwen: de overheid moet dringend maatregelen nemen, zoals strengere controles en een centraal kadaster van gastoestellen.

Daar is de kou, daar zijn de CO-vergiftigingen. De afgelopen dagen was het weer zover. Zondag werden in Vorst acht mensen opgenomen in het ziekenhuis na een CO-vergiftiging, vermoedelijk veroorzaakt door een slecht onderhouden gasconvector. Vrijdag bleek de afloop in Sint-Gillis zelfs dodelijk. Een vrouw van dertig werd er levenloos gevonden terwijl ook hier een oude gasconvector op volle toeren draaide.

Vergiftigingen door koolmonoxide zijn een weerkerend fenomeen. Vooral tijdens de koudere periodes stijgt het aantal gevallen. CO-vergiftiging ontstaat bij onvolledige verbranding van gas, olie, kolen of hout.

Soms ligt de oorzaak bij mensen die binnenshuis een vuurtje stoken met een barbecue of vuurkorf. Maar veel vaker is de oorzaak minder spectaculair: het zijn vooral oudere en slecht onderhouden gastoestellen die voor problemen zorgen. Het kan dan bijvoorbeeld om een gasverwarming of een warmwaterverwarmer gaan.

“Nog belangrijker dan het onderhoud is de ventilatie”, legt Ihsan Bilir, technisch raadgever bij Social Energie uit. “Een oude gasconvector heeft een luchttoevoer nodig die permanent open is, maar dat is zelden het geval.”

Chronische vergiftiging

CO-vergiftiging treft jaarlijks tot een duizendtal mensen in België, waarvan 20 tot 30 gevallen met de dood tot gevolg. Geen enkele andere vorm van vergiftiging is zo dodelijk. In Brussel stierven het afgelopen jaar vier mensen aan CO-vergiftiging en waren er 109 ziekenhuisopnames. Vooral in armere wijken is de tol zwaarder.

Ook zonder ziekenhuisopname kunnen de gevolgen ernstig zijn. Wie voortdurend aan een kleine dosis CO wordt blootgesteld, kan zonder het te merken ook chronisch vergiftigd zijn, met allerlei klachten tot gevolg.

Ondanks de omvang van het probleem blijft de aanpak beperkt tot goede raad, waarbij de verantwoordelijkheid vooral bij huurders en eigenaars wordt gelegd: gebruikers van oude toestellen worden vooral aangemaand om die regelmatig te onderhouden en geregeld te verluchten in de winter.

Verschillende experts vinden dat de overheid zo zijn verantwoordelijkheid ontloopt. “Er ontbreekt een centrale database waar alle verwarmingstoestellen in opgelijst staan, met de vermelding of die ook de verplichte tweejaarlijkse controle hebben gehad”, betreurt Jan Willems, hoofd Energie bij het OCMW van Brussel. “Als je dat overzicht zou hebben, dan kan het Gewest, dat bevoegd is, ook aanmaningen en eventueel boetes sturen als de controles niet gebeurd zijn.”

Willems vindt dat de overgang van arm naar rijk gas in Brussel op dat vlak een gemiste kans was. “Dat was de gedroomde kans om zo’n kadaster van gastoestellen voor heel Brussel aan te leggen.”

Ihsan Bilir zit op dezelfde golflengte. “Het is aan de overheid om erop toe te zien dat oude toestellen regelmatig gecontroleerd worden, ook wat de luchttoevoer betreft. Opmerkelijk genoeg geldt een controleplicht voor moderne gasketels, maar niet voor oudere gasconvectoren. Dat moet dringend veranderen.”

CO-detectoren

Het Brusselse Huurderssyndicaat ziet daarbij heil in een huurvergunning voor nieuwe woningen. “Daarin zou je ook een conforme verwarmingsinstallatie kunnen laten opnemen,” vindt secretaris-generaal José Garcia. Om de zoveel jaar zou die conformiteit dan ook moeten hernieuwd worden om de vergunning te behouden.”

Garcia pleit er verder voor om detectoren voor koolmonoxide verplicht te maken in lokalen met een oude gasconvector. Met een kostprijs van ongeveer 30 euro is zo’n detector niet zo duur. “Al is dat ook geen mirakeloplossing, want je moet die dan wel echt op de juiste plaats zetten. Er zijn ook gevallen van intoxicatie gekend waarbij er een detector was.”