Gezamenlijke vredesoproep vrijwaart Brussel voorlopig van rellen tussen Koerden en Turken

De zware rellen tussen leden van de Koerdische en Turkse gemeenschap afgelopen weekend in Limburg leidde maandag ook in de hoofdstad tot vechtpartijen. Maar, met uitzondering van dat incident op het Luxemburgplein bleef het in Brussel daarna rustig. Beide gemeenschappen proberen hier al jaren harmonieus naast elkaar te leven en dat lukt, met horten en stoten.

Sinds de rellen afgelopen zondag in Houthalen-Helchteren en Heusden-Zolder, na het Newroz-feest van de Koerden, lopen de spanningen hoog op tussen leden van de Koerdische en Turkse gemeenschap in ons land.

Die onrust waaide maandag over naar het Luxemburgplein in Brussel, waar 200 Koerden betoogden als reactie op de rellen van de avond voordien. Die manifestatie mondde uit in een massale vechtpartij, “ten gevolge van twee personen die geen deel uitmaakten van de betoging”, zo liet de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene aan BRUZZ weten.

Toch is de nervositeit tussen de twee gemeenschappen nog lang niet uit de lucht. Woensdagnacht pakte de politie in Gent nog 22 personen op, nadat ze een Koerdische bakkerij vernield hadden. Sinds donderdag geldt in de Oost-Vlaamse stad een samenscholingsverbod.

In Brussel blijft de situatie voorlopig rustig. Beide groepen zijn er de voorbije jaren grotendeels in geslaagd harmonieus naast elkaar te leven. In de hoofdstad wonen ongeveer 60.000 leden van de Turkse gemeenschap, tegenover 5.000 à 10.000 Koerden. Ter herinnering, de Koerden zijn één van de grootste volkeren ter wereld zonder eigen staat. Hun aantal wordt wereldwijd op ongeveer 30 miljoen geschat.

Opflakkeringen

Ondanks de relatieve rust tussen beide gemeenschappen hebben er de afgelopen jaren wel opflakkeringen plaatsgevonden in Brussel. Een overzicht van de meest opvallende incidenten:

• 1998: verschillende panden in Sint-Joost-ten-Node waar Koerden wonen, worden in brand gestoken
• 2007: Koerdisch Instituut wordt in brand gestoken in Sint-Joost
• 2016: brandstichting en bekogeling van het Koerdisch Instituut in Sint-Joost
• 2017: zes gewonden na vechtpartij aan Turkse ambassade
• 2019: betogingen tegen Turkse inval in noordoost-Syrië in Brussel
• 2023: vechtpartijen tussen Koerden en Turken aan stembus Heizel bij Turkse verkiezingen

Samenleven

“Vandaag zijn er in Brussel veel Koerden die verdwijnen in de Turkse massa”, merkt Orhan Kiliç op, woordvoerder van NAV-BEL, de Belgisch-Koerdische gemeenschapsorganisatie. “Het komt er op neer dat je wel kan samenleven met Turken, maar dan ga je best niet uitpakken met je Koerdische identiteit.”

Dat bevestigt ook Yasin Sunca, een Koerd die al 14 jaar in Brussel woont. “Je bent als Koerd vaak alert in het straatbeeld: waar kan ik mijzelf uitdrukken en waar niet? In de Haachtsesteenweg in Schaarbeek (waar veel zaken uitgebaat worden door de Turkse gemeenschap, red) kan je maar beter niet zeggen dat je Koerd bent.”

Volgens Hennan Oflu, woordvoerder van Belgisch-Turkse organisaties, zijn beide gemeenschappen er wel in geslaagd om harmonieus samen te leven. “Dit is zelden of nooit een conflict tussen bevolkingsgroepen, maar wel aanhangers van de PKK (de Koerdische afscheidingsbeweging, red.) die de rust komen verstoren.”

Volgens de Koerdische gemeenschap is de golf van geweld begonnen met een aanval door de Grijze Wolven, een extreemrechtse organisatie uit Turkije, maar dat spreken Belgisch-Turkse verenigingen tegen.

Rust teruggekeerd?

Het is moeilijk te voorspellen of er nog rellen zullen volgen, in de nasleep van de vechtpartijen van de afgelopen dagen. Op sociale media circuleren veel filmpjes van jongeren uit beide gemeenschappen die met radicale boodschappen olie op het vuur willen gooien. Het is niet altijd even duidelijk hoe waarheidsgetrouw die zijn, maar afgelopen maandag, na de rellen in Limburg en de betoging op het Luxemburgplein, verschenen er plots wel adressen en namen van aanwezige manifestanten en ging het gerucht dat Duitse Koerden het gebouw viseerden waarin de Luikse afdeling van de Grijze Wolven haar lokaal heeft .

Al is er ook een sterke omgekeerde beweging bezig. Mensen met een gezagspositie binnen de eigen gemeenschap roepen openlijk op tot rust en vragen om de wetten na te leven. Het is afwachten of die gezamenlijke vredesoproep de komende tijd ook gevolgd zal worden.

Bekijk hier het studiogesprek tijdens BRUZZ24 met journalist Rojin Ferho, die het Koerdisch-Turks conflict al enkele jaren volgt.