Waarom het Eurostadion gedoemd was te mislukken

Brussel is niet langer gaststad voor het EK-voetbal 2020. België slaagt er niet in om het beloofde Eurostadion uit de grond te stampen. BRUZZ ziet drie redenen waarom.

Economisch

Nog voor de bouwvergunning voor het Eurostadion was aangevraagd, krabbelden de vaste huurders Anderlecht en de voetbalbond al terug. Niet zo verwonderlijk voor wie de economische belangen kent.
Zo staat Anderlecht te koop. Eerst wilde Alexandre Van Damme, een van de rijkste Belgen, de club zo goedkoop mogelijk kopen, dus zonder groot stadion dat de club groot en duur zou maken. Daartoe liet hij stroman Jo Van Biesbroeck de onderhandelingen met Ghelamco stopzetten, en kwam Anderlecht terug op een eerder ondertekend beginselakkoord.

Nu Van Damme niet langer geïnteresseerd is als koper, zijn de ogen gericht op Anderlecht-aandeelhouder Johan Beerlandt. Die wil enkele minderheidsaandeelhouders rond zich verzamelen om de voetbalclub te kopen. Maar als sterke man bij bouwfirma Besix was hij in 2014 een van de drie kandidaten om het Eurostadion te bouwen.

Hij verloor het pleit van concurrent Ghelamco, en zal nu niet geneigd zijn die concurrent een plezier te doen door in het Eurostadion te gaan spelen.

En dan is er nog Bart Verhaeghe, voorzitter van Club Brugge, ondervoorzitter bij de voetbalbond en de man achter Uplace. Hij stelde voor om net niet in het Eurostadion, maar in de verschillende stadions in het land de thuiswedstrijden van de Rode Duivels te spelen, waardoor de noodzaak voor het Eurostadion verdween, en daarmee ook de vele tienduizenden vierkante meter kantoor- en bedrijfsruimte die in concurrentie staan met zijn eigen nog te bouwen winkelcentrum.

Politiek

In 2014 steunde zowel de Vlaamse, federale als Brusselse regering samen met de Duitstalige gemeenschap een stadion op parking C. Maar met de verkiezingen van 25 mei 2014 veranderden de verhoudingen. Vooral het soortelijk gewicht van de N-VA nam toe. De partij trad toe tot de federale regering, verdriedubbelde bijna het aantal zetels in Vlaanderen en bezette daar sleutelposities zoals sport en mobiliteit.

En de N-VA ziet een tweetalig, nationaal stadion op parking C als een uitbreiding van de ‘olievlek Brussel’, en dat in de electorale achtertuin van Ben Weyts (N-VA).

Die weigerde als Vlaams minister van Mobiliteit prompt twee stukjes grond af te staan die zijn administratie eerder aan bouwheer Ghelamco had beloofd. Daarenboven bleef het mobiliteitsconvenant ongetekend op zijn bureau liggen. Daardoor werd een set van maatregelen die de mobiliteitshinder rond het stadion moesten beperken niet in rekening gebracht, waaronder een nieuw op- en afrittencomplex betaald door Ghelamco.

Dat premier Charles Michel (MR) zijn partijgenoot Alain Courtois niet te hulp schoot, moet ook in dat licht gezien worden. Met de N-VA sloot hij immers een pact, waarin het communautaire voor vijf jaar in het vriesvak verdween, ten voordele van het socio-economische. En in tegenstelling tot Pandora, houdt hij die kist liever goed dicht.

Inhoudelijk

Dat het Eurostadion er niet komt, is echter niet te reduceren tot ‘politieke onwil’. Een jaar lang regende het immers negatieve adviezen, gebaseerd op studie en expertise. Daarin keert één argument steeds terug: het project is te groot.

Want in het Eurostadion wordt niet alleen gevoetbald. Omdat het project de belastingbetaler niets mocht kosten, moest bouwheer Ghelamco op zoek naar andere inkomsten, in de vorm van tienduizenden vierkante meter te verhuren kantoor- en bedrijfsruimte, en een innovatiecampus met zeshonderd kamers. Dat alles is ook zonder voetbalmatch goed voor ruim twaalfduizend bezoekers per dag - het equivalent van een evenement in Paleis 12. Dat kan de Ring, die pas vanaf 2019 verbreed wordt, niet slikken.