Burgercomités stellen rapport op om overlast aan te pakken

Het collectief 40 Comités, ontstaan als reactie op het toenemende onveiligheidsgevoel in de Brusselse straten, ontleedt in een uitgebreid burgerraport de uitdagingen van het gewest. De burgerbeweging stelt daarbij ook oplossingen voor die variëren van gewestelijke registratiepunten voor asielzoekers tot een overkoepelende politiecoördinator. "We hebben Vervoort zijn werk gedaan."

In augustus 2023 trok 40 Comités voor het eerst aan de alarmbel met een open brief waarin de toenemende onveiligheid en groeiende armoede in Brussel aangeklaagd werden. Tot tweemaal toe vonden daarop ontmoetingen plaats met minister-president Rudi Vervoort (PS), maar de uitkomst van die gesprekken was “diep ontgoochelend" en de genomen maatregelen "ontoereikend".

Daarop besloot 40 Comités - intussen is hun aantal aangegroeid tot ruim 50, goed voor zo’n 30.000 buurtbewoners - het over een andere boeg te gooien. Met een eigen burgeronderzoek dat meerdere maanden in beslag nam, maakt de beweging een eigen diagnose van de gewestelijke problematieken. Dat gebeurde op basis van eigen ervaringen maar werd aangevuld met input van onder meer Brusselse burgemeesters, de nationale drugscommissaris, federale en gewestelijke ministers, politieke partijen en kopstukken binnen justitie.

Fini-finisysteem

Het resultaat is een uitgebreide eisenbundel met voorstellen die de problematieken rond onveiligheid, geweld, druggebruik, dakloosheid, armoede en netheid moeten aanpakken. Zo belanden heel wat asielzoekers op straat die de hulp waar ze recht op hebben niet krijgen: een probleem waar Brussel nu alle gevolgen van draagt, maar waar een faire spreiding over drie registratiepunten volgens de comités soelaas kan bieden.

Om de veiligheidssituatie in het gewest op te krikken pleit 40 Comités onder meer voor meer buurtpolitie en een overkoepelende politiecoördinator. Verbeterde arbeidsvoorwaarden en eventuele premies moeten dan weer het tekort van zo’n 820 manschappen bij de lokale politie verhelpen terwijl organisatoren van evenementen vaker moeten terugvallen op eigen beveiliging om zo de agenten te ontlasten.

Ook op vlak van justitie is het prioriteit om de tekorten weg te werken en vertragingen te vermijden. Zo kan het volgens de burgerbeweging niet langer dat de salarissen bij FOD Justitie lager liggen dan bij andere FOD’s wat het moeilijk maakt om personeel aan te werven. Ook een versoepeling van de strenge taaleisen binnen de Brusselse justitie moet de tekorten helpen verminderen terwijl een toegenomen gebruik van GAS-boetes een alternatief moeten bieden op langdurige juridische procedures.

Op vlak van openbare netheid moet de “institutionele lasagne” met verschillende operatoren worden aangepakt en pleiten de comités voor een terugkeer naar vaste vuilnisbakken om je zak in te plaatsen en meer leegtijden van openbare vuilnisbakken. Het fini-finisysteem, waarbij werknemers van Net Brussel mogen afzwaaien als hun taken zijn voltooid, zorgt dan weer voor onzorgvuldige ophalingen en moet op de schop. Tot slot: het onderhoud van de gewestwegen moet worden teruggegeven aan de gemeenten die op dat vlak betere prestaties levert.

Bewakers

De burgerbeweging hoopt nu dat de volgende Brusselse regering met hun voorstellen aan de slag gaat al is bij sommige eisen de haalbaarheid twijfelachtig. Voor heel wat voorstellen liggen de sleutels immers op de Europese en federale bestuursniveau's terwijl de penibele toestand van de Brusselse financiën weinig ruimte laat om zelf investeringen te doen. Tegelijk trapt 40 Comités ook heel wat open deuren in met onder meer de vraag voor een snellere digitalisering bij justitie, meer politionele samenwerking en een betere opvolging van bevelschriften na een mislukte asielprocedure.

40 Comités ziet zijn rapport echter vooral als een signaal naar de politici die op 9 juni verkozen raken, legt vertegenwoordiger Eric Vandezande uit. “Wij hebben hier eigenlijk het werk van Vervoort voor hem gedaan. Het klopt dat zijn bevoegdheden beperkt zijn, maar van het machtigste ambt in Brussel verwachten wij toch meer voluntarisme en goede wil om op te treden als mediator en de zaken aan te pakken.”

De Brusselaars hebben er genoeg van om te leven in een gewest dat verlamd is door een kluwen aan besluitvormings- en bestuurslagen en te afhankelijk is van Vlaanderen en Wallonië, klinkt het nog. “Naar de toekomst toe willen wij ons niet langer beperken tot een informele en raadgevende stem, maar ook optreden als bewakers van goed bestuur.”