Terwijl Brusselse onderhandelaars elkaar besnuffelen, is Dalle steeds meer kop van jut

Met babystapjes schuiven de partijen die werk willen maken van een nieuwe Brusselse regering aan tafel, al doen ze dat zonder de vereiste meerderheid aan Nederlandstalige kant. De druk op missing link Benjamin Dalle groeit intussen, maar toehappen doet het CD&V-kopstuk allesbehalve. “Hij zegt dat het hem om inhoud te doen is, maar dan moet je toch eerst gesprekken voeren over die inhoud?", zegt politicoloog Carl Devos.

Maandag zijn de partijen die mikken op de vorming van een nieuwe Brusselse regering samengekomen voor “een technische analyse van de begroting”, aldus Franstalig formateur David Leisterh (MR).

Voorlopig gaat het om MR, Les Engagés en PS aan Franstalige kant, de drie partijen die hun lot al aan elkaar verbonden hebben op Brussels niveau. Daartegenover staan met Groen, Vooruit en Open VLD drie partijen die met 8 op 17 zetels niet de vereiste meerderheid halen aan Nederlandstalige zijde.

De twistappel aan Vlaamse kant is al langer bekend: door het electoraal succes van Team Fouad Ahidar, dat uit het niets drie zetels veroverde in het Brussels parlement, is een meerderheid vinden zonder Ahidar een huzarenstuk. De meeste partijen die nu aan tafel zitten, de MR voorop, willen immers niet in zee gaan met Ahidar. Aan Nederlandstalige kant lijkt enkel Groen de deur enigszins op een kier te houden voor Ahidar.

Dalle steunt ‘paars-groene visie’ niet

De kaarten blijven dus aartsmoeilijk liggen voor de formateur aan Vlaamse zijde Elke Van den Brandt (Groen). Haar voorkeur is vandaag nog steeds een paars-groene constellatie, aangevuld met CD&V. Maar daar is Brussels kopstuk Benjamin Dalle niet tuk op, herhaalde hij dinsdag nog maar eens.

Niet alleen omdat er maar drie ministerposten te verdelen zijn onder de Vlaamse partijen in de Brusselse regeringsploeg, waardoor CD&V als kleinste partij uit de boot zou vallen en vrede zou moeten nemen met een functie als regeringscommissaris of een andere constructie, klinkt het.

“Het probleem is dat we de paars-groene visie op Brussel niet kunnen steunen”, zegt Dalle dinsdag in een reactie aan Belga. “Zowel op het vlak van netheid, veiligheid, respect voor het Nederlands, tewerkstelling als begroting stroken de ambities van CD&V niet met die van de zittende bestuursploeg."

Lees verder onder de video

N-VA

Dalle, die maandag uitgenodigd was maar niet kwam opdagen, noemt de vergadering tussen de zes partijen een “gevaarlijk precedent”, aangezien ze veronderstelt dat de vereiste meerderheid aan Nederlandstalige kant genegeerd wordt.

Aan Franstalige kant ziet een bron die mee aan tafel zit dat anders. “We willen vooral niet nog meer tijd verliezen”, luidt de boodschap. “Ondertussen doen we er alles aan om de piste met CD&V aan boord tot leven te wekken.”

Het enige denkbare alternatief lijkt CD&V vervangen door de N-VA van Cieltje Van Achter, maar de Vlaams-nationalisten houden de lippen voorlopig stijf op elkaar. De aandacht gaat er vooral naar de federale en Vlaamse formatie. In het grotere plaatje is een depanneerrol op Brussels niveau vandaag geen prioriteit. Ook ligt in een regering stappen met zowel PS als Groen voor de N-VA en viceversa op papier nu eenmaal erg moeilijk.

Tegelijkertijd zou in dat scenario Vooruit de kleinste Nederlandstalige partij worden en zouden de Vlaamse socialisten geen aanspraak meer maken op een van de drie klassieke ministerposten.

Lees verder onder de foto

Bipolaire kijk

En dus blijven alle ogen gericht op Benjamin Dalle, ook al houdt die resoluut voet bij stuk. In de wandelgangen wordt een coalitie met CD&V nog altijd “de meest coherente” genoemd, maar gaat de ergernis over de stugge houding van Dalle ondertussen crescendo. “Hij moet op een bepaald moment zijn verantwoordelijkheid gaan opnemen”, klinkt het bij een Vlaamse bron.

Volgens politicoloog Carl Devos valt er begrip op te brengen voor de kritiek op Dalle. “Hij zegt dat het hem om inhoud te doen is, maar dan moet je toch eerst gesprekken voeren over die inhoud? Het lijkt me vooral dat een post als Vlaams minister inruilen voor een functie als regeringscommissaris een serieuze terugval is in de ogen van Dalle.”

Dat het geduld van de Franstaligen ondertussen stilaan opraakt, is daarbij ook niet onlogisch, zegt Devos.

“Ik begrijp wel dat het beeld gecreëerd wordt waarin Brussel, met haar moeilijke budgettaire situatie, gegijzeld wordt door één man met tweeduizend stemmen. Veel heeft natuurlijk te maken met die sterke bipolaire kijk op Brussel zoals ze wettelijk is vastgelegd, de verdeling van de Nederlandstalige en Franstalige vertegenwoordiging waar een aparte meerderheid gevonden moet worden.”

“Maar als je daaraan gaat morrelen, ga je ook andere taalevenwichten op andere niveaus onder druk zetten”, vervolgt Devos. “Bovendien is de Franstalige politieke omgang met Nederlandse taalrechten in Brussel de voorbije jaren geen reclame om diezelfde rechten te gaan afzwakken. Feit is in ieder geval dat Brussel ondertussen een eigen identiteit heeft ontwikkeld die niet meer rijmt met die bipolaire taalbril.”

13 oktober

Tot slot spelen volgens Devos vooral de aanstormende gemeenteraadsverkiezingen een rol bij de demarche van formateurs Leisterh en Van den Brandt om de koppen een eerste keer bij elkaar te steken, ook zonder meerderheid aan Nederlandstalige kant.

“Het is een signaal naar de kiezer, de partijen willen tonen dat ze constructief zijn en tegelijkertijd verhogen ze de druk op Dalle. Hoe dan ook verwacht ik niet veel actie voor de lokale verkiezingen van 13 oktober, zeker omdat de lijn tussen het Brusselse en gemeentelijke niveau veel dunner is dan tussen bijvoorbeeld het federale en lokale niveau.”

Bovendien gaan zeker aan Franstalige kant een aantal kopstukken in campagnemodus. Denk aan Ahmed Laaouej (PS) die zijn sjerp verdedigt in Koekelberg en David Leisterh (MR) die uitgespeeld wordt in Watermaal-Bosvoorde.

Ook is het voor de Franstalige socialisten, die gehavend uit de verkiezingen van juni kwamen, niet wenselijk om in de campagne enerzijds hun pijlen te richten op de mogelijke federale Arizona-coalitie met MR, Les Engagés, N-VA, Vooruit en CD&V, en anderzijds voor 13 oktober een Brussels akkoord met MR en Les Engagés voor te stellen.