Els Ampe, voor het eerst in 20 jaar zonder mandaat: 'Zie mezelf nu als een soort coach'

Els Ampe gaat na de nederlaag van 9 juni van de zijlijn aan politiek doen. Maar spijt dat ze Open VLD verliet om Voor U op te richten heeft ze allerminst. 'Had ik zeven jaar geleden moeten doen.'

BRUZZ spreekt Els Ampe (45), gekleed in de fuchsia partijkleur, in een café nabij de Onze-Lieve-Vrouwekerk in haar thuisbasis Laken. Ze heeft net een vakantie achter de rug in het afgelegen Franse dorpje Rancon.

Zelfs op verlof blijft haar politieke radar aanstaan. "Ik begrijp nu beter waarom zoveel Franse burgers boos zijn", vertelt ze. "In zulke afgelegen dorpjes is er niets meer qua diensten en bedrijvigheid, terwijl alles op Parijs gericht is. Het gsm-bereik is er ook slecht."

Ampe weet het na haar digitale detox in Frankrijk nu helemaal zeker: ze draait definitief de bladzijde van de lokale politiek om. De Voor U-oprichtster komt bij de komende gemeenteraadsverkiezingen niet op, nadat ze bij de verkiezingen van 9 juni niet verkozen raakte voor de Kamer.

Dat betekent dus dat ze de komende jaren geen mandaat zal bekleden en zich volop gaat focussen op haar rol als partijvoorzitter van Voor U.

Over 9 juni

Maar nog eerst even terug naar 9 juni. Voor U raakte nergens over de kiesdrempel en haalde op de verschillende niveaus geen enkele zetel binnen.

Ampe zegt geen spijt te hebben van haar strategische keuze om zelfs op de Kamerlijst voor Vlaams-Brabant te gaan staan. Ze haalde in die kieskring uiteindelijk 3.527 voorkeurstemmen. Ter vergelijking: Theo Francken (N-VA) was er goed voor 73.820 stemmen.

Waar liep het dan fout? "Een: we zaten niet in de grote debatten op de nationale televisie. Daardoor kregen de mensen die we op de markten tegenkwamen de indruk dat we niet meededen. Hetzelfde geldt voor de stemtesten waar we niet in opgenomen werden."

"Daarnaast is er het feit dat we te laat begonnen zijn." Voor U werd pas in december 2023 opgericht, nadat Ampe drie maanden eerder Open verliet uit protest tegen de almacht van familieclans en een "te linkse koers".

Over haar afscheid van de lokale politiek

"Ik heb drie legislaturen van het Brussels parlement gezeten, daarna ging ik naar het Vlaams parlement en de Senaat. Ik was ook zes jaar schepen en achttien jaar gemeenteraadslid. Dat is een heel lange periode", zo blikt ze terug. "Ik vind dat er nood is aan een generatiewissel."

"Ik zie mezelf nu als een soort coach voor onze lokale kandidaten", zegt Ampe. Die begeleidende rol vervulde ze tijdens de Meyboomplanting voor Ana Kazemi, de Voor U-kandidate die op de lijst van MR+ van Brussel-Stad gaat staan. Ampe introduceerde haar poulain bij de lokale notabelen.

"Mensen inspireren en motiveren, is ook wel een fijne rol. Vergeet niet dat veel van onze 280 kandidaten elkaar nog nooit ontmoet hebben."

Dat Vista uit de boot stapt, vindt Ampe niet zo erg.

Is het afscheid van de uitvoerende politiek definitief? "Op het gemeentelijke niveau is dat wel definitief, ja. Op federaal niveau ligt dat anders. Dat kan zeker wel nog", zegt Ampe.

Voor een nieuwe kans is het wel wachten tot nieuwe federale verkiezingen, mogelijk pas in 2029. "Ik heb nog nooit gezeteld in de Kamer en dat is toch de plek waar je wetgeving kan indienen om de financiën van ons land op orde te brengen en ervoor te zorgen dat er de mensen meer vrijheid krijgen."

"Maar op gemeenteniveau heb ik gedaan wat ik kon. Ik denk dat het nu aan iemand anders is die dat beter kan."

Over 13 oktober

Ampe wil geen cijfers plakken op de ambities voor 13 oktober. "Ik vind dat heel moeilijk, omdat elke gemeente verschillend is. Dat hangt ook heel erg af van de mensen die in die gemeente campagne voeren."

Die campagnes moeten de kandidaten overigens met eigen spaarcenten bekostigen, want in tegenstelling tot de grote partijen ontvangt Voor U geen partijdotatie.

Zelf opkomen, bijvoorbeeld met een eigen lijst in Brussel-Stad, wil ze niet meer. Maar 'Els Ampe' is toch ook een persoonlijk merk dat je op 13 oktober had kunnen uitspelen om anderen te lanceren? "Da's waar, maar opkomen en dan na verkozen geraakt te zijn, mijn mandaat meteen doorgeven aan iemand anders, dat doe ik niet. Want dat is kiezersbedrog."

Over Open VLD

Binnen haar oude partij zijn momenteel voorzittersverkiezingen aan de gang. Vrijwel alle kandidaten willen een breuk met de oude partijcultuur, precies waar Ampe ook voor pleitte.

Heeft ze dan geen spijt dat zij niet bij Open VLD gebleven is en nu niet meedoet? "Het is omgekeerd", antwoordt ze. "Ik besef nu dat ik te lang bij de Open VLD gebleven ben. Ik had veel vroeger moeten vertrekken en Voor U moeten oprichten. Want er is in België echt nood aan een partij die voor minder politieke inmenging en minder administratie is. Maar ik was misschien te loyaal."

"Ik ben 7 jaar te laat weggegaan. Ik had het na het uitbreken van de Samusocial-affaire in 2017 moeten doen. Toen was er een opportuniteit om te snijden in de mandaten. Ik pleitte toen voor het reduceren van de structuren en schoon schip te maken. Maar ik moest vaststellen dat sommigen bij Open VLD dat niet belangrijk vonden. De fout ligt bij mij: ik heb te lang gehoopt een groter draagvlak te krijgen."

Over de Brusselse regeringsvorming

"Ik zie maar een partij die vooruit wil, da's MR. En twee partijen die zich constructief opstellen: MR en Les Engagés. Ik zou graag hetzelfde zien bij de PS, die wat schoorvoetend lijkt mee te doen."

"Aan Nederlandstalige kant snap ik totaal niet waarom dat het zo moeilijk gaat. Dat moet de eerste keer zijn. Ik denk dat enkele mensen best hun ego even aan de kant schuiven om met elkaar samen te werken."

Over haar nieuwe roman

Ampe kijkt uit naar een rustiger leven zonder de slopende hectiek van de uitvoerende politiek, waarbij ze ook tijd gaat vrijmaken voor het schrijven van een - tweede - roman.

"Het gaat over de liefde, een soort van Romeo-en-Julia verhaal. Maar dan met een achtergrond waar het oorlog is en waar politieke strubbelingen zijn. Eigenlijk gaat het om het verhaal van de ouders van de Syrische jongen Aylan uit mijn eerste roman."

Of hoe de tijd dat de politiek de volledige dagagenda van Ampe inpalmde, voorbij lijkt.