'Brusselse staatsschuld stijgt met ruim 50 procent op vijf jaar tijd'

Een rapport van de universiteit van Namen waarschuwt voor een explosie van de Brusselse staatsschuld, tot 22 miljard euro in 2029.

Het is een van de belangrijkste kwesties in de lopende Brusselse regeringsonderhandelingen: hoe krijgen we de ontsporende overheidsschuld weer onder controle? Een nieuwe simulatie door het onderzoeksinstituut CERPE (universiteit van Namen) schetst een ontnuchterend beeld van de inspanningen die nodig zullen zijn.

De kern van het probleem: de uitgaven blijven bij ongewijzigd beleid ruim 1 miljard euro per jaar hoger dan de inkomsten, waardoor een daling van de overheidsschuld per definitie onmogelijk is.

De almaar groeiende rentelasten komen nog eens bovenop die jaarlijkse tekorten. De geconsolideerde Brusselse staatsschuld, dus inclusief schulden van Brusselse agentschappen, zou zo stijgen van een geschatte 14,5 miljard euro in 2024 tot 22,1 miljard euro in 2029. Dat komt neer op een stijging met 7,6 miljard euro, of ruim 52 procent.

Schuldgraad boven 300 procent

De Namense onderzoekers illustreren het schuldprobleem ook met een tweede indicator: de schuldgraad, gedefinieerd als de schuld in verhouding tot de inkomsten - niet te verwarren met de meer klassieke definitie, de schuld tegenover het bruto binnenlands product.

De schuldgraad neemt schrikbarende proporties aan: van een al forse 207 procent in 2024 naar 322 procent in 2029. Daarmee worden twee internationaal gebruikte referentiewaarden, 120 procent en 180 procent, fors overschreden.

Ongewijzigd beleid

Bij zo'n astronomische schuldgraad zijn verdere ratingverlagingen door de grote internationale kredietbeoordelaars onvermijdelijk, wat lenen duurder zal maken voor het Brussels Gewest. Standard & Poor's (S&P) verlaagde in maart al eens de Brusselse kredietrating.

De onderzoekers benadrukken dat hun prognoses van "ongewijzigd beleid" vertrekken. "Het gaat om een 'ondergrens'- of 'lopende zaken'-simulatie. Ze is gebaseerd op de veronderstelling dat er geen toename is van de uitgaven boven de inflatie, behalve als ze voortvloeien uit reeds genomen beslissingen, en dat er geen nieuwe inkomsten worden gecreëerd."

Het traject is dus nog om te buigen met nieuw beleid dat besparingen en/of nieuwe inkomsten oplevert. Het is aan de formateurs David Leisterh (MR) en Elke Van den Brandt (Groen) om die puzzel te leggen.

Tegelijk vrezen sommige waarnemers dat er geen Brusselse regering zal zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober. Dat betekent dat het begrotingswerk voor het jaar 2025 niet van start kan gaan, wat nog meer druk zal zetten op de Brusselse overheidsfinanciën.