Humo-journalist na rechtszaak: ‘Toch heeft Anderlecht slag thuisgehaald’

Na zijn onthutsend artikel over het woelige reilen en zeilen achter de schermen bij Anderlecht hing Humo-journalist Jan Hauspie maandenlang een schadeclaim van 50.000 euro boven het hoofd. Tot deze week: de rechter heeft de eis van paars-wit vol overtuiging van tafel geveegd. “Sinds mijn artikel is het beleid van Anderlecht niet meer kritisch tegen het licht gehouden”, vertelt Hauspie in een gesprek met BRUZZ.

Het beeld dat Hauspie begin 2023 schetste van de crisis bij Anderlecht was verbijsterend: zowel het beleid als de bedrijfscultuur die voorzitter Wouter Vandenhaute en toenmalig ceo Peter Verbeke hadden geïnstalleerd, werd volledig door de mangel gehaald.

Paars-wit reageerde ongezien fel op het stuk. Hauspie werd gedagvaard en de club eiste een schadevergoeding van 50.000 euro. De journalist zou te eenzijdig te werk gegaan zijn en onwaarheden neergeschreven hebben, klonk het bij Anderlecht. De vernieuwingsoperatie van de club zou in het artikel uitsluitend door critici van de beleidsomslag op de korrel genomen zijn, zonder het recht op wederwoord te respecteren, luidde de aantijging verder. Anderlecht nam ook aanstoot aan omschrijvingen zoals ‘le petit nazi’ (verwijzend naar Verbeke) en ‘les deux psychopathes’ (over Vandenhaute en Verbeke).

Deze week heeft de rechtbank met een vlijmscherp vonnis ontegensprekelijk de kant van Hauspie gekozen. Zo had de rechter het onder meer over “hersenschimmige banaliteiten” bij de advocaten van paars-wit. Sterker nog: de zaak werd een “verspilling van publieke middelen” genoemd. Die omschrijvingen verbazen Hauspie niet. “Anderlecht wist op voorhand dat hun slaagkansen nihil waren”, verklaart de journalist. “Maar de intimidatie heeft wél gewerkt.”

Zou jouw artikel er anders uitgezien hebben als je had geweten wat het zou teweegbrengen?

Jan Hauspie: Ik heb destijds mijn journalistieke plicht vervuld en dat zou vandaag niet anders zijn. Zelfs in de wetenschap dat ik vijftien zware maanden tegemoet zou gaan met die constante dreiging in de vorm van 50.000 euro boven mijn hoofd.

Hoe heb je die periode beleefd?

Hauspie: Gedagvaard worden is geen pretje, het kost veel energie en werk. De conclusies van de advocaat die drie keer over en weer worden gestuurd, je verdediging opbouwen, door je archief gaan en een reconstructie maken, … Mijn werk voor Humo heeft eronder geleden. De mentale tol was het zwaarst en heeft ook een weerslag gehad op mijn lichaam: ik voelde de stress door mijn lijf daveren.

Je kreeg van DPG Media, moederbedrijf van Humo, wel de nodige steun.

Hauspie: Ik ben daar dankbaar voor. Helaas heb ik amper steun gevoeld uit het brede sportjournalistieke veld, wel integendeel. Vooral bij Sporza werd het artikel simpelweg afgebrand en kozen sommigen openlijk de kant van Anderlecht. Uit de voetbalwereld kwam er wél veel steun. En opvallend genoeg ook bij supporters: plots werd ik gecontacteerd door Anderlechtfans die blij waren met het artikel en mij uitnodigden voor een podcast. Dat mag eigenlijk niet verbazen, want ze waren zelf al op de hoogte van zeker tachtig procent van wat er in het artikel staat.

Had je enig idee dat het stuk zoveel deining zou losweken toen je er de laatste hand aan legde?

Hauspie: Ik was me oorspronkelijk van geen kwaad bewust, maar op de dag van de deadline begon het mij te dagen dat het wel eens explosief zou kunnen zijn. Ik kreeg een telefoontje van Walter Van Steenbrugge, de advocaat die Peter Verbeke onder de arm had genomen. Van Steenbrugge probeerde een aantal zaken uit het artikel te halen en had al een ingebrekestelling aan mijn adres voorbereid. Ik heb Verbeke vaak gesproken, ook één keer face-to-face, en na ons laatste gesprek is hij in paniek geslagen over een gerucht over hem dat destijds de ronde deed en het artikel uiteindelijk niet gehaald heeft. Op de dag van de deadline is er vanuit Anderlecht voortdurend contact opgenomen met mensen in het bedrijf om bepaalde zaken uit het artikel te houden.

Het artikel ging onder meer over het stormachtige personeelsverloop, de uitgekeerde facturen bij de top van Anderlecht, de transfer van Jan Vertonghen en het veelbesproken vertrek van jeugddirecteur Jean Kindermans. Volgens paars-wit gaf je daarbij enkel een forum aan critici van de vernieuwing bij Anderlecht.

Hauspie: Ik heb genoeg mensen gesproken om een getrouw en realistisch beeld op te hangen van de situatie bij een club die in een diepe crisis verkeerde. De rechter heeft geoordeeld dat die claim van Anderlecht – dat ik ook anderen aan het woord had moeten laten – onzin is. Het staat een journalist vrij om zijn bronnen te kiezen en er valt niets af te dingen aan het gebruik van geanonimiseerde bronnen in een democratische rechtsstaat, zegt de rechter. Dat is belangrijk. Bovendien: mijn waarheid is niet minder waard dan de waarheid die Anderlecht als absoluut voorstelt, staat in het vonnis.

Eigenlijk stond het in de sterren geschreven dat Anderlecht bot zou vangen bij de rechtbank. Was het allemaal te doen om intimidatie?

Hauspie: Zo heb ik het van meet af aan ervaren. Ook de rechter kan zich niet van die indruk ontdoen. Bij Anderlecht wisten ze op voorhand dat hun slaagkansen nihil waren. Maar hoewel ze de rechtszaak hebben verloren, heeft de intimidatie wel gewerkt. Sinds mijn artikel heeft niemand het nog aangedurfd het beleid van de club kritisch tegen het licht te houden. Op die manier heeft Anderlecht zijn slag toch thuisgehaald.

Lees verder onder de foto

Vandaag staat Anderlecht weliswaar op de enige plek die de club ambieert. De aanpak van Vandenhaute en co blijkt dan toch haar vruchten af te werpen. Hoe bekijk jij die evolutie?

Hauspie: Laten we wel wezen: in de maanden na de publicatie van het artikel is Anderlecht er allesbehalve op vooruitgegaan. Ze sloten vorig seizoen als elfde af, een absoluut dieptepunt. Maar, sinds de verschijning van mijn stuk is één ding veranderd: Peter Verbeke zit niet meer aan de knoppen en Jesper Fredberg is aan het sportieve roer gekomen. Dat was eigenlijk al zo, maar toen ik aan mijn artikel werkte, kon hij nog niet wegen op het beleid. Dat heeft hij vorige zomer wel kunnen doen, en hij is er vervolgens in geslaagd een competitieve kern samen te stellen, waar coach Brian Riemer op zijn beurt positieve dingen mee heeft gedaan.

Is dat dan het grote gelijk van Vandenhaute?

Hauspie: Neen, het is de verdienste van die twee Denen (Fredberg en Riemer, red.) die hun goesting hebben kunnen doen en op wie Vandenhaute geen vat heeft – tot zijn grote spijt. Toch krijgt Riemer in de pers nog kritiek omwille van de weinig aantrekkelijke speelstijl van Anderlecht. Maar dan denk ik: als je als club door je zwaarste periode ooit gegaan bent, en je staat nu alweer bovenaan, zou ik die twee Denen een standbeeld geven en kan het mij geen moer schelen op welke manier Anderlecht aan de kop van de competitie prijkt. Maar journalisten laten zich liever influisteren dat de oorsprong van het succes bij Vandenhaute ligt.

Lezen we ooit nog zo’n stuk van jou over Anderlecht?

Hauspie: Momenteel ben ik zoet met andere zaken. Maar als er ooit een aanleiding toe is: jazeker.