Muntpunt ziet grote toename gewelddadige incidenten: 'Het zijn vaak druggebruikers'

De directeur van Muntpunt, gelegen aan het Brusselse Muntplein, maakt zich zorgen over de grote toename van diefstallen en gewelddadige incidenten in zijn bibliotheek. De verslechterde situatie is volgens hem te wijten is aan de onveilige buurt. "We willen een open huis zijn, maar iedereen moet hier wel veilig terechtkunnen.”

Sinds de zomer van 2024 gebeuren er gemiddeld veertien ‘ernstige incidenten’ per maand in de bibliotheek die ook dient als ontmoetingsplek. In augustus ging het zelfs om 35 incidenten. Die cijfers gaf Vlaams minister voor Brussel Cieltje Van Achter (N-VA) naar aanleiding van een vraag over de reeks voorvallen in de commissie Brusselse Aangelegenheden in het Vlaams Parlement.

“Om de twee dagen gebeurt er iets in of rond Muntpunt, in augustus zelfs meer dan dagelijks”, zo klaagt haar Brusselse partijgenoot Karl Vanlouwe aan tijdens de commissie. “Dat zijn verontrustende cijfers.”

Roel van den Sigtenhorst, algemeen directeur van Muntpunt, bevestigt in een reactie aan BRUZZ dat de situatie niet de goede kant op gaat. “Het klopt dat we sinds midden-2024 een toename zien van het aantal incidenten, met een piek in de zomermaanden, maar eigenlijk doen er zich nog elke maand ernstige incidenten voor.”

“Het gaat om feiten zoals vandalisme, diefstal van spullen zoals tassen of portemonnees, maar ook geweld tegenover bezoekers én medewerkers”, zo legt van den Sigtenhorst uit. “In sommige gevallen gaat het zelfs om seksueel geweld, dat laat een grote indruk achter op onze medewerkers.”

Stewards en camera's

Volgens de Muntpuntdirecteur zijn er intussen maatregelen genomen. “We hebben het aantal stewards verhoogd en een tijd lang extra externe beveiliging ingeschakeld. Daarnaast hebben we geïnvesteerd in onze camerabewaking.” Uit het antwoord van Van Achter blijkt dat er daarvoor 70.000 euro is vrijgemaakt.

“Nu zijn we vooral aan het kijken of we intern genoeg mensen met ervaring hebben om met dit soort situaties om te gaan”, zo legt van den Sigtenhorst uit. “We zijn daarom onze eigen medewerkers doorlopend aan het trainen. Het gaat om sessies waarin wordt uitgelegd hoe je een situatie kan de-escaleren. Of hoe je mensen kan benaderen en contact kan leggen met daders én slachtoffers.”

Maar, zo geeft van den Sigtenhorst toe, de aanpak heeft zijn beperkingen. “Vaak zijn mensen die de orde verstoren dronken of onder invloed van drugs. Daar kan je moeilijk op inpraten.”

Lees verder onder de foto.

Grenzen

De reeks incidenten vormt dan ook een lastige kwestie voor een van de meest toegankelijke cultuurplekken in Brussel. “Het is een paradoxaal probleem. Wij willen een open huis zijn voor iedereen, en zijn er zeker ook voor mensen die een groter afstand ervaren tot de arbeidsmarkt of moeilijker toegang vinden tot een opleiding. Daarvoor hebben we ook verschillende samenwerkingen lopen, bijvoorbeeld met de vzw Hobo, en ik denk dat onze bezoekers dat ook waarderen.”

“Maar we moeten onze grenzen bewaken. Muntpunt moet een veilige plek blijven voor alle bezoekers, zeker voor de vele jongeren en kinderen die hier komen”, zo legt hij uit aan BRUZZ.

“We bereiken bij deze problematiek de limieten van wat wij, als culturele instelling kunnen doen. Het wordt een zaak van de veiligheids- en preventiediensten. Onze bezoekers moeten hier geen gevangenisgevoel krijgen.”

Passage 44

De problemen in de bibliotheek hangen volgens de directeur nauw samen met de veiligheidsproblemen op het plein voor het gebouw. Daar hangen sinds afgelopen zomer meer dak- en thuislozen rond, zo ziet de topman. “We merken een opvallende parallel met de sluiting van Passage 44 en de toename van incidenten in onze buurt”, zo zegt van den Sigtenhorst. Het gebouw Passage 44 bood tot mei toegang tot de Dienst Vreemdelingenzaken.

“We kunnen het niet een-op-een hard maken. Maar de grotere overlast hier begon ongeveer gelijktijdig met de sluiting van de doorgang. Het speelt volgens mij wel degelijk een rol. Al hadden we ook voor de sluiting de indruk dat er een toename was van kwetsbare groepen op het Muntplein.

Ook minister Van Achter legt de link met de maatregelen aan de vervallen doorgang aan de Kruidtuin. “De ontruiming van Passage 44 zou ertoe geleid hebben dat meer daklozen zich hebben verplaatst naar het Muntplein. Dit heeft ook overlast met zich meegebracht.”

“We hebben de problemen dan ook al gesignaleerd aan Stad Brussel en aan onze broodheer, de Vlaamse overheid", zo verklaart van den Sigtenhorst. "We werken ook nauw samen met de politie, die sinds de lastige zomer elke namiddag op het plein patrouilleert. Dat heeft een positief effect gehad."

Toch blijft de directeur zich zorgen maken over de evolutie van de openbare veiligheid in Brussel. “We zien dat de druk op het plein en de buurt toeneemt, ik houd dan ook mijn hart vast voor de komende zomermaanden.”

'Geen toename'

De lokale politiezone Brussel-Hoofdstad/Elsene reageert op de vraag van BRUZZ of de veiligheidssituatie meetbaar verslechterd is op en rond het Muntplein.“We stellen geen toename van het aantal incidenten op het Muntplein vast. Onze verschillende diensten komen er wel regelmatig in de buurt (in patrouilles of in burger), maar ook op het plein zelf (collega's te voet of onze bikers), en ons team Herscham (dat focust op daklozen, red.) zoekt er elke dag contact met de meest behoeftigen. Het is dus zeker een aandachtspunt voor onze diensten.”

“Als de openbare orde verstoord wordt, komen onze diensten tussenbeide en nemen we desgevallend de nodige maatregelen. Als onze ploegen een probleem vaststellen in verband met drugsgebruik, drugsbezit of alcoholconsumptie, dan schrijven ze een pv of GAS-boete uit.”

Volgens het kabinet van Brussels burgemeester Close (PS) was de afsluiting van Passage 44 noodzakelijk om de veiligheid in die zone te waarborgen. "De ruimte (van Passage 44, red.) werd beveiligd om onder meer veilige werkomstandigheden van de werknemers van de Dienst Vreemdelingszaken, Belfius en KU Leuven te waarborgen. Daarop zijn er verschillende patrouilles langsgegaan om in samenwerking met het Gewest de mensen ter plaatse te begeleiden naar de nieuwe locatie (van het aanmeldcentrum van de Dienst Vreemdelingenzaken, red.) aan de Belliardstraat."