Joodse organisatie en Unia dienen klacht in tegen Humo en Herman Brusselmans voor column

De Joodse organisatie European Jewish Association (EJA), met zetel in Brussel, start een rechtszaak tegen het tijdschrift Humo en schrijver Herman Brusselmans na zijn column waarin hij schrijft dat hij “iedere Jood een mes door de keel wil rammen”. Ook Brussels politicus Viviane Teitelbaum spreekt van genormaliseerd antisemitisme.

In zijn column schrijft Brusselmans het volgende: "Ik zie een beeld van een huilend en schreeuwend Palestijns jongetje dat helemaal buiten zinnen om z’n onder het puin liggende moeder roept, en ik beeld me in dat dat jongetje m’n eigen zoontje Roman is, en de moeder m’n eigen vriendin Lena, en ik word zo woedend dat ik iedere Jood die ik tegenkom een puntig mes los door de keel wil rammen."

"Je moet er natuurlijk altijd bij denken: niet iedere Jood is een moorddadige rotzak, en om die gedachte vorm te geven maak ik me een voorstelling van een bejaarde Joodse man die door m’n eigen straat schuifelt (...) en ik heb medelijden met hem en krijg bijna tranen in de ogen, maar even later wens ik hem naar de hel, en ja, dat is een stemmingswisseling, en daarvan zal m’n op stapel staande bundel helaas bol staan."

'Geen satire'

De reactie vanuit de Joodse gemeenschap op de column over de oorlog tussen Israël en Hamas liet niet lang op zich wachten. "Je komt niet weg met 'satire' bij zulke walgelijke oproepen tot geweld op een bevolkingsgroep", schreef N-VA-kamerlid Michael Freihlich op X.

De European Jewish Association, met zetel in Etterbeek, noemt de passage "psychopathisch". "De EJA is een hevige juridische strijd gestart tegen het tijdschrift Humo en zijn schrijver, Herman Brusselmans, wegens het aanzetten tot moord", klinkt het in een reactie op X. "Dergelijke gevaarlijke retoriek nodigt uit tot echt geweld."

Woensdagmiddag raakte bekend dat ook Unia klacht indient. "Wat wij gelezen hebben, is duidelijk een vorm van antisemitisme", klinkt het. "Het is nu aan de rechtbank om te zien of de uitspraken al dan niet strafbaar zijn." Volgens het gelijkekansencentrum botst de column op de grenzen van de vrije meningsuiting, "zeker gezien de context na 7 oktober (toen Hamas Israël aanviel, red.)".

Ook de Elsense Viviane Teitelbaum, gewezen Brussels parlementslid en nu gecoöpteerd senator, is niet te spreken over de column. "Wanneer en hoe is antisemitisme sociaal aanvaard geworden in ons land?"

De Israëlische ambassadeur Idit Rosenzweig-Abu vraagt zich af hoe dit de eindredactie gepasseerd is. "Antisemitisme en legitimering van geweld moeten een rode lijn zijn, zelfs voor de verbale woedeaanval van een 'intellectueel' in een links tijdschrift."

'Van de pot gerukt'

Herman Brusselmans noemt de beschuldigingen van de EJA, met name het aanzetten tot moord, "compleet van de pot gerukt" in een reactie aan VRT NWS.

"In mijn column creëer ik een beeld van een Palestijns kind dat met zijn handjes in de aarde graaft om zijn moeder terug te vinden. Daarbij stel ik me voor dat dat kind mijn zoontje is, en de vrouw mijn vrouw of moeder is, en dat ik in dat geval geneigd zou zijn om wraak te nemen."

"Wat de Israëli's aan het doen zijn, is het doodbombarderen van onschuldige mensen. Ze zorgen voor een generatie die de komende 50 jaar wraak zal willen nemen. Met mijn column wilde ik zeggen dat als je geliefden iets wordt aangedaan zonder enige aanleiding, je doordrongen bent van totale woede."

"Het beeld van een puntig mes in de keel willen steken, is een overdrachtelijk beeld van allerlei manieren om wraak te nemen. In mijn geval is dat via schrift. Het is in geen geval aanzetten tot moord. Alsof ik dat ooit zou doen..."

"Daarbij heb ik in de zin daarna geschreven dat ik niet alle Israëli's over dezelfde kam scheer. Als je dat doet, dan ben je een racist, en dat ben ik absoluut niet", aldus Brusselmans.

Literaire maatstaven

De hoofdredactie van Humo stelt dan weer dat de uitspraken deel uitmaken van een satirische column, "niet van een journalistiek artikel of een interview. Voor wie de volledige column leest, is het overduidelijk dat Herman de zinnen niet letterlijk bedoeld heeft."

"Herman Brusselmans is een gevierd en gerespecteerd schrijver die in zijn vele boeken en teksten graag scheldt en schampert, gretig gebruikmakend van hyperbolen en schuttingtaal. Nog meer dan voor andere columns geldt dus voor de zijne dat ze met literaire en niet met journalistieke maatstaven beoordeeld moeten worden. Bij satirische schrijvers zoals Herman Brusselmans moet het geschrevene vooral nooit honderd procent letterlijk genomen worden. Daarom is op de redactie niet ingegrepen in de tekst van onze columnist", aldus de hoofdredactie.