Werking federale transparantiewaakhond ligt stil

Wie documenten opvraagt bij een federale overheid, maar een njet krijgt, kan voorlopig niet meer terecht bij de onafhankelijke toezichthouder, de Commissie Toegang Bestuursdocumenten (CTB). De premier werd in juli vorig jaar nog op de problemen gewezen, maar het vierjarige mandaat van de leden is vorige maand verlopen. Daardoor ligt de werking van de toezichthouder stil.

Het staat in de grondwet: ieder heeft het recht elk bestuursdocument - mails, rapporten of brieven - in te kijken of er een kopie van te krijgen. Een overheid kan enkel weigeren op basis van een uitzonderingsgrond uit de openbaarheidswet, zoals privacy of staatsgeheim.

Bij een (stilzwijgende) weigering kan de burger normaliter terecht bij een onafhankelijk controleorgaan, dat onderzoekt of de overheid niet onterecht informatie achterhoudt. Federaal is dat voor de meeste zaken de Commissie Toegang Bestuursdocumenten. Maar die is sinds kort niet meer actief. De leden werden in april 2013 voor vier jaar benoemd, dus tot vorige maand. Wie de CTB nu aanschrijft, krijgt de boodschap dat het mandaat is verlopen en dat "de regering tot nu toe heeft nagelaten te voorzien in de nieuwe samenstelling."

Nog volgens de Commissie werd de eerste minister al in juli vorig jaar van het einde van het mandaat op de hoogte gebracht. De CTB is bevoegd voor alle niet-milieugerelateerde documenten. Bevat het document toch (deels) milieu-informatie, dan kan de aanvrager (ook) terecht bij de 'Beroepscommissie Toegang Milieu-informatie' (BTM). Die Beroepscommissie lag vorig jaar ook maandenlang stil doordat afgelopen mandaten niet tijdig werden vernieuwd.

Beide commissies vragen overigens al jaren om een eengemaakt federaal openbaarheidssysteem. De woordvoerder van premier Michel reageerde voorlopig niet op vragen voor commentaar.