De mysterieuze fotohokjes van Photomatique: ‘Mislukte foto’s zijn de leukste souvenirs'

Wie regelmatig Brussel doorkruist, kwam ze waarschijnlijk al tegen: de retro-fotohokjes van Photomatique. Ze houden het midden tussen een kunstwerk en een gebruiksvoorwerp en duiken op de meest onverwachte plaatsen op. Niemand weet hoeveel er intussen bestaan of waar ze zich bevinden: “Het is leuker dat je ze per toeval tegenkomt.”

De nieuwste dook recent op in de vintagewinkel Docks Caviar in de Vlaamse Steenweg, een prachtexemplaar met rode verlichting en spiegelwand, maar ook aan de Baksteenkaai en het Beursgebouw kon BRUZZ ze al terugvinden. In Gare Maritime kan je foto’s nemen in een hokje met turquoise muren terwijl de gouden versie in de Hoogstraat van de Marollen regelmatig passanten lokt.

De kunstige fotocabines van Photomatique liggen als een soort easter eggs verstopt door heel Brussel: wie ze zoekt, kan ze niet vinden, maar per toeval stuit je er regelmatig op. Ieder exemplaar heeft een uniek kantje, maar de basisregels zijn altijd dezelfde: voor 3 euro kan je drie foto’s nemen en je ontvangt de fotostrip in tweevoud. Leuk, maar wat zit er eigenlijk achter de geheimzinnige toestellen?

“Het idee ontstond in Berlijn waar erg veel fotocabines staan”, vertelt Dorus van Photomatique. “Bij één van mijn bezoekjes dacht ik, ‘waarom hebben we die bij ons niet?’ en besloot ik er eentje te bouwen. Van die ene kwam een tweede en toen een derde, en zo verder.”

Dat is nu tien jaar geleden, maar hoeveel er intussen bestaan, laat staan waar je ze kan vinden, is een mysterie. “Ik vind het veel toffer als mensen ze per toeval tegenkomen. Het is een deel van de fun dat ze kunnen zeggen ‘ik weet er eentje staan, kom we gaan eens kijken’”. Een tipje van de sluier wil Dorus wel oplichten. “Het zijn er geen honderden en ze staan vooral in Brussel, maar er zijn er ook in Gent, Antwerpen en zelfs in Charleroi.”

“Commercieel gezien zou het waarschijnlijk interessanter zijn om wel gewoon een lijst te maken, maar dat interesseert ons niet zo”, klinkt het. “Ik ben vooral een fan van dingen die aan het verdwijnen zijn en probeer die dan terug te brengen.”

Lees verder onder de foto's.

Het mysterie rond Photomatique maakt wel dat er weinig contact is met de gebruikers van de machines. "Dat is een beetje jammer, maar het gebeurt wel regelmatig dat ik aan de praat raak met iemand waarop die dan zijn portefeuille bovenhaalt en er foto’s uithaalt van onze machines. Je ziet dan dat mensen die herinneringen koesteren, dat is altijd erg leuk."

Verrassing

Intussen zet Dorus zich fulltime in voor Photomatique. Samen met “een X-aantal" collega’s bouwt hij ze in zijn atelier in Laken. “Daarbij beginnen we altijd van nul en proberen we zoveel mogelijk gebruik te maken van mooie materialen die lang meegaan: de randjes zijn van messing en we beplakken ze met formica.”

Sommige fotocabines lijken op elkaar, maar er zijn er geen twee volledig hetzelfde. Toch ziet Dorus de Photomatiques niet als kunstwerken. “Ik denk dat er mensen zijn die veel kunstzinniger bezig zijn. Natuurlijk houden we wel hard van wat we doen en vinden we het belangrijk dat ze er goed uitzien, de machines moeten een meerwaarde zijn voor de omgeving.”

Opvallend: in tegenstelling tot in een doorsnee fotocabine, zijn er in de Photomatiques nooit schermen om je foto te zien voor je afdrukt. “Ik denk dat de verrassing gewoon leuker is dan meteen denken dat de foto niet lukte. Bovendien zijn mislukte foto’s misschien wel de leukste souvenirs.”

Want dat is wat de kleurrijke fotocabines willen voortbrengen, pasfoto's kan je er niet in nemen. “Het gaat vooral om die fysieke herinnering die misschien wel 100 jaar zal meegaan. Dat is toch veel leuker dan mensen die allemaal foto’s nemen op hun gsm, maar daar nooit naar kijken? Misschien moeten mensen meer proberen zich enkele momenten te herinneren."

Hoeveel mensen zoal foto’s trekken in de Photomatiques kan Dorus niet zeggen. “Wel zijn we heel inflatiegevoelig: als de horeca in een crisis zit, is dat bij ons voelbaar, maar als iedereen op straat komt om dingen te doen, gaat het ook bij ons beter. In die zin is Photomatique een beetje een barometer van hoe het met de wereld gaat. We zorgen er wel voor dat de machines altijd toegankelijk blijven door de prijs van een pintje te volgen: dan moeten mensen niet kiezen tussen een drankje of een foto.”