Extreemrechts richt zijn pijlen op de KVS

Vorige week zaten Chris Janssens van Vlaams Belang en Michael De Cock van de KVS naast elkaar in De Afspraak bij Phara de Aguirre om te debatteren over het toekomstige Vlaamse cultuurbeleid. Een vlot debat werd dat niet. Daarvoor was het water tussen beiden veel te diep. Maar verhelderend was het wel.

Het Vlaams Belang heeft de laatste weken met een paar welgemikte acties het cultuurbeleid plots bovenaan de politieke agenda gebracht. Er was de rel tussen KVS-bestuurslid Filip Brusselmans (Vlaams Belang) en Michael De Cock. Er is ook het boek van Brusselmans, De subsidieslurpers. Dat Vlaams Belang in primetime, op de meerwaardezender Canvas, zijn visie op cultuur uit de doeken kan doen, is de kers op de taart.

Alles zat erin: de aanval op cultuurminister Jan Jambon (N-VA), de afkeer van experimenteel theater met te veel naakt, een verwijzing naar zwaaiende piemels, en in één teug een uithaal naar de etnisch-culturele minderheden, het links activisme en ‘woke theater’.

Wat Vlaams Belang dan wél wil in de Vlaamse cultuurhuizen binnen en buiten Brussel kwam de kijker minder makkelijk te weten. Verder dan een ondersteuning van de lokale cultuur – allicht de amateurtheatergezelschappen – kwam het niet.

Toen comedian Jan Jaap van der Wal, die ook in de studio zat, Chris Janssens vroeg wat hem dan wel ontroerde, wat hem inspireerde, werd het lichtjes tenenkrullend toen die antwoordde dat het de kleine dingen des levens zijn. Uiteraard, maar daar ging het in dit debat niet over.

Stoutmoedigheid

En toch. Voor wie het kiesprogramma erbij neemt, is het glashelder wat het Vlaams Belang eigenlijk wil met cultuur. Die moet mee de identitaire strijd van de partij ondersteunen. Zorgen dat het Vlaamse bewustzijn kan groeien. De subsidiepolitiek moet ook volledig daarop worden gericht, zo staat het in het kiesprogramma. Kortom, cultuur is voor het Vlaams Belang een op en top politiek instrument. En meer dan ooit.

Michael De Cock, die het debat niet uit de weg ging, had overschot van gelijk dat cultuur, zoals die vandaag ons land, of Vlaanderen, internationale uitstraling geeft daar haaks op staat. “Cultuur staat voor weerbarstigheid, buiten de lijntjes kleuren, stoutmoedigheid en vrijheid,” zo zei hij.

Kortom, twee totaal tegengestelde visies die, zo valt te vrezen, ook in de samenleving aanwezig zijn.

Subsidieslurpers

Er bestaat zeker een bepaald cultuurvijandig sentiment in Vlaanderen, waar het Vlaams Belang handig op inspeelt. Dat past dan weer in het rechts-radicale populisme van die partij, namelijk het afzetten van de elite (‘de subsidieslurpers’) tegen de zogenaamde ‘kleine man’ en het ‘gezond verstand’.

Maar in tegenstelling tot wat het Vlaams Belang ook mag laten uitschijnen, er is wel degelijk een grote groep Vlamingen die wekelijks geniet van wat in België en in Brussel op de planken wordt gebracht. Stukken van gevestigde namen zijn vaak in een mum van tijd uitverkocht. De podiumcultuur die in Vlaanderen wordt gemaakt, gooit ook al lang hoge ogen in het buitenland. Moet dat allemaal op de schop? Het woord ‘griezelig’ komt dan aardig in de buurt.

Dat zal het Vlaams Belang allemaal worst wezen. Zelfs al raakt de partij niet in een Vlaamse regering na 9 juni, in de ideeënstrijd die de partij al decennia levert om haar gedachtegoed ingang te laten vinden, heeft ze een belangrijke stap kunnen zetten. De gevolgen na de volgende verkiezingen zouden weleens groter kunnen zijn dan verwacht.