Driekwart van de Brusselaars ervaart de politieke stilstand als problematisch. Dat blijkt uit een recente peiling, uitgevoerd door een consortium van universiteiten. Ook blijkt dat twaalf procent van de Franstalige respondenten op een Nederlandstalige partij stemde, en dat vooral op Groen, N-VA en Vlaams Belang.
©
Belga
| Ahmed Laaouej (PS) en Cieltje Van Achter (N-VA).
De enquête werd eind november afgenomen bij 698 Brusselaars, door een consortium van 7 Belgische universiteiten: ULB, VUB, UA, KULeuven, UCLouvain en met steun van Ugent en UNamur. De verwerking van de gegevens loopt, maar onze redactie kon de eerste resultaten al eens inkijken.
Daaruit blijkt dat 75 procent van ondervraagden de politieke impasse beoordeelt met een score van 5, 6 of 7 op een schaal van 1 tot 7, waarbij 1 staat voor 'niet problematisch' en 7 staat voor ‘zeer problematisch’.
14 procent ziet geen groot probleem in de huidige situatie (score 1-3), terwijl 12 procent de situatie neutraal beoordeelt.
Grote zorgen
De respondenten die de situatie als problematisch zien (5-7) hebben daar verschillende redenen voor, die de onderzoekers onderverdeeld hebben in vijf categorieën.
De budgettaire en financiële onzekerheid is de eerste. "Dat kwam heel vaak terug", zegt Emilie van Haute, politicologe (ULB) en een van de onderzoekers van de peiling. "Mensen maken zich daar echt zorgen over."
Een tweede categorie heeft te maken met het institutionele. Het systeem waarbij elke taalgroep een gegarandeerde vertegenwoordiging heeft, werkt volgens de respondenten niet (meer), en zorgt voor een blokkering.
Daarnaast wijzen de respondenten erop dat er grote uitdagingen zijn in Brussel die dringend beheerd moeten worden. Drugsoverlast, veiligheid, mobiliteit en netheid worden daarbij vaak vernoemd.
Polarisering
Als vierde reden voor bezorgdheid wordt de polarisering genoemd, een ongerustheid over de moeite die het kost om een compromis te vinden. "Er is een sentiment dat een stem uiteindelijk niet nuttig is," zegt Van Haute, "dat democratie zelfs niet nuttig is. Men is ontgoocheld in het systeem van vertegenwoordiging."
'Op een bepaald moment maakt het kiezers niet meer uit welke richting het uitgaat, als er maar iets verandert. Dat kan gevaarlijk worden'
Politicologe en onderzoeker van de peiling
![Emilie Van Haute, professor bij het departement politieke wetenschappen (ULB)](https://wmimages.bruzz.be/styles/0ffa126579b2579d6d2f4496826d1dc9a4276313/2023-12/7d206050-emilievanhauteprofessorbijhetdepartementpolitiekewetenschappenulbquoteculb.jpg?style=W3sicmVzaXplIjp7ImZpdCI6ImNvdmVyIiwid2lkdGgiOjMwMCwiaGVpZ2h0IjozMDAsImdyYXZpdHkiOm51bGwsIndpdGhvdXRFbmxhcmdlbWVudCI6ZmFsc2V9fSx7ImpwZWciOnsicXVhbGl0eSI6OTV9fV0=&sign=81ebd503bbf7dea6545a41f5b58b7b903478c5b6a141373f58c4d871e56d3c72)
Als laatste worden ook emotionele redenen opgegeven. "Men voelt zich verlaten door de politiek, men is triest", zegt Van Haute. "Het zijn mensen die zeggen dat ze van Brussel houden, maar nu ontgoocheld of beschaamd zijn."
De respondenten die de toestand niet als problematisch zien (1-3) tot slot, geven als reden dat het zonder regering ook wel gaat. "Ze antwoorden dat we eerder al periodes hadden zonder federale regering, en daar niet van doodgingen", aldus Van Haute.
Taalgroep
Volgens de onderzoekers ligt de kern van de blokkade niet bij communautaire tegenstellingen. "Twaalf procent van de Franstalige respondenten gaven aan op een Nederlandstalige lijst te hebben gestemd", zegt Van Haute. Vooral Groen, N-VA en Vlaams Belang kregen Franstalige stemmen. "Team Fouad Ahidar ook, maar in mindere mate."
Volgens Van Haute moeten we dus weg van het idee dat er een homogeen Franstalig electoraat tegenover een homogeen Nederlandstalig electoraat staat. "Ik begrijp dat de PS zich verzet tegen de N-VA, maar die partij vertegenwoordigt dus ook de belangen van de Franstalige kiezers."
De ware reden voor de blokkering ziet Van Haute dan ook eerder in de extreme fragmentatie van het politieke landschap. In Brussel deden bij de gewestverkiezingen 21 lijsten mee, waarvan 14 een zetel behaalden. "Dit maakt de coalitievorming bijzonder complex", aldus Van Haute.
Ter vergelijking: op federaal niveau was de versnippering ook groot, maar met 17 lijsten iets minder uitgesproken dan in Brussel.
Hervormingen
De studie maakt deel uit van het onderzoeksproject 'Not Like Us', waarbij kiezers al eens net voor en net na de verkiezingen werden bevraagd. Daaruit bleek dat Brusselaars institutionele hervorming een van de topprioriteiten was.
"Het stond in de top drie", zegt Van Haute. "Het ging daarbij om meer dan de gegarandeerde vertegenwoordiging alleen. Met inbegrip van het vraagstuk gewest-gemeenten of de algemene doeltreffendheid van de instituties."
Van Haute wil tot slot nog waarschuwen voor het gevaar van deze politieke verlamming. "Een groeiend deel van de bevolking raakt teleurgesteld in het democratische proces, wat kan leiden tot afnemend vertrouwen in de politiek en een toenemende steun voor partijen die efficiëntie beloven."
"Op een bepaald moment maakt het hen niet meer uit welke richting het uitgaat, als er maar iets verandert. Dat kan gevaarlijk worden.”
Brussel zonder regering
Lees meer over: Brussel , Brussel kiest: Brussels parlement , Brussel zonder regering , Brusselse regeringsvorming
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.