Mensenrechten-instituut bezorgd over plannen regering op vlak van justitie en asielbeleid

Het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM) is bezorgd over verschillende maatregelen in het federaal regeerakkoord. Onder meer het heropvissen van het betogingsverbod en de strengere asielmaatregelen stuiten op onbegrip. Het mensenrechteninstituut vraagt de federale regering om mensenrechten centraal te stellen bij de uitvoering van het akkoord.

Het FIRM neemt onder meer de plannen van de regering voor een strenger asiel- en migratiebeleid op de korrel. Er wordt gevreesd dat die plannen de rechtsstaat nog verder onder druk zetten. "De Belgische staat werd immers al meer dan 10.000 keer veroordeeld omdat het mensen die in ons land asiel aanvragen, niet de opvang geeft waar ze recht op hebben. Meer mensen het recht op opvang ontzeggen is geen mensenrechtenconform antwoord op die veroordelingen", zo luidt de kritiek.

Daarnaast kant het FIRM zich ook tegen de mogelijkheid om bepaalde amokmakers een betogingsverbod op te leggen. Die maatregel was door de vorige federale regering al op tafel gelegd, maar werd uiteindelijk afgevoerd na hevig protest. Het nieuwe federale regeerakkoord voorziet nu opnieuw dat rechters de mogelijkheid krijgen "om relschoppers als bijkomende straf uit te sluiten van demonstraties".

Het mensenrechteninstituut stelt zich vragen bij de proportionaliteit van die maatregel. Ook de handhaving ervan wordt in vraag gesteld. "Om te weten of iemand op een betoging aanwezig is, moet je iedereen gaan controleren, wat kan leiden tot een nog veel verdere inmenging in de fundamentele rechten en vrijheden van burgers", stelt FIRM-directeur Martien Schotsmans.

Onvoldoende capaciteit

Voorts stipt het FIRM aan dat er steeds meer van bevoegdheden van de rechterlijke macht verschuiven naar de uitvoerende macht. "Die verschuiving wordt vaak verantwoord vanuit de vaststelling dat er onvoldoende capaciteit is bij het gerecht. Maar een antwoord hierop moet net zijn om justitie te versterken", zo luidt de kritiek.

"De mensenrechten van burgers worden beter gerespecteerd als een onafhankelijke en onpartijdige rechter hun zaak behandelt." Tot slot worden er ook vraagtekens geplaatst bij het voornemen om de financiering van het gelijkekansencentrum Unia met een kwart te verminderen.

"In het regeerakkoord staat geen enkele objectieve motivering voor deze keuze", zegt Schotsmans. "Het inperken van mandaten of aanzienlijk verminderen van budgetten van instellingen die mensenrechten verdedigen, zal leiden tot een verminderde bescherming van de mensenrechten."

Overigens ziet het mensenrechteninstituut ook positieve punten in het regeerakkoord staan. "We verwelkomen de aandacht die de nieuwe regering wil schenken aan zaken zoals fysiek en telefonisch toegankelijke dienstverlening of de bescherming van ouderenrechten via een VN-conventie", zo klinkt het. "Ook het engagement om de rechten van slachtoffers te versterken is positief."