De jonge wolven van de MR: 'Ja, de lijst was te wit'

Hoe zijn jullie in de politiek en bij de MR beland?
David Weytsman: Ik herinner me dat ik op de leeftijd van vijf al zei dat ik président de la république française wou worden (grijnst). Waarom de MR? Ik heb echt de programma’s vergeleken, ben zelfs even bij de PS geweest omdat ik de socialistische kandidaat in Mexico-Stad had geholpen. Ik ben ook even bij Ecolo gaan kijken, de partij die mijn eerste stem heeft gekregen. Uiteindelijk werd het MR, onder meer omwille van de vrijheid die je er hebt als politicus.
David Leisterh: Ik las vroeger erg veel, onder meer Le Monde Diplomatique. Dat is een erg linkse, maar goed geschreven krant. Hoe meer ik die las, hoe meer ik besefte dat ik het oneens was met hun analyse. Later zag ik dan figuren als Didier Reynders, Louis Michel en Françoise Bertieaux, die op MR-congressen uitlegden wat hun beleid had opgeleverd. “Dát wil ik ook doen,” dacht ik. In mijn eigen familie heb ik gezien wat een degelijk sociaal beleid kan opleveren. Mijn grootmoeder kwam uit Polen en is door de staat gesteund op een manier die ook de volgende generaties vooruithielp. Mijn droom was dan ook al langer om OCMW-­voorzitter te worden, wat ik nu al zes jaar ben.

Dat lijkt op een motivatie om bij de PS te gaan.
David Leisterh: Dat hoor ik wel vaker. Maar als je het programma van MR bestudeert, is dat ook sociaal. Alleen heb je een bijkomend aspect tegenover andere partijen: dat we mensen niet gewoon in hun miserie willen laten spartelen, maar ze vooruithelpen.

Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen hebben jullie zwaar verloren in het Brussels Gewest. Het lijkt erop dat jullie de nieuwe stedelijke thema’s als luchtvervuiling en verkeersveiligheid niet hebben kunnen vatten. Akkoord?
Weytsman: Ja en neen. Levenskwaliteit is wel degelijk een wezenlijk deel van ons programma, maar het klopt dat sommige tenoren heel andere accenten hebben gelegd. In Brussel-­Stad, waar ik opkwam, was dat de politieke strategie. Mensen luisteren vooral naar de lijsttrekker (in dit geval Alain Courtois, red.), waardoor het belang dat wij aan die stedelijke thema’s hechten niet echt overkwam.

Welke strategische keuzes waren dat? Vooral rechtsere standpunten innemen om de N-VA af te houden?
Weytsman: In Brussel-Stad is dat inderdaad gebeurd. Alain Courtois avait peur de se faire manger par la N-VA. We hebben hem daarvoor gewaarschuwd. Je kan als kandidaat op de lijst nog zoveel zinnige dingen zeggen tijdens huisbezoeken, als je lijsttrekker iets anders zegt, heeft dat niet zoveel effect. Wist u trouwens dat de resolutie over schone lucht die nog maar net is goedgekeurd in het Brussels parlement voor een groot deel is geïnspireerd op een liberale resolutie van jaren geleden?
Leisterh: We zijn ook niet de enige partij die niet heeft kunnen duidelijk maken dat ze leefmilieu belangrijk vindt. We moeten dat thema meer nadruk geven en in andere steden gaan kijken hoe men daar de stad van de toekomst bouwt. We moeten veel meer kijken hoe Londen, Barcelona, Singapore en New York het doen.
Weytsman: Ook ons standpunt rond mobiliteit moeten we beter communiceren. Hele wijken zijn nu slecht bereikbare enclaves en hebben geen metro. De plaats van de auto is nog iets dat we moeten herbekijken.

Is de MR wel geloofwaardig over mobiliteit? Neem nu de discussie rond de Franklin Rooseveltlaan, waar Alain Courtois desnoods op de rijbaan wou liggen om een versmalling van de rijstroken te verhinderen.
Weytsman: Die laan was een laan waar er geen verkeersopstoppingen waren en waar men die nu creëert. Een heraanleg zonder filevorming en met een fietspad was perfect mogelijk. Als ik exact dezelfde boodschap als Alain Courtois had gebracht, had men mij denk ik, wel geloofd. Ik heb nog nooit een auto gehad en mij kan je niet als een ouderwetse pro-automan afschilderen. Els Ampe heeft ook onterecht dat imago. Nochtans heeft ze me regelmatig de oren van het lijf gezaagd door nog fietspaden toe te voegen op bepaalde plannen …

De MR als nieuwe ecologische partij dus?
Leisterh: Neen, dat nu ook niet. Maar het is wel zo dat we een deel van de kiezers amper konden overtuigen: de jongeren. Rond mij hoorde ik dat heel veel mensen Ecolo hebben gestemd. Omdat ze vonden dat die partij het sterkst was, qua stadsontwikkeling, maar ook sociaal. Met name op het vlak van migratie vindt men ons te conservatief.

Lijden jullie onder een soort besmetting door de samenwerking met de N-VA op het federaal niveau? Rekenen mensen jullie dat aan?
Leisterh: Ce n’est pas simple. Ik heb nu zes maanden huisbezoeken gedaan (in Watermaal-Bosvoorde, red.) en je moet constant uitleggen waarom je met de N-VA regeert. Maar als je de tijd krijgt om het concrete beleid uit te leggen en clichés te weerleggen, dan kan je plots een hele zaal op je hand krijgen.

Weytsman: (tobt nog steeds over de vorige vraag) Uw vraag irriteert mij een beetje. Wij gaan Ecolo niet kopiëren. Ik ben niet links, ik ben niet voor een planeconomie en ik zou nooit met de PVDA onderhandelen. Ecolo mag dan een deel van onze kiezers afgesnoept hebben, het blijft een linkse partij die individuele vrijheid niet zo belangrijk vindt.
Wat N-VA betreft: ik heb bijna uitsluitend in volkswijken campagne gevoerd en daar waren er net weinig opmerkingen over onze federale samenwerking. Integendeel: veel migranten zeiden spontaan dat ze Francken steunen en ik gaf dan tegengas. Maar bij de echte liberalen van het eerste uur is het anders: die zijn gechoqueerd door het conservatisme van de N-VA.

Is er eigenlijk plaats voor een identitaire partij aan Franstalige zijde?
Weytsman: Brussel is zowat de meest kosmopolitische stad ter wereld. We moeten eerder een beleid van sociale cohesie ontwikkelen. Mensen met verschillende achtergronden vermengen zich niet zo snel. Kijk naar de mobiliteitsstromen. Mensen uit het noorden van Brussel gaan niet naar het zuiden en omgekeerd. Ook de families vermengen niet. En het ‘décret mixité’ in het Franstalig onderwijs is een catastrofe omdat het de situatie van de wijken in de scholen reproduceert.
Leisterh: We moeten het wiel op dat vlak trouwens niet heruitvinden. Kijk naar wat Bart Somers heeft gedaan in Mechelen. Zijn beleid combineerde een beleid van sociale cohesie met een veiligheidsaanpak en dat heeft geloond. We kunnen daaruit leren.

Is er geen gebrek aan leiderschap binnen de Brusselse MR? Didier Reynders is voorzitter, maar lijkt vooral erg afwezig.
Leisterh: Reynders heeft dit jaar nog een boek met tien voorstellen voor Brussel gelanceerd. Dat betekent toch iets. En verder is hij een echte liberaal als het over leiderschap gaat. De lokale afdelingen krijgen veel vrijheid, maar hij gaat ze ook allemaal bezoeken. Is Laurette Onkelinx trouwens veel zichtbaarder bij de PS?
Weytsman: Je kan een partij op twee manieren leiden: participatief of autoritair. Bij Ecolo en PS is het dat laatste. “Beste jongen, je zorgt dat je er bent en je duwt op de knop.” Bij ons is er meer vrijheid, iets dat de herkenbaarheid van onze boodschap misschien soms doorkruist. Ik heb niemand opgebeld om te zeggen dat ik hier een interview heb.

Oké, maar straks zijn het gewestverkiezingen en we weten nog steeds niet wie jullie kandidaat-minister-president wordt.
Leisterh: Er zijn net verschillende mensen die het kunnen. Geef ons wat tijd. Ook de andere partijen weten het vaak nog niet trouwens. Maar mocht Didier Reynders het worden, zou dat alvast magisch zijn voor Brussel.

Zijn jullie kandidaat-lijsttrekkers?
(Kijken enkele seconden naar elkaar).
Weytsman: Dat beslist de partij. Ik denk dat we ofwel iemand moeten nemen die iets bewezen heeft bij de gemeenteraadsverkiezingen of iemand die een symbool van vernieuwing is. Mijn eigen score was niet slecht, maar ik stond op een lijst die het minder heeft gedaan.

Alexia Bertrand, de kabinetschef van Didier Reynders, deed het uitstekend in Sint-Pieters-Woluwe.
Weytsman: Klopt, zowel haar persoonlijke score als die van haar lijst was goed. Hetzelfde geldt voor David hier.

Moet er iets veranderen aan de structuur van Brussel?
Weytsman: Ik heb al eerder gezegd dat ik opensta voor oplossingen als die van Parijs, Wenen of Berlijn, waarin de gemeenten meer met nabijheid bezig zijn en het Gewest duidelijker de baas is. Je zou dan ook het aantal gemeenten kunnen herbekijken.
Leisterh: Gooi alle bevoegdheden van het Gewest en de gemeenten samen en kijk welke het best past op welk niveau.

Het zijn vaak Nederlandstaligen die om een hervorming van Brussel vragen. Beweegt er ook iets aan Franstalige zijde?
Weytsman: Bij de MR waren we er pionier mee. Maar als ik met generatiegenoten uit andere partijen spreek, voel ik toch dat er een soort grondstroom is die verandering wil. Ecolo is daar sowieso al wat duidelijker in, maar ook bij de PS en CDH hoor ik dat. Alleen mogen ze dat bij die laatste twee partijen niet zeggen. Ik praat trouwens steeds minder over dat soort hervormingsvoorstellen, omdat ik geen zin heb om tien jaar te verliezen met institutionele hervormingen, terwijl we de uitdagingen ook kunnen aanpakken met de huidige middelen. Kijk naar het Verenigd Koninkrijk. De hele regering is maar met één ding bezig: de brexit.

De PVDA deed het uitstekend bij de vorige verkiezingen. Wat betekent dat voor Brussel?
Leisterh: Hun boodschap is simplistisch en populistisch. Hun succes betekent vooral dat de andere partijen beter moeten communiceren.
Weytsman: De PVDA is tegelijk ook een briljante communicatiemachine, met een ultra-autoritair leiderschap. Maar je ziet ook dat ze geen enkel respect hebben voor de democratie en het werk in het parlement. Ze steunen ook verschrikkelijke regimes. Ze wilden het bewind in Venezuela bijvoorbeeld niet veroordelen in het parlement. Ik wil niet alleen een cordon sanitaire rond de partij, ik zou ook willen dat we er niet te veel mee discussiëren.
Wat je in Brussel-Stad hebt gezien, is dat de PVDA een deel van het PS-electoraat heeft opgepeuzeld, terwijl de PS op haar beurt een hap uit het centrum heeft genomen en met name kiezers van CDH en MR heeft overtuigd. Dat ligt ook aan een figuur als Philippe Close, die dat soort kiezers kan overtuigen.

De PS doet al decennia inspanningen om kandidaten uit de migratie op hun lijsten te plaatsen. Doet de MR dat wel genoeg?
Leisterh: Als je onze gewestlijst van 2014 bekijkt stonden daar toch heel wat kandidaten met buitenlandse roots op. Maar wij willen met ons programma overtuigen, niet omdat mensen de ene of de andere achtergrond hebben.

Is er dan echt geen debat over de vraag ‘Zijn we niet te wit?’ binnen de partij?
Leisterh: Het klopt dat we op dit moment niet genoeg kleine handelaars van buitenlandse origine overtuigen. Het is niet normaal dat die zelfstandigen niet voor de MR stemmen.
Weytsman: Wat de Stad Brussel betreft, moet ik u gelijk geven. Onze lijst was geen afspiegeling van de maatschappij. We zijn daar niet in geslaagd en het was soms ook onze strategie om de lijsten zo samen te stellen. Het deed me des te meer pijn, omdat ik voelde dat ons discours in die allochtone wijken goed aansloeg. Maar ik begrijp het wel: als onze lijst niet divers is, zijn die mensen minder geneigd voor ons te kiezen. Gaëtan Van Goidsenhoven bewees in Anderlecht dan weer dat je met een diverse lijst kan scoren als liberaal.

Stel dat u in de gewestregering raakt. Wat zijn dan de twee zaken die MR absoluut wil realiseren?
Weytsman: (snel en schertsend tot Leisterh) Opgelet, David, het antwoord dat je nu geeft wordt de kop van het artikel. We doen nu net een collectieve denkoefening binnen de partij. Het is niet het moment om onze eigen ideeën daarover in de pers te gooien.

Nu lijkt u een partij die niet eens weet wat ze wil.
Weytsman: Goed geprobeerd.

David Leisterh

• Geboren in 1984
• Studies vertaler Engels-Nederlands
• OCMW-voorzitter in Watermaal-Bosvoorde sinds 2012
• Ondervoorzitter van de Brusselse MR
• Adviseur op kabinet van federaal minister Didier Reynders
• 1.517 stemmen als lijsttrekker MR-GM in Watermaal-Bosvoorde

David Weytsman

• Geboren in 1981
• Opleiding handelsingenieur
• Adviseur bij Didier Reynders 2006-2011
• Adviseur bij MR-voorzitter Charles Michel 2011-2014
• Adjunct-kabinetschef Jacqueline Galant en François Bellot
• Even schepen van Stedelijke Herwaardering in Brussel-Stad
• Brussels parlementslid sinds februari 2018
• 1.230 stemmen als vijfde op de MR-Open VLD lijst in Brussel