'Eenvoudiger Brussel' centraal in 11 juli-toespraken

Op deze Vlaamse feestdag verzamelen traditioneel honderden politici in het Brusselse stadhuis. Burgemeester Philippe Close (PS) hamerde in zijn toespraak op het belang van Nederlandstalige onderwijs, folklore en politieke vereenvoudiging. “Maar het voorstel zal van de Brusselaars zelf moeten komen,” vindt hij. Ook aftredend Vlaams parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) wil hervormen, maar in de richting van meer Vlaamse slagkracht.

Het is een jaar geleden dat Philippe Close (PS) ‘De Canon van Vlaanderen’ cadeau kreeg van Liesbeth Homans (N-VA), voorzitter van het Vlaams parlement. Dat veelbesproken project van de Vlaamse overheid verzamelt zestig gebeurtenissen, personen of tradities uit de geschiedenis van Vlaanderen in een boek. En Close heeft het keurig gelezen, zei hij in zijn speech tijdens deze 11-juliviering.

“Het viel me op hoe vaak Brussel hierin vermeld wordt,” knipoogde de Close, burgemeester van de hoofdstad van Vlaanderen. De eerste trein in ons land, zanger Jacques Brel en wetenschapper Andreas Vesalius: hun verbondenheid met Brussel is duidelijk, benadrukte Close, en het zijn diezelfde klemtonen die de stad vandaag wil blijven leggen. Goed Nederlandstalig onderwijs en ruimte voor een nieuwe campus van de KU Leuven aan de Pachecolaan, zo gaf hij als voorbeelden.

Close blikte ook vooruit naar de gemeenteraadsverkiezingen van oktober. “Voor mij zullen die verkiezingen, naast grootstedelijke thema’s, gaan over immaterieel erfgoed, tradities en folklore,” belooft Philippe Close. Hij is zelf nauw verwikkeld is in het Brusselse erfgoedleven, onder meer bij de Meyboomviering.

De burgemeester verwees naar het toekomstige erfgoedmuseum in de Hallepoort en naar de opkomst van nieuwe en internationale folklore in Brussel, zoals Chinese, Mexicaanse en Indische feesten, maar ook joodse en islamitische. “Of het nu gaat om oude of nieuwe tradities, geen enkele is statisch,” vindt Close. “Die dynamiek zorgt voor vernieuwing en past zich aan, aan de tijdsgeest.”

En dan werd het politiek. “Tradities maken deel uit van wie we zijn, van onze identiteit. En als we die identiteit willen versterken, moeten we zelf instaan voor verandering,” vindt Close, die de huidige staatsstructuur te complex noemt voor de hoofdstad. “Ik wil Brussel versterken en hervormen zonder taboes. Onze structuren moeten vereenvoudigd worden ten voordele van de mensen die hier wonen en werken. Dat moeten we durven toegeven. Maar laat mij duidelijk zijn: het zijn de Brusselaars die eerst en vooral met een voorstel moeten komen.”

'Hefbomen'

Langs Vlaamse zijde hopen ze ook op hervorming, maar zoeken ze vooral meer eigen hefbomen. Dat zei Vlaams parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) in haar toespraak. “Vlaanderen is ambitieus, maar mist een aantal cruciale hefbomen om nog meer doelstellingen te kunnen realiseren. De structuren in ons land botsen op hun grenzen en moeten dan ook fundamenteel hertekend worden.”

Ook Homans benadrukte het belang van dit verkiezingsjaar. “2024 kan een kantelmoment worden voor de democratie,” zei Homans, die een korte geschiedenisles over de democratie in ons land afstak. “De democratie is een vlam die we net zoals de Olympische vlam brandend moeten houden,” verwees ze naar de aankomende Olympische Spelen deze zomer. “Als wij vergeten waarvoor we gestreden hebben en vanwaar we komen, worden we gemakzuchtig,” zei ze verder. Ze waarschuwde in haar speech voor afhakende kiezers, maar ook autoritaire regimes zoals Rusland en pleitte voor een vreedzame oplossing in het conflict in de Gazastrook en elders in de wereld.

Maar over naar Vlaanderen. Homans wil de Vlaamse democratie blijven versterken, zegt ze. “Ons Vlaams parlement won aan belang in een land dat institutioneel bleef evolueren. Maar het eindpunt is nog niet bereikt. Wil Vlaanderen welvarend blijven, dan zijn wat mij betreft zeer grondige institutionele hervormingen absoluut noodzakelijk.” Welke hervormingen, dat liet ze voorlopig in het midden.

“Een sterke democratie kan niet zonder een sterke gemeenschap,” besloot Homans, met 'verantwoordelijke burgers' die 'eenzelfde taal' spreken en 'verdraagzaam' willen samenleven. Philippe Close koos in zijn slotbetoog voor een uitgereikte hand. “Als Vlaanderen en Brussel erin slagen, na meer dan 10 jaar, om samen het Amerikaans Theater nieuw leven in te blazen, dan durf ik zeggen: niet alle dromen zijn bedrog.”