De bruine kroeg redden, vergt meer dan veel op café gaan

Brouwers en drankenhandelaars stellen dat er zonder hen geen bruine kroeg meer zou zijn. Maar daar schuilt net het gevaar, schrijft BRUZZ-redacteur Bram Van Renterghem in het edito van deze week.

Regelmatig getuigen cafébazen over hoe ze amper de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Voor liefhebbers van de bruine kroeg die, zoals ik, al duizenden euro's in trappist hebben zien opgaan, valt zoiets moeilijk te vatten.

Toch is het hen menens. Te veel geld gaat via de cafébaas naar de brouwer of drankenhandel, die hen het café verhuurt en hen verplicht drank bij hen af te nemen – vaak exclusief en vaak voor vrij hoge prijzen. Wurgcontracten noemen critici die praktijk. Vroegere uitbaters van iconische Brusselse cafés zoals De Monk en Au Daringman klaagden erover, met veel media-aandacht tot gevolg, ook bij BRUZZ.

Een van de grootste drankhandelaren in Brussel, HLS, reageert nu op die aantijgingen. Dat het om wurgcontracten gaat, ontkent het bedrijf. Meer zelfs, CEO Jean-Michel Courtoy stelt dat hij de uitstervende bruine kroeg een reddingsboei toewerpt. Omdat horecaondernemers moeilijk een lening krijgen van de bank, koopt of huurt HLS een pand, om het dan door te verhuren aan de uitbater – met als voorwaarde een minimumafname van drank.

Dankzij HLS is er tenminste nog een café, luidt de redenering. En voor een redelijke prijs: het gaat volgens Courtoy om een evenwichtig partnership.

Die argumenten zijn gegrond. De banken zien de horeca inderdaad als een risicovolle sector, met lage winstmarges en veel faillissementen. Dat is voor een stuk eigen aan de sector, met zijn hoge (personeels)kosten. Maar het heeft ook te maken met het amateurisme waarmee sommige horecaondernemers zich onbesuisd in het avontuur storten. Verhuurders van handelspanden zijn dus zeker gecharmeerd door brouwers en drankenhandelaars die gegarandeerd elke maand de huur storten.

Toch is dat maar een deel van de realiteit. Achter de schermen speelt een machtsstrijd. Als er een café op de huurmarkt komt, is er wel degelijk interesse van café-uitbaters. Maar in veel gevallen, zo valt te horen bij vastgoedmakelaars, wurmen brouwers en drankenhandelaars zich er nog tussen. Om het pand dan onder te verhuren, met een lucratief drankcontract als belangrijke bonus.

Het resultaat is bekend. Wil je een horecazaak beginnen, dan ben je vaak aangewezen op een brouwer of drankenhandelaar, voor de huur van het pand én voor de afname van drank. Dat heeft iets feodaals. Met een landheer die niet alleen over de grond beschikt, maar de boer verplicht om zaaigoed en werktuigen bij hem te kopen.

Dat is niet meer van deze tijd.

Politiek beweegt er dan ook wat. Pascal Smet (Vooruit) diende eind februari samen met de voormalige voorzitster van de Brusselse horecafederatie Ludivine de Magnanville (MR) een voorstel van ordonnantie in om de handels­huur los te koppelen van de afname van drank. Indien het voorstel gestemd wordt, staat het de café-uitbater wettelijk vrij om elders dan bij de brouwer-verhuurder een contract af te sluiten voor drankafname. Op dit moment spreekt de Raad van State zich uit over dit voorstel, dat ergens volgende maand in de commissie van het Brusselse parlement besproken zou moeten worden.

Het voorstel leidt tot meer transparantie. Bovendien zullen brouwers minder geneigd zijn zich ertussen te wrikken bij de verhuur van een café. Ze zijn immers niet zeker of ze daar wel voordeel bij zullen hebben, want de huurder kan elders drank aankopen.

Anderzijds zullen brouwer-verhuurders hun huurprijzen mogelijk optrekken, om de gemiste inkomsten te compenseren. Het is dan ook een voorstel dat via parlementair en maatschappelijk debat verder verfijnd moet worden. Maar tenminste wordt er een ernstige poging gedaan om de bruine kroeg te redden. Want gewoon meer op café gaan, zal niet volstaan.