Nieuwe procureur moet keuzes maken: 'Elk crimineel feit vervolgen, is onhaalbaar'

Het parket van Brussel gaat bij bepaalde vormen van kleine criminaliteit niet over tot vervolging, bij gebrek aan personeel. "We moeten keuzes maken en rekening houden met de beschikbare middelen", zegt de nieuwe procureur des Konings Marie-Rose Broucker.

Marie-Rose Broucker volgde op 1 april Tim De Wolf op als waarnemend procureur des Konings van Brussel. Inlooptijd had ze niet nodig. De Nederlandstalige Broucker is al bijna twaalf jaar in verschillende functies aan de slag bij het parket van Brussel.

Ze stond vrijdag voor het eerst de pers te woord in enkele interviews, op de achtste verdieping van het Portalisgebouw tegenover het Justitiepaleis.

In ons gesprek valt op hoe voorzichtig ze is. De voormalige woordvoerster geeft op verscheidene vragen een vriendelijke, maar onwrikbare 'no comment' en is karig met informatie over het drugsgerelateerde geweld dat Brussel teistert.

Ook cijfers en statistieken geeft ze liever niet, behalve als het over haar eigen diensten gaat.

"Het wordt eerst erger voor het beter wordt", verklaarde minister van Justitie Paul van Tigchelt (Open VLD) over het drugsgeweld in België. Bent u het eens?

Marie-Rose Broucker: Op die uitspraak ga ik niet reageren.

Waarom niet? Omdat het moeilijk in de toekomst te kijken is?

Vanuit mijn functie als procureur reageer ik liever niet.

Kan u de cartografie geven van de drugsbendes in Brussel? Er wordt veel gespeculeerd over hun affiliatie met de grote bendes uit Marseille of de Albanese maffia.

Daar kan ik geen informatie over geven, want de onderzoeken zijn nog lopende.

Ik begrijp dat er veel vragen zijn, maar zulke onderzoeken kunnen - zeker als de daders niet op heterdaad betrapt worden - lang duren en zijn intensief. Denk maar aan het uitpluizen van het telefoonverkeer. Dat zijn geen onderzoeksdossiers die op een tweetal maanden afgehandeld zijn.

Klopt het dat er relatief veel minderjarigen bij het recente drugsgeweld betrokken zijn?

Ik heb daar geen statistieken over. Wat we wel vaststellen, is dat criminele organisaties kwetsbare personen inzetten en dat kunnen minderjarigen zijn.

U weet dat sommigen pleiten voor een hardere aanpak van minderjarige drugscriminelen.

Minderjarigen dienen beschermd te worden. Als ze een als een misdrijf omschreven feit plegen, is het aan het parket om de feiten te onderzoeken en daar een gepast gevolg aan te geven. We houden daarbij uiteraard rekening met de ernst van de feiten, maar ook met de gezins- en de schoolsituatie.

De maatregel kan op basis van die persoonlijke context uiteenlopen. Ofwel wordt de minderjarige in het bijzijn van de ouders opgeroepen bij de magistraat voor een waarschuwing. Aan de ouders wordt dan gevraagd toezicht te houden op de minderjarige.

Of we kunnen ook de jeugdrechter vorderen om maatregelen te nemen, bijvoorbeeld een verbod om in contact te komen met drugsgebruikers. Of de plaatsing in een instelling. Of we vragen dat hij terug zijn schoolse situatie opneemt, indien hij niet meer naar school zou gaan.

*lees verder onder de foto

Specifieke strengere maatregelen zijn dus niet nodig?

We doen het met de maatregelen waar we momenteel over beschikken. Daarbij worden we ook geconfronteerd met de middelen die beperkt zijn. Er is bijvoorbeeld niet altijd voldoende plaats in de jeugdinstellingen.

Werkt het snelrecht?

Het is een procedure die zeker goed werkt. We hebben vier tot vijf zittingen per week specifiek gewijd aan deze snelrechtprocedure. En het is ook een procedure waarin politiediensten en parket zeer doeltreffend en snel samenwerken.

We zetten er maximaal op in voor daders die op heterdaad worden betrapt bij fenomenen als drugshandel, maar ook intrafamiliaal geweld en geweld tegenover politiediensten.

De procedure zetten we in wanneer de daders op heterdaad betrapt zijn en er geen verder onderzoek nodig is. Ze krijgen een dagvaarding en na het betekenen van die dagvaarding worden ze vrijgelaten.

'Kleine criminelen zijn meteen op vrije voeten', klinkt de kritiek.

Ik weet dat in de maatschappij de perceptie bestaat dat zulke daders 'meteen weer op vrije voeten zijn'. Maar er is een strafrechtelijke reactie. Ze moeten zich binnen een periode van twee maanden voor de rechtbank verantwoorden.

Ik denk dat snelrecht een doeltreffend antwoord kan zijn op bepaalde types criminaliteit. Andere dossiers vergen dan weer meer tijd en capaciteit.

De meeste media-aandacht gaat naar het drugsgerelateerde geweld, maar wat zijn andere prioritaire domeinen voor het Brussels parket?

We evalueren intern voortdurend wat de prioriteiten moeten zijn. Naast het drugsgeweld is dat momenteel intrafamiliaal geweld en vormen van verkeerscriminaliteit.

Maar ik begrijp zeker waarom er zoveel media-aandacht naar de drugscriminaliteit gaat. De recentste geweldsincidenten waren erg zichtbaar, soms overdag en op een openbare plaats. Daardoor is de impact op de buurt en maatschappij natuurlijk zeer groot.

*lees verder onder foto

In welke mate is er in Brussel sprake van straffeloosheid voor kleine criminaliteit?

We zijn als parket niet in de mogelijkheid om elk strafrechtelijk feit te vervolgen of aan elk strafrechtelijk feit een gevolg te verlenen. Ja, dat klopt. De middelen laten dat niet toe.

Zoals gezegd is de perceptie in sommige domeinen onterecht, omdat daar wel degelijk een strafrechtelijke reactie gegeven is.

Maar er zijn ook bepaalde types van kleinere criminaliteit die we niet onmiddellijk vervolgen, omdat we daar bijvoorbeeld niet de capaciteit voor hebben of er een alternatief antwoord op willen geven. Let wel: is er een tweede of derde feit, dan gaan we er toch een strafrechtelijk antwoord op geven.

Leidt het niet-bestraffen van sommige kleine criminaliteit niet tot ergernis bij de bevolking?

We zijn altijd bereid om overleg te plegen met de politiediensten, bijvoorbeeld wanneer er een een onveiligheidsgevoel leeft in een wijk over een bepaalde type criminaliteit. Daarbij kijken we hoe we op korte termijn het onveiligheidsgevoel of het probleem kunnen aanpakken.

Maar de middelen laten niet toe om elk feit te gaan vervolgen. We moeten prioriteiten stellen en we moeten daarin keuzes maken. En dat is niet gemakkelijk.

Heeft het als burger nog zin om een banale fietsdiefstal of een geval van zakkenrollen aan te geven?

Als slachtoffers de feiten niet aangeven, kunnen we ze natuurlijk niet onderzoeken. In bepaalde dossiers kunnen we niet komen tot een identificatie van een dader. En dat kan leiden tot klasseren zonder gevolg.

Ik kan niet zeggen dat het niet nuttig is om de feiten aan te geven. Maar aan de andere kant hebben we niet de tijd en de middelen om elk strafrechtelijk feit te vervolgen voor de rechtbank.

De gauwdiefstallen zijn echt wel een plaag in onze hoofdstad. We proberen in de mate van het mogelijke de snelrechtprocedure in te zetten als de daders op heterdaad worden betrapt. Maar opnieuw: de realiteit is dat niet elk feit onderzocht kan worden en dat niet elk onderzoek leidt tot de identificatie van de dader.

Wat zijn de recentste cijfers over het aantal seponeringen?

Daar heb ik geen statistieken over. Bovendien is het heel belangrijk om zulke statistieken omzichtig te interpreteren. Dat een dossier zonder gevolg geklasseerd wordt, kan om diverse redenen zijn, bijvoorbeeld omdat de dader onbekend is of omdat er onvoldoende bewijzen zijn.

Is het niet vreemd dat het parket van Brussel geen cijfers heeft over de geseponeerde dossiers?

We hebben wel statistieken, maar dan moeten we natuurlijk de juiste vragen stellen en de cijfers juist interpreteren. Dat is natuurlijk een oefening die enige tijd vergt.

Is dat uw belangrijkste uitdaging: prioriteiten stellen en het schaarse personeel zo efficiënt mogelijk inzetten?

We moeten keuzes maken, ja, en rekening houden met de middelen waarover we beschikken.

Beschikt u over voldoende personeel?

We hebben groen licht gekregen voor een uitbreiding van het kader, dat theoretisch 124 magistraten telt. Momenteel zitten we aan 103, en na aftrek van de langdurige afwezigheden wegens bijvoorbeeld zwangerschap en detachering op 93. Dat is zeker nog niet voldoende om alles te kunnen doen wat we zouden willen doen voor de maatschappij, maar we hebben wel hoop op een verbetering. Er lopen aanwervingsprocedures.

Is er veel ziekteverzuim?

"Net zoals in elke organisatie vallen er mensen uit wegens de werkdruk, die bij ons zeer hoog ligt. De instroom van de dossiers is ook wel wel hoog. Maar onze magistraten en alle medewerkers zijn erg gemotiveerd om het beste van zichzelf te geven."

Met hoeveel is de instroom van nieuwe dossiers toegenomen tegenover vroeger?

Daar heb ik nu geen cijfers van.

Na jullie onderzoek, volgt eventueel de stap naar het gerecht. Is daar een achterstand op het vlak van dossiers?

Daar ga ik mij niet over uitspreken.

Even terug naar het onveiligheidsgevoel dan. Als u zelf op straat loopt in Brussel, voelt u zich onveiliger dan enkele jaren geleden?

Daar ga ik mij niet over uitspreken. Persoonlijk voel ik mij niet rap onveilig, maar er zijn bepaalde wijken waar ik op bepaalde momenten liever niet alleen rondloop. Maar da's niet specifiek voor Brussel. Dat kan overal zijn.

Slotvraag: is er een beleidsmaatregel waar we u over een jaar op mogen afrekenen? Welke doelstelling wil u écht bereiken?

De digitalisering. We werken volledig mee aan de progressieve implementatie van Just One, een applicatie voor alle parketten. Dat moet bijvoorbeeld elke magistraat in een virtuele werkomgeving een dashboard geven van de lopende en afgesloten dossiers.

Op het vlak van dataverwerking is er nog heel veel mogelijk, maar dat is nog volop in ontwikkeling.