Twee stationsloketten sluiten in het weekend: 'Dit zorgt voor drempels bij ouderen'

Vanaf dit weekend kun je alleen nog op weekdagen aan het loket een treinticket kopen in Brussel-Luxemburg en Etterbeek. "Een serieuze achteruitgang in de dienstverlening," vinden reizigersorganisatie TreinTramBus en het Brussels Ouderenplatform (BOP).

De afgelopen jaren is het heel eenvoudig geworden om treintickets digitaal te kopen, zo beredeneert de NMBS de afschaffing van de loketten in het weekend. De betaalmogelijkheden werden uitgebreid en ook nieuwe abonnementen kun je online kopen. Vandaag wordt bijna negentig procent van alle tickets digitaal of aan de ticketautomaten gekocht.

Slechts tien procent van de tickets wordt verkocht aan het loket. In 2015 werd nog ongeveer de helft van de tickets aan het loket gekocht.

Spectaculaire cijfers, maar die transitie gebeurde niet vanzelf, herinnert reizigersorganisatie TreinTramBus. "Reizigers werden met zachte dwang naar de automaten geleid," stelt Kees Smilde vast. Dat bedoelt hij in sommige gevallen letterlijk: "In de drie grote Brusselse stations staan vaak stewards die reizigers de vraag stellen waarom ze naar het loket willen en hen desgewenst naar de automaten leiden."

Internationale trend

Toch is de keuze van de NMBS niet zo verrassend. Het sluiten van loketten past binnen een internationale trend, geeft Smilde toe. "In Nederland zijn ze van 36 naar 18 loketten gegaan in een paar jaar tijd. In Noorwegen zijn nog maar vijf loketten in het hele land." Op dit moment zijn er in België 550 stations, waarvan 92 met een loket.

De NMBS laat weten dat de openingsuren van de Brusselse stations werden aangepast in functie van de drukste momenten van de dag. Maar loketbedienden dienen niet enkel om tickets te verkopen, werpt Smilde tegen: "Ze verkopen niet de hele dag tickets, maar dat wil niet zeggen dat ze niets doen. Ze krijgen genoeg vragen, over tickets of reisadvies."

De menselijke aanwezigheid op stations is volgens de belangenorganisatie ook belangrijk vanwege de sociale controle. "Op stations met een loket is minder graffiti, daar gaat minder kapot. Mensen voelen zich er veiliger," klinkt het bij TreinTramBus. Dat blijkt ook uit verschillende nationale en internationale studies. "De sluiting van loketten betekent een serieuze achteruitgang in de dienstverlening," vat woordvoerder Smilde het samen. "Houd de loketten open."

'Ouderen lukt het niet meer'

Ronald Vrydag, directeur van het Brussels Ouderenplatform, staat hem bij. "NMBS zegt dat al 90 procent van de reizigers digitaal een ticket koopt. Dat is mooi, maar dat betekent niet dat er daarom geen nood is aan niet-digitale dienstverlening."

Ouderen die geen kinderen of kleinkinderen hebben die zaken kunnen uitleggen, vallen buiten de boot als het gaat om het regelen van bankzaken of het kopen van tickets. Dat constateren medewerkers van het Brussels Ouderenplatform dagelijks. "Ze komen regelmatig naar ons toe met de opmerking: mij lukt het niet."

Vrydag wijst op het concept van een leeftijdsvriendelijke stad zoals voorgesteld door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO): een stad die rekening houdt met alle leeftijdsgroepen. "Als je niet investeert in alle leeftijden, creëer je drempels," zegt Vrydag.

Ouderen zijn overigens niet de enigen voor wie de drempel te hoog dreigt te worden: ook mensen in kansarmoede of nieuwkomers die de taal nog niet goed beheersen, kunnen moeite hebben met het digitaal of via een automaat kopen van een ticket.

Wat met die tien procent?

Als België dezelfde weg inslaat als Nederland en Noorwegen, zullen ouderen dan nog wel de trein nemen? Het is niet gemakkelijk om te bepalen welk percentage van de tien procent reizigers die nu in de loketten hun tickets kocht, geen andere oplossing vindt. Maar dat ze er zijn, staat voor Vrydag vast. Het Brussels Ouderenplatform is niet tegen digitalisering, benadrukt de directeur. "We moeten alleen oppassen dat we niet te veel obstakels creëren, waardoor mensen niet langer kunnen deelnemen aan het maatschappelijke leven."