Vivaqua: ieder jaar 100 miljoen in het riool

“We kunnen wel garanderen dat er water uit de kraan zal blijven komen, maar riolen renoveren, dat lukt nog amper. Het risico op zinkgaten wordt daardoor dagelijks groter, bijna elke maand zakt wel ergens in Brussel een stuk wegdek in. We staan op een scharniermoment.” Aan het woord is Laurence Bovy, directeur-generaal van de Brusselse watermaatschappij Vivaqua.

Voor de zoveelste keer luidt ze de alarmbel over de financiële malaise bij Vivaqua. Die is zo groot dat er nauwelijks nog geld is om de riolen te renoveren. Om dat toch te doen – en dus toekomstige zinkgaten te vermijden – vraagt ze een jaarlijkse gewestelijke dotatie van 50 miljoen euro.

Voor het eerst lijkt het armlastige Brusselse Gewest de deur daarvoor op een kier te zetten. “Maar als we het doen, dan willen we ook inspraak in Vivaqua,” zei Elke Van den Brandt (Groen) daar vorige week over.

Zo’n gewestelijke dotatie gaat volgens andere politici dan weer niet ver genoeg. Zo stellen Brussels parlementslid Pascal Smet (Vooruit.brussels) en Vlaams minister bevoegd voor Brussel Benjamin Dalle (CD&V) voor om die bevoegdheden ineens helemaal naar het Brussels Gewest over te hevelen. Nu is Vivaqua een intercommunale, dus aangestuurd door de gemeenten, maar volgens hen is dat niet het juiste niveau. “Watervoorziening en het beheer van riolen is een taak voor het Gewest,” stellen ze.

Daardoor zouden parlement en regering meer vat krijgen op waar het geld allemaal naartoe stroomt. De erg hoge directielonen zouden kunnen worden aangepakt. Nu verdient directeur-generaal Laurence Bovy 284.000 euro bruto per jaar. Volgens databank Cumuleo is dat ruim 120.000 euro meer dan wat de directeur-generaal van de Watergroep verdient, in Vlaanderen de grootste watermaatschappij. En ruim 160.000 euro per jaar meer dan de directeur-generaal van pakweg Net Brussel. Daarenboven verdienen ook de zes andere directeurs elk 221.000 euro. Marktconforme salarissen die competente directeurs moeten lokken, klinkt het. Maar elders kan dat blijkbaar wel met minder. En verloopt de dienstverlening, zoals de facturatie, wel naar behoren.

Toch zal dit allemaal weinig zoden aan de dijk zetten. Wat bespaard kan worden, zinkt in het niet in vergelijking met de gigantische opdracht waar Vivaqua voor staat. Het overheidsbedrijf moet elk jaar 20 à 25 kilometer riool renoveren, aan 4.000 euro per meter. Dat is honderd miljoen euro per jaar. In totaal gaat het om 500 kilometer te renoveren riool: een peperdure operatie dus.

De inkomsten moéten dus omhoog. Daar is in theorie ook marge voor. De waterprijs in Brussel is de laagste van het hele land. Testaankoop berekende dat je in Brussel voor honderd kubieke meter - of het verbruik van een huishouden van drie personen - 475 euro betaalt. In Vlaanderen en Wallonië is dat respectievelijk 566 euro en 562 euro. De waterprijs optrekken naar het niveau van Vlaanderen, zou tientallen miljoenen euro opbrengen, en dus een oplossing bieden voor de malaise waar Vivaqua zich in bevindt.

Maar net dat mag niet. Vivaqua kan de waterprijs niet op eigen houtje verhogen of zelfs maar automatisch indexeren. Dus kan het waterbedrijf niet anders dan bij het Gewest aankloppen voor subsidies. De kans dat het die uiteindelijk zal krijgen, is vrij groot. “We laten Vivaqua niet over de kop gaan,” zei Van den Brandt vorige week. Maar die subsidies komen ook van ergens, terwijl de Brusselse overheid nu al zo’n groot tekort heeft. Op dat tekort moet het nog eens rente betalen ook.

De vraag is dan ook waarom Vivaqua haar kosten niet via een correcte marktprijs mag verrekenen. Dat doet de burger misschien pijn, maar op termijn is het de enige weg. En belastingbetaler of waterverbruiker: uiteindelijk moet iémand het betalen. Alles is beter dan de zaken wegmoffelen, wat nu gebeurt. Bovengronds lijkt alles dan lange tijd normaal. Tot er plots een enorm zinkgat opduikt.