Sluiting van prostitutiehotel doet Alhambrawijk opleven

Het aanklampende beleid in de Alhambrawijk lijkt vruchten af te werpen. Sinds prostitutiehotel Studio Europe de deuren heeft gesloten, is het er een pak aangenamer wonen of verblijven. De sekswerkers zelf zijn minder blij.

Als we maandagochtend op het pleintje aankomen tussen de Pelikaan-, Kooplieden- en Spaarstraat, schijnt de zon, blinkt de etalage van kunstgalerij Grège Gallery en zit het terras van Damn Good Café vol met een gemengd publiek. De vogels fluiten dat het een lieve lust is en de mussen vliegen af en aan uit de buurtmoestuin naast het plein. Af en toe wandelt ook een enkele straatmadelief langs, op zoek naar een vroege klant.

Aan het plein grenst een groot en stijlvol maar verwaarloosd pand, dat één gevel aan de Koopliedenstraat heeft en één aan de Sint-Jan Nepomucenusstraat. Het sekshotel, waar prostituees hun klanten naartoe meenamen, werd jarenlang uitgebaat door twee EU-ambtenaren onder de naam Studio Europe.

Zolang het hotel er was, betekende dat ook heel wat tippelactiviteit in de straat en die omvatte meer dan lonkende vrouwen. “Geroep en getier tot laat in de nacht en ruziënde sekswerkers,” herinnert buurtbewoner Jan Leerman zich, met wie we afgesproken hebben aan het plein. “Er werd ook openlijk drugs gebruikt en gedeald. En naast de plek waar nu Damn Good Café zit, had je Jimmy’s Bar, waar de pooiers op het terras zaten en van daaruit de buurt controleerden. Vandaag is de buurt een stuk vrouwvriendelijker.”

Studio Europe sloot na druk van de buurt en de Stad Brussel, die een taks invoerde en regelmatig naar inbreuken zocht. De straat werd meteen een stuk rustiger. “Die omslag toont hoe belangrijk het is om de hotels aan te pakken,” vindt Leerman. “En vandaag is er met Studio 2000 nog steeds een plek waar de sekswerkers naartoe kunnen.”

Die Studio 2000 werd in principe verkocht aan een vastgoedpromotor, maar de eigenares probeerde op haar stappen terug te komen na ondertekening van de verkoopsovereenkomst. Dat zou niet gelukt zijn, waardoor de sluiting van het hotel vandaag nakend is. “Dat wordt opnieuw een enorme stap vooruit voor de buurt.”

De aanpak van de hotels is maar één manier waarop de buurt en de Stad Brussel de straatprostitutie de voorbije jaren langzaam terugdrongen. Grote bloembakken die de straten van de prostitutiehotels afsluiten, tonen dat ook mobiliteitsmaatregelen cruciaal waren. “In de jaren 2000 hadden we hier nog echte autocarrousels met veel geclaxonneer,” herinnert Leerman zich. “Veel bestuurders waren niet eens op zoek naar seks, maar wilden gewoon wat keet schoppen en bijvoorbeeld transseksuelen beledigen.”

Ook het aanklampende beleid rond de prostitutiecafés bleek cruciaal. Het OCMW legde in 2013 zelfs 1,2 miljoen euro neer voor het Tropicana Café tegenover de KVS. De uitbater nam daarop zijn intrek aan de overzijde van de straat. De episode toont dat opkopen een duur beleidsinstrument is, zonder garantie op succes. De vele controles en geregelde sluitingen wegen wel zwaar door, meent het buurtcomité.

Aan het pleintje waar we onze wandeling startten, bleek het aankoopbeleid toch een schot in de roos. Het café en de kunstgalerij zijn sinds kort in handen van de Stad. Heel wat cafés en eigenaars keren zich tegenwoordig sowieso af van de prostitutie, merkt Leerman. “Hoe beter de buurt, hoe meer andere activiteiten hier ook renderen.”

Waar zijn de meisjes?

De voorbije decennia groeide de verstandhouding tussen buurtbewoners, politie en stadsbestuur ook. “Ook dat is belangrijk, we krijgen tegenwoordig snel een reactie als er iets mis is. In de tijd van Freddy Thielemans was dat wel anders. De hele Vijfhoek heeft met die man veel tijd verloren, ook op mobiliteitsvlak.”

Dat er minder sekswerkers zijn, valt overigens ook de klanten van de sekswerkers op. “Wat gebeurt er aan IJzer? Ik passeer er nu al twee of drie weken op gunstige momenten en telkens dezelfde vaststelling: bijna geen meisjes,” foetert een klant eind juni op het gespecialiseerde forum Youppie. “Zelfs deze zaterdag en zondag, mooie zonnige dagen.”

Het aanklampende beleid van de Stad mag de buurt dan blij maken, de sekswerkers zelf zijn dat veel minder. “Al die maatregelen zorgen ervoor dat klanten steeds minder naar de Alhambrawijk afzakken,” weet Fabian Drianne, sociaal assistant bij Espace P. “Ik hoor van vrouwen die van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat de wijk doorkruisen omdat ze niet genoeg klanten vinden.”

Als Studio 2000 sluit, zal de situatie alleen maar verergeren, vreest Drianne. “We zien nu al dat sommigen naar gewone hotels in de buurt gaan met de klant. Maar daar moeten ze bijvoorbeeld hun kamer betalen én vragen die hotels dan nog eens een supplement van 20 euro per klant zodra ze merken dat het om sekswerk gaat. Dan moet je al verschillende klanten hebben voor je iets begint te verdienen. 'Ik moet eerst 80 euro verdienen en dan kan ik me een sandwich kopen,' hoor ik weleens.”

Drianne merkt dat de straatprostituees steeds vaker online gaan adverteren. “Maar als ze vervolgens op privéplekken ontvangen, groeit het veiligheidsrisico. Een plek als de Alhambrawijk is in dat opzicht ideaal: dicht bij de grote assen en toch discrete kleine straatjes.”