Brusselse politie gaat bodycams intenser gebruiken

Een nieuwe wet maakt het makkelijker voor de Brusselse politie om bodycams in te zetten bij interventies. Er wordt ook nagedacht over de uitwisseling van de gemaakte beelden onder politiezones.

Het gaat om de mobiele camera op het politie-uniform, doorgaans op het kogelvrije vest, waarmee een agent beeld en geluid kan opnemen. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) en minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open Vld) hebben de nieuwe wet en aanverwante omzendbrieven over bodycams zaterdagochtend voorgesteld in Mechelen, bij de officiële start van de wet.

Vandaag zijn er in ons land al 4.000 bodycams in omloop bij de lokale zones in de federale politie. De bedoeling is om nu bij die politiezones meer uniformiteit te brengen bij het gebruik ervan. Daardoor worden de opnames ook geschikt als bewijsmateriaal voor de rechtbank. De nieuwe wet slaat alleen op de politie, dus niet op andere hulpdiensten zoals de brandweer.

Enkele opvallende regels: de politie moet de opnames verplicht 30 dagen bijhouden en ook de 30 seconden voorafgaand aan de interventie opnemen, zodat de ruimere context gecapteerd wordt. De politie moet ook de betrokkene waarschuwen dat de bodycam geactiveerd wordt, tenzij het om een grote groep gaat of de ernst van de interventie dat niet toelaat.

De ministers wijzen op onderzoek waaruit blijkt dat het gebruik van een bodycam vaak tot een de-escalatie van het conflict leidt. Van Tigchelt: "Een bodycam biedt transparantie en een transparante politie zorgt voor meer veiligheid. Bovendien zal er meer objectiviteit zijn, vaak gaat het om woord tegen woord en die nieuwe technologie is daar een handige tool in."

Verschillen per politiezone

In het Brussels Gewest gebruiken de politiezones de bodycam vandaag elk op hun eigen manier. De zones beslissen ook autonoom om wel of niet bodycams aan te kopen. Zo kondigde de Politiezone Brussel Noord (Schaarbeek, Evere, Sint-Joost-ten-Node) in het voorjaar van 2022 de geleidelijke lancering aan.

"Wij zetten ze al een jaar of vijf volop in, terwijl dat in andere politiezones beperkt blijft tot proefprojecten", vertelt Philip Vanhees, een woordvoerder van de politiezone Marlow (Oudergem, Ukkel en Watermaal-Bosvoorde), aan BRUZZ. Zijn politiezone is blij met het nieuwe wetgevende kader. "Dat schept meer duidelijkheid op het terrein voor onze interventieteams. Een grote verbetering is dat we voortaan ook in andere Brusselse politiezones onze bodycams kunnen gebruiken. Vroeger was daar onduidelijkheid rond als we bij een interventie in een andere politiezone terechtkwamen." Hij verwacht dat bodycams meer gebruikt zullen worden door de Brusselse politieteams.

Brussels parlementslid Els Rochette (Vooruit Brussels) pleit er al enkele jaren voor dat de regels gelijk getrokken worden in heel Brussel. "Daar is ook de jeugdsector vragende partij voor. Opnames via een bodycam zijn een extra instrument om te controleren hoe het er bij een politiecontrole aan toe gaat. Vandaag zijn er nog steeds verschillen in het gebruik per politiezone."

Uitwisseling van beelden

Symptomatisch voor het nog versnipperde beleid: de Brusselse politiezones hebben apart camera’s aangekocht voor hun proefprojecten en gebruiken daardoor niet allemaal hetzelfde type. Er zijn geen plannen voor een gezamenlijk aankoopbeleid, verklaarde minister-president Rudi Vervoort (PS) eind vorig jaar in het Brussels parlement. De Brusselse politiezones kunnen eventueel wel bestellingen plaatsen via de federale raamovereenkomst met leverancier Securitas. De Gewestelijke en Intercommunale Politieschool heeft dat intussen gedaan, om ze te gebruiken in de lessen over politietechnieken.

De beelden van de bodycams worden vooralsnog niet doorgestuurd naar het Brussels Gewestelijk Crisiscentrum, het gewestelijke videobewakingsplatform. Maar Vervoort zet wel de deur open voor een haalbaarheidsstudie die moet nagaan of bodycambeelden via dat platform gedeeld kunnen worden met de oproepcentrales van de deelnemende politiezones.