Franstalige taboes sneuvelen door schietpartijen

‘Nog 32 schietpartijen en het is lente!’ Dat grapje doet de ronde op sociale media, verwijzend naar de zeven schietpartijen in Brussel in evenveel dagen.

Het lijstje is hallucinant. Vorige zondag twee zwaargewonden in de Marollen. Maandagnacht een drive-by-shooting aan de Zuidlaan. Dinsdagmiddag een oorlogswapen, dat op het Jacques Franckplein in de lucht wordt afgevuurd – bij het wegvluchten rijden de daders een vrouw aan. Op datzelfde plein in Sint-Gillis valt de volgende dag een dodelijk slachtoffer, door een schot met een riotgun. In het Dudenpark in Vorst krijgt donderdagavond iemand een kogel in het achterwerk. Vrijdagnacht worden er schoten gelost in de Doverstraat in Anderlecht. Zaterdagnacht is het de beurt aan Schaarbeek, waar een man gewond raakt aan het been.*

Het voorbeeld van Vorst doet het meest merkwaardig aan. Niet alleen omdat het slachtoffer niet doorhad dat hij beschoten werd, het is vooral de reactie van burgemeester Mariam El Hamidine (Ecolo) van Vorst die, opgebeld door onze redactie, boekdelen spreekt. Zij was wel op de hoogte van de schietpartij, maar op alle andere vragen, moest ze antwoorden met: “Dat weet ik niet.”

Klinkklare nonsens

Wat bleek? Het slachtoffer was naar het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel-Stad gegaan, waar het personeel de politie had opgetrommeld, die van de naburige zone Brussel-Hoofdstad-­Elsene. Daardoor was de burgemeester van Vorst tot haar eigen frustratie ook de volgende middag nog niet op de hoogte van verdere details. Dat er geen winst te behalen is met een fusie van de politiezones – zoals veel Franstaligen beweren – is dus klinkklare nonsens. Toch houden ze dat tot op vandaag tegen.

Al lijkt er nu wel iets te bewegen. Na Ecolo en een deel van Les Engagés, is nu ook MR tot een fusie bereid “op voorwaarde dat het vrijwillig gebeurt”. De deur wordt daarmee op een kier gezet, nadat Etterbeeks burgemeester Vincent De Wolf (MR) die jarenlang potdicht heeft gehouden.

Bij PS en Défi zijn er wel nog rabiate tegenstanders, maar de vraag is hoelang ze dat nog kunnen volhouden: de huidige structuur is totaal onwerkbaar. Om u een idee te geven: na lang dralen roept minister-president Rudi Vervoort (PS) deze maandag eindelijk de Gewestelijke Veiligheidsraad samen om een gezamenlijke strategie uit te dokteren tegen het drugs­geweld. Zitten in die raad: de minister-president, de Procureur des Konings, de bestuurlijk directeur-coördinator, de gerechtelijke directeur, de korpschefs van de zes lokale politiezones, de burgemeesters van alle negentien Brusselse gemeenten en de hoge ambtenaar. Succes met die vergadering – die overigens pas op 27 februari plaatsvindt.

De schietpartijen doen mogelijk nog meer taboes sneuvelen. Zo wil Anderlechts burgemeester Fabrice Cumps (PS) dat ook kopers van drugs beboet worden via een onmiddellijk inning. Hoewel veel waarnemers sceptisch zijn – een kei kan je niet stropen – is het mogelijk een dam tegen de brutale openheid waarmee de drugs op pleintjes verhandeld worden. Ook crackgebruikers willen liever niet dat laatste kwijtspelen dat ze nog hebben, een beetje schrik kan dan geen kwaad.

Land uit sturen

Daarnaast pleit Cumps voor een strengere aanpak van de dealers, veelal mensen zonder papieren. Die dealers zijn inwisselbaar en zelfs onstrafbaar: heel vaak krijgen ze alleen maar een bevel om het grondgebied te verlaten, wat ze nooit doen. “Ik ben er voorstander van dat sans-papiers die misdaden begaan, het land worden uitgestuurd,” zei hij op BX1.

Hoewel de PS dat beleid in de praktijk al jaren mee uitvoert, is het opvallend dat Cumps hier nu expliciet mee te koop loopt. Een deel van zijn achterban verwijt hem nu met (extreem)rechts te heulen, wat hem stemmen kan kosten.

Dat hij toch voor die ‘hardere’ houding kiest, is tekenend voor de nieuwe realiteit, die zowat iedereen naar rechts doet opschuiven. Vraag is of die harde houding nog verder wordt doorgetrokken. Zo wil CD&V al lang woonstbetredingen toelaten, om criminelen zonder papieren thuis op te pakken. PS en Ecolo hebben zich daar altijd tegen verzet. Maar nu de burgemeesters in Brussel met de handen in het haar zitten, zou ook dat taboe binnenkort weleens kunnen sneuvelen.

*Deze bijgedachte werd voor de nieuwe schietpartij in Vorst geschreven.