'De nieuwe regels rond werkloosheid en migratie zijn hard, maar noodzakelijk voor Brussel'

De werkloosheidsuitkering wordt beperkt en nieuwkomers krijgen geen leefloon meer. Die maatregelen zijn hard, maar noodzakelijk om de draagkracht van Brussel te waarborgen, schrijft BRUZZ-redacteur Bram Van Renterghem in het edito van deze week.

Moet je van je hart een steen maken om Brussel weer te laten floreren? Dat is de hamvraag, waar niet de Brusselse regering – meer dan 268 dagen afwezig intussen – maar haar federale tegenhanger intussen een antwoord op heeft. En dat antwoord luidt: ja.

In het regeerakkoord staan verschillende maatregelen die strenger zijn dan wat we gewoon zijn. Een ervan wordt deze week door BRUZZ uitgebreid besproken: de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd. Tegenstanders noemen de maatregel asociaal en cynisch. Bovendien komt het neer op een verschuiving naar de OCMW’s, zo klinkt het, omdat werklozen die geen uitkering meer krijgen, daar massaal zullen aankloppen voor een leefloon.

Misschien is die reactie cynischer dan de maatregel. Volgens die redenering is elke beleidswijziging bij voorbaat tevergeefs, het heeft toch geen zin, werklozen zullen werkloos blijven. Dat de werkloosheidsgraad in Brussel twee keer zo hoog is als in Parijs – inclusief de banlieues – en drie keer zo hoog als in Amsterdam, is dan een soort van natuurwet waar niet aan te tornen valt. Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn.

Over een andere maatregel uit het federale regeerakkoord is op dit moment veel minder ophef, terwijl die minstens even hard aankomt. Toekomstige nieuwkomers zullen vijf jaar moeten wachten voordat ze recht hebben op een leefloon of gelijk welke andere vorm van sociale bijstand. Nieuwkomers: dat zijn asielzoekers, erkende vluchtelingen, gezinsherenigers, arbeidsmigranten ...

De bedoeling van de regering-De Wever is tweevoudig. Enerzijds gaat het om een besparing. Anderzijds, en vooral, wil men een signaal uitsturen naar toekomstige migranten: “Kom niet naar België. Hier valt toch niks te rapen.”

Of de ontrading werkt, moet nog blijken. Maar nu al wordt de maatregel druk gedeeld in WhatsAppgroepen, waar migranten onderling info uitwisselen over wat de goede landen zijn om je als asielzoeker aan te melden. Ook in de migratiesector wordt dit, samen met het plan om de gezinshereniging strenger te maken, gezien als een gamechanger.

Dilemma

Verzet tekent zich af. Zo’n beleid leidt tot A- en B-burgers. Juristen twijfelen er ook aan of het wel de toets van het Grondwettelijk Hof zal doorstaan, ook al schermt de regering met rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie.

Nog belangrijker echter is dat die maatregel voor die mensen een groot risico op armoede inhoudt. Vijf jaar lang moeten nieuwkomers hopen dat ze van rampspoed en tegenslag gespaard blijven. Terwijl het vaak om erg kwetsbare personen gaat. Het verzet tegen die maatregel is dan ook begrijpelijk en menselijk.

Tegelijk valt niet te ontkennen dat Brussel vandaag zwaar gebukt gaat onder de instroom van asielzoekers en andere migranten, van wie een groot deel geen erkenning krijgt, maar hier toch blijft, om vervolgens in de illegaliteit zijn weg te zoeken. Mensen die erg weinig hebben, of toch veel minder dan zij die Brussel verlaten.

Het is hard om te stellen dat ‘die instroom’ moet verminderen, want het gaat om mensen, op zoek naar een beter leven. Maar als de draagkracht van de stad wordt overschreden, moet er iets gebeuren. De verpaupering van Brussel ís gelinkt aan migratie, en wil je aan dat eerste iets doen, moet ook dat laatste worden aangepakt. Een ongemakkelijke waarheid, maar in deze turbulente tijden, lijken er geen andere te bestaan.