Agoragalerij verkoopt verboden smartvapes: spotgoedkoop en makkelijk verkrijgbaar

In de Agoragalerij aan de Grasmarkt gaan smartvapes makkelijk over de toonbank, leert onderzoek van BRUZZ. Die e-sigaretten hebben iets weg van een smartphone, maar zijn illegaal. Ook worden ze er verkocht aan minderjarigen, wat eveneens verboden is.

Onze reporter bezocht de Agoragalerij met een verborgen camera. Al snel vond hij allerlei verboden vapes uitgestald. Voor 20 euro kocht hij zonder problemen een smartvape. Nochtans is het in België sinds 2023 verboden om e-sigaretten op de markt te brengen met aantrekkelijke functies die niet nuttig zijn voor de werking van het apparaat.

Het is niet de enige elektronische sigaret die niet voldoet aan de regelgeving. Overal in de galerij liggen e-sigaretten die te veel nicotine bevatten of verpakt zijn in felle kleuren die jongeren aanspreken.

In België gelden in theorie strenge regels voor e-sigaretten. Zo mag er maximaal 20 milligram nicotine in een vulling zitten. Flashy verpakkingen en de verkoop aan minderjarigen zijn verboden, dat laatste geldt sinds 2019. Toch bleek het in hartje Brussel erg eenvoudig om een illegale smartvape aan te schaffen.

Onze reporter Job Van Nieuwenhove legde de smartvape die hij kocht voor aan het hoofd van de Inspectie van de FOD Volksgezondheid, Paul Van den Meerschen. Die bevestigt dat het product illegaal is.

Ze bevatten een te groot nicotinegehalte en komen vaak uit China. Ze zijn niet gecontroleerd, aangemeld of geregistreerd bij de FOD Volksgezondheid en zijn dan ook verboden in de Europese Unie.

20 euro

Eveneens problematisch aan de smartvapes: de fabrikant richt zich duidelijk op jongeren. Naast vapen kun je ermee gamen, muziek luisteren en sociale media gebruiken. Ze zijn betaalbaar voor de jeugd. Al voor om en bij de 20 euro heb je er één.

Ze zijn ook te koop in nachtwinkels, zo bleek tijdens controles van de FOD Volksgezondheid. Zes van de tien smartvapes die de inspectiediensten aantroffen, werden verkocht in een nachtwinkel. Daarover berichtte ook De Tijd al eerder.

Ook online zijn de e-sigaretten gemakkelijk te vinden: denk maar aan online platformen als Amazon en via Snapchat en Instagram. De online verkoop van e-sigaretten is nochtans verboden sinds 2016. Inspecteurs hebben in ons land intussen al duizenden vapes uit postpakketten onderschept.

Ook de sectorfederatie VapeBel waarschuwt voor de populariteit van deze illegale producten onder jongeren.

"Bij smartvapes is totaal onduidelijk welke stoffen erin zitten, de impact op de volksgezondheid is gegarandeerd negatief", zegt Felix Rijkers van VapeBel. "Tests tonen aan dat ze te veel nicotine, zware metalen en andere schadelijke stoffen bevatten."

Strengere regels vanaf januari 2025

Vanaf januari wordt eveneens het verbod uitgebreid naar de verkoop van wegwerp e-sigaretten. Daarmee is België het eerste land van Europa met een dergelijk verbod. Vanaf 1 april 2025 mogen handelaars bovendien hun rookwaar, waaronder e-sigaretten, niet meer zichtbaar in de winkel of in de etalage mogen uitstallen.

VapeBel betreurt dat de regels strenger worden: de verkoop zal ondergronds gaan, klinkt het. De sectorfederatie pleit wel voor meer controles en hogere boetes. “Wie betrapt wordt, riskeert nu een boete van 500 tot 2.000 euro, maar dat is niet voldoende afschrikwekkend", zegt Rijkers. "Zolang er geen angst is om gepakt te worden, blijft dit probleem bestaan."

Bij een grote politieactie in mei in de Agoragalerij werden 5.000 illegale e-sigaretten en navullingen in beslag genomen. Maar dat heeft de verkoop niet tegengehouden.

De FOD Volksgezondheid kondigt aan dat er volgend jaar meer grootschalige controles komen, in samenwerking met de politie. Voor de verkopers in de Agoragalerij betekent dit dat de kans om gepakt te worden mogelijk flink zal toenemen.