GO!-topman: 'Er is geen silver bullet, kwaliteit moeten we per school opkrikken'

Er zal per school die slecht scoort op de Vlaamse toetsen, bekeken moeten worden waar het misloopt. Er is geen 'silver bullet'-maatregel om de onderwijskwaliteit in het algemeen omhoog te krikken. Dat stelt Koen Pelleriaux, afgevaardigd bestuurder van het GO! gemeenschapsonderwijs. Hij kijkt reikhalzend uit naar de resultaten van de centrale toetsen, die dit najaar verwacht worden.

Vorig schooljaar hebben leerlingen voor het eerst Vlaamse toetsen afgelegd voor wiskunde en Nederlands. Die centrale toetsen zijn in het leven geroepen om de dalende onderwijskwaliteit een halt toe te roepen. Vorig schooljaar werden scholieren van het tweede jaar secundair onderwijs en leerlingen uit het vierde leerjaar aan de test onderworpen.

Tegen 2027 zullen alle Vlaamse leerlingen de centrale toetsen op vier momenten moeten afleggen. In juni kregen de scholen de eerste feedback. Het ging over een individuele fiche per leerling, met een overzicht van de vaardigheidsscore bij elke toets. In het najaar krijgen de scholen ook een uitgebreid dashboard met schoolfeedback. Zo kunnen ze nagaan hoe ze scoren in vergelijking met gelijkaardige scholen met een vergelijkbare populatie.

Verschillen tussen scholen wegwerken

Pelleriaux verwacht dat er verschillen zullen zijn tussen de scholen en wijst erop dat er dan per school mee aan de slag gegaan moet worden. "De onderwijskwaliteit is niet homogeen. Verschillende zaken kunnen aan de basis liggen van een lagere toetsscore. Het is belangrijk om na te gaan hoe dat komt", legt hij uit. "Ligt het aan de onderwijsmethode of het lesmateriaal dat ze gebruiken, is er een lerarentekort, zijn er de voorbije jaren verschillende directeurs geweest?"

"Er is geen silver bullet, geen wondermiddel om de kwaliteit omhoog te krijgen", gaat Pelleriaux verder. "Onderzoekers komen vaak met verschillende verklaringen. Sommigen verwijzen naar de eindtermen, anderen naar de lerarenopleiding en nog anderen naar de pedagogische begeleidingsdiensten, maar er wordt geen overtuigend wetenschappelijk bewijs geleverd."

Eerst problemen in kaart brengen

Als de problemen in kaart zijn gebracht, zal het aan de pedagogische begeleidingsdiensten zijn om de scholen te helpen, stelt de GO!-topman. Al erkent hij dat dat geen eenvoudige opdracht zal zijn. "Het GO! telt duizend scholen en slechts 150 pedagogisch adviseurs." We zullen dit samen met de directeurs en de algemeen directeurs van de scholengroep moeten aanpakken, klinkt het nog.

Verder zou Pelleriaux de Vlaamse toetsen graag uitgebreid zien naar vakken als elektriciteit of houtbewerking in het technisch en beroepsonderwijs. "In deze discussie gaat het alleen over wiskunde en Nederlands en eigenlijk ook alleen over het aso, maar het is belangrijk om een zicht te krijgen op de output van vakkennis in het technisch en beroepsonderwijs", legt hij uit, zonder dat hij het belang van Nederlands en wiskunde wil minimaliseren. "Dat zijn cruciale vakken. Nederlands omdat het de drager is waarmee we kennis overdragen. En van wiskunde wordt altijd gezegd dat het zowel de koningin als de slavin van de wetenschappen is."

Tot slot vraagt hij aan de toekomstige nieuwe Vlaamse regering om maatregelen te nemen om het lerarentekort aan te pakken en het statuut van het lerarenberoep te veranderen. Het rapport van de Commissie van Wijzen is daarvoor een goede basis, vindt hij. Ook vraagt hij extra middelen om het verouderde patrimonium van de scholen aan te pakken. Dat is nodig om te kunnen voldoen aan de eisen die de Europese Unie heeft opgelegd in de Green Deal. Het gaat over veel geld. "We krijgen nu ongeveer 80 miljoen euro per jaar dotatie. Dat zou maal acht moeten", aldus Pelleriaux.