Alain Courtois: 'De auto zal uit de stad verdwijnen'

Zonder coalitiepartner wordt dat moeilijk. Is er een voorakkoord, zoals de liberalen in Etterbeek er een hebben?
Courtois: Ik doe dat liever niet, want dan wordt het een referendum. Terwijl we net het debat moeten voeren. En de verkiezingen zijn hét moment van dat debat.

Hoeveel punten geeft u het beleid van het huidige bestuur?
Courtois: Minstens 7 op 10. Toen ik vorige week alleen door de stad wandelde om wat na te denken, kwam ik aan de Beurs en de Anspachlaan. Ik was trots op mijn stad. Ik ben een trotse Brusselaar. Brussel krijgt kritiek, maar vooral van niet-inwoners. En uit een bepaald hoekje van het gewest, inwoners uit Ukkel onder meer. Die durven niet naar het centrum te komen, hoor ik. Die houding moeten we veranderen.

Hoe wilt u dat doen?
Courtois: Door de renovatie van het centrum. Met tentoonstellingen. Met vastgoedprojecten. Maar ook met grote, buitenlandse ketens. Publiek en privé investeren meer dan een miljard euro in het centrum. Maar zulke initiatieven vragen tijd. Zo’n renovatie snel in één weekend realiseren, dat lukt nooit. De Franse stad Bordeaux wordt vaak als voorbeeld aangehaald, maar die stad is al twaalf jaar bezig met die projecten. Dat kan hier ook. Het toekomstig administratief centrum bijvoorbeeld: daar zie je (nu Parking 58 is afgebroken, red.) de mooie gebouwen, nog in Parijse stijl.

En het oude administratieve centrum? Gaat u dat lelijke, het centrum dominerende gebouw platgooien?
Courtois: (lacht) Die twee gebouwen aan het De Brouckèreplein zijn inderdaad niet mooi, het spijt me voor de architect. Maar het administratief centrum heeft drie eigenaars: Bpost, AG en de stad. De onderhandelingen om uit te maken wat we ermee gaan doen, zijn bezig. Verkopen we het of zoeken we een alternatief? Zo kwamen er al promotoren langs op het stadhuis met een heel mooi hotelproject.

Mobiliteit dan, toch een belangrijke hefboom om mensen naar de stad te krijgen. Hoe vindt u dat het nu loopt?
Courtois: De wagen zal in de komende 25 jaar verdwijnen uit de hoofdsteden. Hier en elders. Maar dat gebeurt niet in twee of drie jaar tijd. Wel ben ik ervan overtuigd dat de situatie voor fietsen, voor deelwagens, voor alle vervoersmiddelen behalve de eigen wagen, gewijzigd moet worden. Precies daarom hebben wij hier in Brussel-Stad 26 kilometer fietspad aangelegd.

Daar bestaat op z’n zachtst gezegd discussie over. BRUZZ heeft een factcheck gedaan. Is de Grote Markt een fietspad?
Courtois: Neen, natuurlijk niet. Die opmerking had ik ook bij de Rooseveltlaan, waar ik de kritiek kreeg dat ik tegen de fietser was. In mijn ogen moet een fietspad vooral veilig zijn en niet op vijftig centimeter van de wagens liggen.

Nochtans wordt uw partij weggezet als voorstander van de auto.
Courtois: Dat is niet zo, iedereen beseft dat het anders moet. Voor de jeugd is een rijbewijs of een eigen wagen niet langer een must. Tot ze kinderen hebben (lacht). Mobiliteit blijft een groot probleem, met onze vriend – en de werven van onze vriend – in bepaalde wijken van Brussel.

U hebt het over Pascal Smet (SP.A)?
Courtois: Ja. Zoals ik ooit hoorde: ‘On peut encore être plus immobile que immobile. Merci monsieur Smet.’ Neem de wijk van de Rooseveltlaan. De Roosevelt- en de Generaal Jacqueslaan worden op hetzelfde moment heraangelegd. De buurtbewoners worden daarbij vergeten. Zo kan dat niet. Het volstaat niet om naar de mensen toe te stappen, je moet luisteren én rekening houden met hun mening.
En waarom moet het altijd zo lang duren? Is er een zinkgat in Japan, dan is dat na een nacht hersteld. In Brussel duurt tweehonderd meter Stefaniatunnel repareren maanden. Hoe komt dat?

Wat is uw antwoord?
Courtois: Wat mij opvalt, is dat ik vaak heel weinig arbeiders op de werven zie: een of twee. Voor mij is het duidelijk: of je doet het goed binnen een zo kort mogelijke termijn, of je doet het niet. En zeker niet tegelijk met een andere werf in de buurt.

Onafhankelijk of MR

Een jaar geleden zei u: “Ik zal lijsttrekker zijn voor de MR, maar ik voel mij steeds meer onafhankelijk.” Wordt dat altijd geapprecieerd binnen uw partij?
Courtois: Ik sta op goede voet met mijn partij, maar ik zeg wat ik denk. Dat is in mijn ogen goed voor een partij. Op de belangrijkste punten zijn we het trouwens eens met elkaar. De problematiek van de transitmigranten bijvoorbeeld. Daar is duidelijkheid nodig: ofwel vragen die migranten asiel aan. Daar zijn duidelijke procedures voor. Ofwel willen zij geen asiel aanvragen, en dan moeten wij de wet naleven.

Wat betekent dat?
Courtois: Dat betekent dat zij hier illegaal verblijven.

Maar stel nog dat je die mensen oppakt, dan staan ze een uur later weer op straat.
Courtois: We moeten alles doen om dat tegen te gaan.

Op welke manier? Met repatriëringen?
Courtois: Toen ik procureur was in de jaren tachtig, ging wie hier illegaal verbleef de gevangenis in. Dat was zeker niet dé oplossing, dat geef ik toe, maar de wet werd tenminste toegepast. We moeten opnieuw duidelijk zijn.

Nochtans heeft het college waar u eerste schepen bent, opnieuw mee het opvangcentrum voor transmigranten gesubsidieerd. Een centrum voor mensen die hier illegaal verblijven.
Courtois:Ja, en dat heb ik om menselijke redenen gedaan, maar ik wil een aanzuigeffect vermijden. We zijn democraten, ons land staat bovenaan de lijst van de mensenrechten. Die waarden zal ik nooit, nooit laten vallen. Maar tegelijkertijd zijn wij verantwoordelijk voor onze burgers, die in onze straten wandelen, die boodschappen doen. Die burger die de wet naleeft moet niet het slachtoffer worden van de mensen die de wetten niet naleven.

Eurostadion

U hebt al een paar keer gezegd dat u ooit alles zal vertellen wat in het dossier van het Eurostadion is misgelopen. Ga uw gang.
Courtois: Niet net voor de verkiezingen. Bovendien loopt er een beroep (van bouwheer Ghelamco, bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, red.). Essentieel in het verhaal is wel dat de stad Brussel correct de beslissing van de Brusselse regering heeft uitgevoerd. Ook al wisten we dat het moeilijk zou zijn om dat op Vlaams grondgebied te doen.

Uw eigen partij levert de premier. Die had zijn hand in het vuur kunnen steken voor dat stadion. Dat heeft hij nooit gedaan.
Courtois: Het stadion was een beslissing van de Brusselse regering. De federale regering was nooit betrokken. Soit, België is gecompliceerd hé.

Het Eurostadion moest op parking C komen, een stuk grond dat u voor 99 jaar aan bouwheer Ghelamco gaf. De stad Brussel wil nu de erfpacht terug, desnoods via de rechtbank. Hoe staat het daarmee?
Courtois: (droog) De procedure is aan de gang.

Heeft de stad het zichzelf niet onnodig moeilijk gemaakt door van het behalen van Euro 2020 geen bindende voorwaarde te maken? In het erfpachtcontract staat immers dat ‘beide partijen te goeder trouw een nieuwe planning kunnen overeenkomen als Euro 2020 niet gehaald wordt’.
Courtois: Het gaat om meer dan het stadion alleen. Er is ook de ondergrondse parking met tienduizend plaatsen, waar het gewest bij betrokken is. Waarom moeten wij een overstapparking laten vallen? Komt daarbij dat de parking ook zal dienen voor Neo.

Daarover: Neo alleen al zal 20.000 tot 25.000 auto’s per dag aantrekken. Denkt u niet dat de twee projecten samen de draagkracht van de site overschrijden?
Courtois: Waarschijnlijk wel. Daarom moeten wij de mobiliteit faciliteren, onder meer door te denken aan een mogelijke verbreding van de Ring.Maar laten we er geen doekjes om winden: er is ook desinformatie. Over Neo hoor ik allerlei geruchten. Onder meer dat er een nieuwe verbindingsweg door het park (het Ossegempark, red.) zou komen … Dat is helemaal fout. Dat zal nooit gebeuren.

Die verbindingsweg staat nochtans in de aanvraag voor de uiteindelijke bouwvergunning.
Courtois: (in de dictafoon) Die zal er nooit komen! Moet ik nog luider spreken (lacht)?

En het Eurostadion, komt dat er ooit? Anderlechtvoorzitter Marc Coucke heeft gezegd dat hij liever een eigen stadion wil. Een Anderlecht­stadion waar eventueel de Rode Duivels kunnen spelen, kan dat voor u?
Courtois: Als er een stadion van 45.000 man komt, vind ik dat goed. Als het Koning Boudewijnstadion gerenoveerd wordt, vind ik dat ook goed. Voor mij is alles goed als er maar een stadion komt.

Trekt u zich dat persoonlijk aan, dat het fout is gelopen?
Courtois: Dat heeft mij getroffen, ja. Niet het politieke, wel het sportieve aspect. Al sinds 1987 doe ik er alles aan om of een stadion te hebben of er een te renoveren. Hoe dan ook, en waar dan ook. De UEFA-voorzitter zei me vorig jaar: ‘Sir, Belgium is candidate for a stadion since 1987. And we are 2017. Is there perhaps a problem in Belgium?’ Dan is dat sportief een moeilijke zaak. Maar we zullen zien, met de nieuwe voorzitter van Anderlecht.

Én kersvers voorzitter van de Jupiler League.
Courtois: De voorzitter is een sterke man. Een heel sterke man zelfs, die meneer Coucke. We kunnen praten.

Spreken jullie ook over het stadion?
Courtois: We spreken over alles (lacht).

Denkt u tot slot dat het mislukte Eurostadion u stemmen zal kosten?
Courtois: Zo denk ik niet. Sommige projecten lukken, sommige projecten mislukken. Ik geef het toe, het is een nederlaag (klapt in de handen), en nu verder. Ik geef niet op, ik blijf vechten voor mijn Rode Duivels. Voor hen doe ik alles. Een topploeg die misschien straks de finale van de wereldbeker speelt. Als je dan de kleedkamers van het Koning Boudewijnstadion ziet, waar ze hun thuismatchen spelen (zucht). Dat is echt niet normaal.

De Rode Duivels in de finale. Is dat uw pronostiek?
Courtois: Of de halve finale, ik hoop het. Gemakkelijk wordt het niet. Onze verdediging is onze zwakke plek, vooral nu Kompany onzeker is. Maar zelfs als Kompany niet speelt, is het goed dat hij meegaat. Hij is een peter voor de groep.

Moest Nainggolan mee?
Courtois: De trainer heeft de groep beschermd door Nainggolan thuis te laten. Met een groep van 23 spelers plus begeleiders wil je in de kleedkamer geen spelers die een ster willen zijn. Maar sportief gezien is het spijtig, want Radja hebben we echt nodig.

Alain Courtois

• Geboren in Schaarbeek op 12 juni 1951
• Studeerde rechten aan de ULB
• Was van 1981 tot 1987 substituut procureur des Konings
• Werd in 1987 secretaris-generaal van de Belgische voetbalbond en organiseerde het EK 2000 in België en Nederland
• Werkte even als manager bij Anderlecht
• Kwam als opvolger de nationale politiek binnen, eerst in de Kamer (2003-2007), dan in de Senaat (2007-2014)
• Werd op 1 januari 2013 eerste schepen in Brussel-Stad, onder meer verantwoordelijk voor Sport