Na ontploffing: toekomst oudste Brusselse jeugdhuis onzeker

De idyllische Villa Montald in Sint-Lambrechts-Woluwe, waar het oudste Brusselse jeugdhuis een ruimte inpalmt, is na een ontploffing tijdelijk op slot gedraaid. De vzw die de activiteiten in de villa beheert, vraagt net als de VGC aan de gemeente om de nodige renovatiewerken uit te voeren. Die gemeente - de eigenaar - laat dan weer weten dat het gebouw op termijn omgetoverd wordt tot museum.

Voor veel Brusselaars is Villa Montald in het Roodebeekpark misschien onbekend terrein, maar voor inwoners van Sint-Lambrechts-Woluwe staat de villa te boek als onmisbare ontmoetingsplek met veel gezichten: muziekatelier, dansverenigingen, een theatergroep, repetitieruimtes, weefatelier… In totaal vindt een tiental verenigingen er onderdak.

De villa dankt haar naam aan schilder Constant Montald, die het statige gebouw aan het begin van de twintigste eeuw liet neerpoten en van de plek een bruisende culturele hotspot wilde maken waar gerenommeerde literaire namen zoals Emile Verhaeren en Stefan Zweig de deur platliepen.

Oudste Brusselse jeugdhuis

Ruim honderd jaar later worstelt de villa echter met verschillende mankementen.

“We zeggen al jaren dat het gebouw veiliger gemaakt moet worden”, zegt Daniël Maes van vzw Villa Montald, die gisteren de beslissing moest nemen om het gebouw op slot te draaien.

“We waarschuwen al evenlang dat er een ongeluk kan gebeuren en gisteren is die vrees uitgekomen.”

Naar verluidt zou een boiler of een verwarmingsketel tot ontploffing zijn gekomen en zou een medewerker van de VGC die ter plekke was met de schrik zijn vrijgekomen. Zij is ongedeerd, maar zou wel van slag geweest zijn door de explosie, die ook ramen heeft doen openbarsten.

Het is diezelfde Vlaamse Gemeenschapscommissie die het jeugdhuis ondersteunt dat al meer dan een halve eeuw in de villa bivakkeert – De Schakel is zelfs het oudste Brusselse jeugdhuis. Maar: het is niet de VGC of het gewest dat de villa in handen heeft, maar wel de gemeente.

Voorlopig geen activiteiten

En net daar wringt het schoentje. Of toch deels.

Maes: “De gemeente moet haar verantwoordelijkheid nemen om de nodige renovaties uit te voeren en het gebouw weer veilig te maken. De gesprekken met de gemeente en de burgemeester zijn eigenlijk vrij positief, maar de contacten met het administratieve niveau verlopen erg gebrekkig.”

Bij de VGC weerklinkt een gelijkaardig geluid. “Zodra er concrete afspraken gemaakt worden met de gemeente, loopt het vast”, aldus VGC-directeur Cultuur, Jeugd en Sport Yannick Roman.

“Wij zijn vragende partij om gesprekken in de diepte te voeren zodat duidelijk wordt wie welke verantwoordelijkheid heeft, welke activiteiten er georganiseerd kunnen worden, en vooral welke werken er moeten gebeuren.”

Naast onveilige infrastructuur zou het gebouw ook onder meer kampen met vocht.

“Zolang er geen overeenkomst is over die zaken, organiseren we er geen activiteiten meer.” Ook de vzw zelf liet via sociale media al weten dat alle activiteiten in de villa voorlopig geschrapt worden.

‘Voorwaarden doorstart niet helemaal ingelost’

De vzw Villa Montald zag eind 2017 het licht nadat de VGC aan haar voorganger, vzw Roodebeekcentrum, had laten weten dat er geknipt zou worden in de middelen voor het jeugdcentrum. Ook in die periode zag de toekomst er niet altijd even rooskleurig uit.

Via de vzw Villa Montald kon er een doorstart gemaakt worden, maar de relatie met de VGC kreeg een wat aangepaste invulling.

“Wij ondersteunen de vzw wel nog steeds financieel, bijvoorbeeld met een halftijdse werkkracht die helpt met boekhouding en praktische zaken”, zegt Roman. Het is die werkkracht die gisteren overigens bij de ontploffing aan erger ontsnapte.

De doorstart ging ook gepaard met enkele voorwaarden, maar die zijn volgens de vzw niet helemaal ingelost. “Zeker op het vlak van veiligheid en middelen”, aldus Maes. “Vergeet niet dat het gebouw meer dan een eeuw oud is.”

“De VGC probeert wel hard op tafel te kloppen bij de gemeente, maar voor elke investering moet er blijkbaar hard onderhandeld worden tussen beide partijen. Wij verwachten concrete langetermijnoplossingen.”

Museum

Xavier Lienart (LB), Nederlandstalige schepen in Sint-Lambrechts-Woluwe, bevestigt het voorval, maar kan er verder weinig over kwijt.

“Maandag zal de hoofdarchitect van de gemeente samen met de vzw ter plekke nagaan wat er misgegaan.”

Lienart is ondertussen wel stellig over de toekomst van de villa. “Het zal op termijn een museum worden, maar alle activiteiten – en dus ook het jeugdhuis – zullen een nieuw onderdak krijgen.