Scholen sluiten klassen wegens lerarentekort: 'Verrast en verdrietig'

Klassen die midden in het jaar sluiten omdat de leerkracht wegvalt, een onthaalklas die niet ingericht wordt wegens een gebrek aan personeel: de Schaarbeekse basisscholen Hendrik Conscience en Kompas grijpen naar noodmaatregelen omdat er niet genoeg leerkrachten zijn.

In basisschool Kompas in Schaarbeek (scholengroep Sint-Goedele) gaat de onthaalklas dicht, wegens geen leerkracht. De ouders van de vijftien kinderen krijgen van de scholengroep nu een lijst met plekken waar er wel nog onthaalklassen zijn.

"Een aantal van die kinderen vond op die manier een plek," legt algemeen directeur van de scholengroep Bruno De Lille uit. "Nog anderen zullen een tijdje thuisblijven en pas na de zomervakantie in de eerste kleuterklas instappen. En soms nemen we zelfs contact op met een school die niet tot ons net behoort, omdat die dichterbij ligt dan de alternatieven in onze eigen scholengroep."

Ook in de Hendrik Conscienceschool in Schaarbeek (GO scholengroep Brussel) noopt het lerarentekort tot noodingrepen. "Twee klastitularissen stoppen er midden in het schooljaar omdat ze dichter bij huis in Vlaanderen aan de slag kunnen," vertelt woordvoerster Karin Struys.

Aangezien er niet meteen vervangers klaarstaan, worden de klassen van drie leerjaren samengevoegd, van twee parallelle klassen naar één. En omdat er op die manier te veel leerlingen zijn per klas, moeten in die jaren in kwestie (het gaat om het derde, vierde en vijfde leerjaar) in totaal 24 leerlingen op zoek naar een andere school.

Wenende dochter

Bij de ouders overheersen op dit moment vooral verdriet en onzekerheid, merkte BRUZZ aan de schoolpoort. "We zijn verrast en ook verdrietig, onze kinderen gingen hier graag naar school," zegt Lucie. "Mijn dochter was ook aan het wenen toen ze vrijdag van school kwam en het nieuws gehoord had. Wat nu met mijn vrienden?" vroeg ze me.

Ouder Nina voelt zich gevangen in de situatie. "Er zijn geen kant-en-klare oplossingen, waardoor de ouders wat paniekerig reageren."

Woordvoerster Karin Struys legt uit dat de scholengroep de ouders heeft geïnformeerd over plekken in de scholengroep waar de kinderen heen kunnen. "Vandaag organiseren we ook nog een infosessie. Het is nu aan de ouders om te kiezen of ze willen blijven of voor een andere school kiezen. Als te weinig mensen voor een andere school kiezen, zullen we nog eens met de ouders praten. Maar ik hoorde al dat verschillende ouders op eigen houtje op zoek waren gegaan toen bleek dat de titularis vertrok."

Welgemeend Vlaams beleid werkt averechts in Brussel

De twee voorbeelden leggen de vinger op een dieper probleem: het lerarentekort in het Brussels onderwijs is opnieuw aan het groeien. "Vooral sinds januari zien we dat nogal wat mensen uit Brussel kiezen voor een job in Vlaanderen, die dichter bij huis is," legt Karin Struys uit. "Het welgemeende Vlaamse beleid om meer geld uit te trekken voor het onderwijs werkt averechts in Brussel."

Struys verwijst daarmee naar de beleidsmaatregelen van Ben Weyts (N-VA), die heel wat extra middelen uittrok voor extra leerkrachten. Alleen betekent dat voor Brussel vooral dat leerkrachten die er al werken plots meer alternatieven dichter bij huis krijgen. "Daarom proberen we steeds meer mensen uit Brussel aan te werven," zegt de woordvoerster van de scholengroep. "Maar dat vergt tijd."

Ook scholengroep Sint-Goedele kampt met een vorm van lerarentekort. "Als je enkel naar het aantal mensen kijkt dat voor de klas staat, staan we er beter voor dan vorig jaar," vertelt algemeen directeur De Lille. "Maar als je dan ook naar hun profiel kijkt, is de situatie een pak slechter. We hebben steeds meer mensen met een diploma kleuteronderwijs in het lager, terwijl voor de kleuterklassen steeds vaker kindbegeleiders staan met een diploma om in een crèche te werken. Aanvankelijk waren die bedoeld om kleuterleerkrachten te ondersteunen, maar als er geen kleuterjuf of -meester is… Let wel, we zijn blij dat die mensen bij ons willen komen werken."

Dat het onderwijzend personeel niet het juiste diploma heeft, blijft niet zonder gevolgen. "Als je maar enkele zij-instromers in een verder ervaren lerarenteam hebt, lukt het nog: dan leren de nieuwkomers van de anderen," merkt De Lille. "Maar als een groot deel van je team niet de juiste opleiding meebrengt, dat zet dat druk op iedereen: de ervaren leerkrachten zijn dan overbevraagd én de nieuwkomers lopen tegen allerlei muren."

Brussels minister Sven Gatz, die binnen de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) bevoegd is voor flankerend onderwijsbeleid, betreurt de situatie in de twee scholen en kijkt naar zijn Vlaamse collega Ben Weyts (N-VA), die de eigenlijke onderwijsminister is. "Wij blijven vragen om inspanningen te leveren om het tekort in Brussel op te vangen. Die kunnen bijvoorbeeld in de vorm van een betere verloning via een Brusselpremie, van een flexibel kader voor schoolbesturen om met het tekort om te kunnen gaan, of door de anciënniteit van de zij-instromers optrekken."

Onze redactie nam ook contact op met het kabinet van Ben Weyts (N-VA), maar die wenste niet te reageren.