De drie vakbonden ACV, ACLVB en ABVV houden komende maandag in Brussel een nationale vakbondsmanifestatie voor meer koopkracht en tegen de strenge loonnormwet. In sommige sectoren wordt er ook gestaakt, zoals bij het veiligheidspersoneel op de luchthaven van Zaventem of bij sommige stadsdiensten. De Lijn en de MIVB verwachten dat hun dienstverlening verstoord zal zijn.
Het treinverkeer zou wel normaal rijden, de NMBS legt zelfs extra treinen in naar Brussel en roept reizigers op om wegens de verwachte drukte de spitsuren te vermijden.
De vakbonden voeren actie voor "echte loonstijgingen" nu de inflatie hoge toppen scheert en steeds meer mensen het moeilijk hebben om hun facturen te betalen. De automatische loonindexering vangt voor werknemers de grootste klappen op, klinkt het, maar is niet voldoende. Vooral voor mensen met een laag of middeninkomen blijft het "schrapen", terwijl Belgische bedrijven volgens de Nationale Bank historisch hoge winsten maken. "Men doet altijd of België een voordeel heeft ten opzichte van andere landen. Maar als men het op lange termijn bekijkt, hinken we achterop", zegt de topman van de socialistische vakbond, Thierry Bodson. De kost van energie ligt hier hoger dan elders en ook zijn de brandstofprijzen niet opgenomen in de index, zegt zijn collega van de christelijke vakbond, Marie-Hélène Ska.
Betoging op traditionele noord-zuidas
Doorn in het oog van de bonden is de loonnormwet uit 1996 die de marge om loonsverhogingen te onderhandelen sterk beperkt, tot maximaal 0,4 procent voor de periode 2021-2022. Er wordt maandag in Brussel betoogd om een aanpassing van de wet te eisen. Over de loonnormwet vindt op 29 juni ook een parlementaire hoorzitting plaats. "Iedereen moet kunnen leven van zijn werk", pleit Marie-Hélène Ska. Zeker nu er in veel sectoren een tekort is aan personeel. "Deze wet verplicht ons om dezelfde marge te hanteren voor kappers als voor het farmaciebedrijf Pfizer", klaagt Bodson aan. Zijn collega van de liberale vakbond, Olivier Valentin, pleit voor meer vrije onderhandelingen. Inzake koopkrachtmaatregelen vragen de bonden onder meer een hoger minimumloon, structurele maatregelen om de hoge energieprijzen te capteren en betere en betaalbare openbare diensten, bijvoorbeeld rond kinderopvang.
De betoging van maandag volgt de traditionele noord-zuidas in Brussel en dus zal er ook hinder voor het verkeer zijn. De bonden verwachten "een erg hoge opkomst". Niet alleen vakbondsmilitanten, maar ook armoede- en socioculturele organisaties zouden meestappen. De cultuursector zal met een aparte delegatie -een cultuurblok- deelnemen, om te pleiten voor meer overheidsinvesteringen, een beter kunstenaarsstatuut en sterke openbare omroepen. In sommige sectoren zal er ook worden gestaakt. Dat is bijvoorbeeld het geval voor het securitypersoneel op de luchthaven van Zaventem, waardoor tal van vluchten uit voorzorg werden geschrapt. Er werd zelfs een advies gegeven om niet op 20 juni te vertrekken. Ook de luchthaven van Charleroi verwacht mogelijke verstoringen en roept reizigers op minstens drie uur voor vertrek aanwezig te zijn. Op de luchthavens van Oostende en Deurne wordt geen hinder verwacht, zij zullen zelfs extra vluchten opvangen.
Ook de haven van Antwerpen verwacht mogelijk een impact van vakbondsacties, maar heeft er preventief rekening mee gehouden in zijn havenplanning, klinkt het, zodat alles zo vlot mogelijk zou moeten verlopen. De vakbonden hebben geen signaal gekregen dat er individuele bedrijven lam zullen worden gelegd, klinkt het bij het ABVV. Ook in de openbare sector zal de dienstverlening verstoord zijn. De loonnormwet is niet rechtstreeks van toepassing op de ambtenaren, maar zij worden ook getroffen door de dalende koopkracht. De dienstverlening bij De Lijn en de MIVB zou maandag verstoord zijn, net als de afvalophaling in Brussel. De stad Antwerpen verwacht ook hinder bij de stadsdiensten. De huisvuilophaling is er maandag niet verzekerd en ook de recyclageparken zijn gesloten. Ook bij de kinderopvang zijn acties mogelijk: de ouders werden op voorhand verwittigd. Voor andere stadsdiensten blijft de impact onduidelijk.
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.