Cieltje Van Achter: N-VA-minister die op appreciatie van Franstaligen kan rekenen

Met Cieltje Van Achter zit er in de Vlaamse regering voor het eerst een minister van N-VA aan de knoppen om het Brusselbeleid vorm te geven. Voor Van Achter persoonlijk is het een bekroning van tien jaar parlementair werk. “Ze gaat heel minutieus te werk, een beetje als een boekhouder.”

Vorige week maandag legde Cieltje Van Achter de eed af als minister van Brussel in de Vlaamse regering. Haar naam ging al langer over de tongen, samen met die van Hannelore Goeman (Vooruit). Van Achter zelf zegt dat ze het pas enkele dagen voor haar eedaflegging vernam.

Met Van Achter krijgt de Vlaamse regering voor het eerst een N-VA’er op de post van Brusselse Aangelegenheden. Ze is het ook écht allebei: Vlaamsvoelend én Brussels: ze geeft zelf vaak aan hoezeer ze Brussel in haar hart draagt. Ze woont er sinds 2004, haar kinderen lopen er school en ze is actief in haar Schaarbeekse wijk, waar ze geregeld de fiets neemt. “Dat stedelijke heeft ze altijd gehad, zegt N-VA-politicus Sander Loones, met wie Van Achter al lang bevriend is. “Ciel komt uit Halle, maar ze houdt van de hoofdstad.”

“Het heeft me als flamingant uit Tienen verrast, misschien een beetje tot mijn eigen scha en schande,” zo zegt haar voormalige woordvoerder Diederik Demuynck, “maar Cieltje is er vast van overtuigd dat harmonieus samenleven in Brussel met Franstaligen mogelijk is.”

Dat wil niet zeggen dat ze vindt dat de hoofdstad vandaag goed bestuurd wordt. Mobiliteit en de begroting, de tweetaligheid, en ja ook gewoon ‘goed bestuur’: het waren haar stokpaardjes de voorbije tien jaar dat ze in het Brussels parlement vertoefde. Brussel verdient beter dan de polarisatie door Good Move, de financiële afgrond waartegen het Gewest aankijkt, en het amateuristische beleid dat hier soms gevoerd wordt. De strijd voor het Nederlands in de hoofdstad zal een van haar speerpunten worden de komende vijf jaar.

Ondanks dat alles kan ze op appreciatie rekenen bij de Franstaligen. Het is geen toeval dat MR en Les Engagés aansturen op een coalitie aan Nederlandstalige kant met N-VA. Van Achter heeft het vertrouwen kunnen winnen van de Franstalige Brusselaars, als “gematigde N-VA’ster”. Dat is al een verdienste op zich in een stad waar de hele N-VA nog niet zo lang geleden als baarlijke duivel werd verketterd.

Nu verhuist ze dus van de Brusselse cenakels naar de Vlaamse. En van parlement naar regering. Dat is een hele stap. Ze zal aan haar bekendheid moeten werken, want in Vlaanderen is ze nauwelijks bekend.

CVP-nest

Waar ze vroeger misschien wat onzeker overkwam, blaakt ze nu van zelfvertrouwen en glundert ze in de tv-studio’s. De stap is een mooie bekroning op haar tien jaar parlementaire werk. “En toegegeven,” zegt een insider, “elk parlementslid hoopt er op een bepaald moment op om de ideeën waarvoor je vecht in beleid te kunnen omzetten.”

Nochtans heeft Cieltje Van Achter geen klassieke N-VA-achtergrond. “Eigenlijk kom ik uit een CVP-nest,” zo zei Van Achter in 2015 in een interview. Pas een dikke tien jaar geleden stapte ze de politiek in, al was ze in haar studententijd wel bevriend met een generatie die later bij de N-VA-top zou horen, met onder hen Theo Francken, Ben Weyts en Sander Loones. Ze leerden hen kennen via Karel Bourgeois, met wie ze later zou trouwen, en de zoon van Geert Bourgeois, voormalig minister-president in Vlaanderen.

Van Achter heeft haar familiale band met Geert Bourgeois nooit willen uitspelen. Niet voor niets gaat ze door het leven als Cieltje Van Achter en niet als Cieltje Bourgeois. “Daarvoor ben ik te veel een feministe,” zei ze in een van de zeldzame interviews die ze samen met haar schoonvader gaf.

Ook vandaag wil Geert Bourgeois komaf maken met de schijn dat Van Achter in de partij voorgetrokken zou worden, omdat ze ‘schoondochter is van’. “Ik was bij de bekendmaking van haar ministerschap even verrast als iedereen,” zegt hij aan BRUZZ. Bourgeois ontkracht het verhaal dat hij haar in 2013 overtuigd zou hebben om in de politiek te stappen. “Nee, dat waren geloof ik Ben Weyts en Theo Francken,” zegt hij. “Ik hou niet zo van nepotisme.”

Communautaire agenda

Van Achter wacht de belangrijke taak om de Brusselse belangen te verdedigen in de Vlaamse regering. Ze zal er onder meer over waken dat er voldoende Vlaams gemeenschapsgeld naar Brussel kan vloeien. Ze zal daarnaast stevig moeten onderhandelen. Bijvoorbeeld over het beheerscontract met de VRT, ze is immers ook minister van Media.

Tegelijk verwacht iedereen dat ze, op de een of andere manier, een rol zal blijven spelen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. “In die zin is ze de ideale bruggenbouwer,” zo klinkt het.

Die brugfunctie tussen Vlaanderen en Brussel wordt meteen een delicate opdracht, zeker als de N-VA in de Brusselse regering zou stappen. Grote vraag is hoe N-VA zich zal positioneren rond communautaire zaken als de toepassing van de taalwet, dingen die de kern raken van het N-VA-programma, en tegelijk zal samenwerken met een Brusselse regering die daar in het verleden nooit veel interesse in toonde. Bij Les Engagés hebben ze al duidelijk laten blijken: ja, graag met de N-VA, maar niet om een communautaire agenda door te voeren. Het is een dossier waar de N-VA, en dus ook Cieltje Van Achter, zich op kan vastrijden.

Gevraagd naar haar sterke kanten verwijst Geert Bourgeois zonder verpinken naar haar academische parcours. “Ze is juriste, heeft onder meer aan de universiteit van Washington en Bologna gestudeerd.” Ze gaf ook les aan de KU Leuven. Of Bourgeois haar tips zal geven? Valkuilen waar ze voor moet uitkijken? “Neen. Ik ga haar niet schoonvaderen. Mijn deur staat altijd open, maar ze moet toch vooral haar weg zelf vinden.”

“Ze komt misschien niet rechtstreeks uit de ‘school van Geert Bourgeois’, zoals Bert Wollants of Theo Francken,” zo legt Sander Loones het uit, “maar ze past wel in die traditie. Ze is net als die mannen een echte dossiervreter.”

Dat beaamt Diederik Demuynck. “Ze gaat heel minutieus te werk, een beetje zoals een boekhouder. Ze kent alle ins en outs van de dossiers die ze bestudeert. Zo weet ze waar ze over spreekt en ze stelt ook dezelfde eisen aan haar medewerkers.”

Bedachtzaam, geen tafelspringer, loyaal. Het zijn de woorden die in haar entourage klinken als het over Cieltje Van Achter gaat. Maar volstaat dat om te kunnen wegen op het beleid? Heeft ze genoeg carrure? “Haar grote kracht is precies dat ze met iedereen door een deur kan,” zegt Demuynck. “Ze maakt geen vijanden. Ze is empathisch, maar dat wil niet zeggen dat ze niet op haar strepen staat. Ze kan op een kordate maar vriendelijke manier zeggen: ‘Hier ga ik niet mee akkoord.’”

Geen doetje

Eenzelfde geluid klinkt bij Sander Loones. “Professioneel gaat Ciel recht door zee, maatschappelijk geëngageerd, maar tegelijk is ze ook geëngageerd in die andere betekenis: betrokken, menselijk, hartelijk. Dan vraagt ze bijvoorbeeld hoe het met je gaat, en twee weken later weet ze nog altijd wat je geantwoord hebt.”

“Maar vergis u niet,” gaat hij verder. "Ciel is geen doetje. Ze kan met pit en karakter haar punt maken. Op een verstandige manier. Zonder olie op het vuur te gooien. Ik denk dat jullie dat in Brussel ook gezien hebben. Ze weet wat ze wil binnenhalen. En zo zal het ook gaan binnen de Vlaamse regering."