Amnesty voert druk op om Ahmadreza Djalali vrij te krijgen uit Iraanse dodencel

Amnesty International voert de druk op Zweden op om meer inspanningen te doen om de Zweeds-Iraanse VUB-gastprofessor Ahmadreza Djalali vrij te krijgen. Hij zit namelijk al acht jaar in een Iraanse cel met als aanklacht 'spionage'. "Europa moet gezamenlijk Iran onder druk zetten, want apart is dat niet gelukt."

Volgens Amnesty is Djalali onschuldig en doet Zweden niet genoeg om hem vrij te krijgen. Hij en zijn gezin wonen in Zweden en hij kreeg het Zweedse staatsburgerschap terwijl hij in de gevangenis in Teheran zat. “Het risico op executie is nog altijd groot. Samen met zijn echtgenote Vida voeren we actie. Zweden moet meer doen om hun staatsburger terug bij zijn familie te krijgen”, zo klinkt het in een post op Facebook van de mensenrechtenorganisatie.

Amnesty International heeft daarom vorige week actie gevoerd aan het Zweedse consulaat aan de De Meeûssquare in Brussel. De organisatie herdacht op 12 juli dat professor Ahmadreza Djalali al 3.000 dagen in een Iraanse cel vast zit, dat is acht jaar, twee maand en twintig dagen. Djalali werd in 2016 gearresteerd en in 2017 ter dood veroordeeld voor 'spionage'. Die executie is nog altijd niet uitgevoerd.

Pasmunt

“Het regime in Iran gebruikt hem als pasmunt”, zegt Gerlant Van Berlaer. Van Berlaer is kinder- en spoedarts aan het UZ Brussel en kent Djalali van zijn tijd als gastprofessor aan de VUB. “Elke keer wanneer er in Europa een Iraniër terechtstaat, zeggen ze dat hij de volgende dag opgehangen zal worden. Hij wordt dan ook effectief geblinddoekt, naar de dodencel gebracht en hij mag zijn familie contacteren. Dat zorgt elke keer voor paniek bij zijn naasten, het is een vorm van psychologische marteling.”

Van Berlaer zet zich ook al jaren in voor de vrijlating van Djalali en steunt de acties van Amnesty. De internationale mensenrechten-NGO wil Djalali’s lot ook onder de aandacht brengen bij het nieuwe Europese Parlement. “We denken dat Europa samen sterker staat en Iran gezamenlijk onder druk moet zetten om hem vrij te laten”, zo zegt Van Berlaer. “Want België en Zweden zijn daar elk apart niet in geslaagd. Hij voelt zich in de steek gelaten door Zweden, dat andere gevangenen wel heeft vrijgekregen."

Onder de noemer “Zweden, breng Ahmadreza Djalali naar huis” is Amnesty dan ook een nieuwe petitie gestart die ondertussen al meer dan 12.500 handtekeningen heeft verzameld. "Op 6 mei 2023 executeerden de autoriteiten een andere Zweeds-Iraanse man, Habib Chaab (Asyoud)", zo waarschuwt Amnesty in de tekst bij de petitie. "Vraag dat de Zweedse autoriteiten meer doen om Ahmadreza weer bij zijn familie te krijgen. Want Zweden kán nog meer doen: nauwer samenwerken met andere staten om de Iraanse gijzelnemingspolitiek te stoppen, de publieke en diplomatieke druk opvoeren en meer onderzoek doen naar internationale misdrijven", zo roepen ze nog op.

Hongerstaking

Toch heeft Van Berlaer er weinig goede hoop in. “We hebben al petities overhandigd aan de Iraanse ambassade, maar dat maakte geen indruk”, zo zucht hij. Van Berlaer maakt zich grote zorgen over de gezondheid van Djalali. “Hij heeft vorige maand aangekondigd dat hij weer in hongerstaking gaat. Bij een vorige hongerstaking verloor hij zo'n veertig kilo. De gevangenis waar hij nu verblijft heeft ook een vreselijke reputatie, op gelekte beelden valt te zien dat gevangenen er mishandeld worden.”

Vorig jaar werd de Belg Olivier Vandecasteele vrijgelaten door Iran in ruil voor de veroordeelde Iraanse terrorist Assadollah Assadi. Afgelopen juni kwam de Zweedse diplomaat Johan Floderus vrij, ook in ruil voor een Iraanse misdadiger. Maar Djalali was daar telkens niet bij. "Diplomaten hebben al laten verstaan dat Iran een ongelooflijk hoge prijs vraagt voor hem", zo vertelt Van Berlaer. "Niemand weet waarom hij is opgepakt, we staan voor een raadsel."