Na zijn breuk in 2020 met de PS leidt burgemeester Emir Kir de kleinste gemeente van het land, Sint-Joost, als onafhankelijke. Hij mag dan wel online zijn schoonste kant tonen, de vrede bewaren binnen de eigen meerderheid lukte hem niet.
©
Saskia Vanderstichele
| Het gemeenteplein van Sint-Joost-ten-Node.
Vier vragen over Sint-Joost-ten-Node
Belangrijkste verwezenlijking? De armste, meest dichtbevolkte en meest diverse gemeente van het land heeft de covidcrisis zonder veel spanningen overleefd. Daar verdient het gemeentebestuur lof voor, ook al neigden sommige maatregelen naar populisme. Emir Kir leverde als eerste Brusselse burgemeester elke inwoner een mondmasker aan huis, er kwam een eigen testcentrum, een campagne met influencers en speciale cheques voor handelaars. Ja, de besmettingen waren vaak hoog, maar het aantal coronadoden viel naar verhouding mee en een armoedepiek bleef uit.
Grootste mislukking? Op 12 oktober 2019 had het Huis der Culturen in de Leuvensesteenweg moeten openen. Vijf jaar later is het nog niet klaar en zijn de kosten gestegen van 4 naar liefst 14 miljoen euro. Buren moesten zelfs even geëvacueerd worden door stabiliteitsproblemen en gescheurde muren. In de straat staan ook de oude Dod-winkels nog altijd leeg. Gelukkig ging nachtclub Mirano weer open. Groot genoeg als klaslokaal? Ook de extra basisschool uit het bestuursakkoord bleef dode letter.
Houding jegens Nederlands? Amper een tiende van de gemeenteraadsleden is Nederlandstalig en naar Nederlandskundige ambtenaren in het gemeentehuis en bij het OCMW is het goed zoeken. Het lokale gemeenschapscentrum richt nu zich liever op ‘Nederlandslustigen’. Maar hun lokalen zijn verouderd, sport- en jeugdinfrastructuur ontbreekt en deze legislatuur kwam er geen enkele Nederlandstalige plek op school of in crèches bij. Wel is de samenwerking tussen de cultuurdienst, basisscholen, bibliotheek Joske en GC Ten Noey duidelijk opgeschaald: onder de noemer Josée kwam er een tijdelijk buurtcafé en een ‘camping’ voor ontmoeting en cultuur.
Waarmee kwam de gemeente nog in het nieuws? Na twintig jaar leegstand zijn de werken aan het oude Gesu-klooster begonnen. Twee investeerders zullen er winkels, colivingflats en hotellofts in onderbrengen. Als alles goed gaat, zijn die eind volgend jaar klaar. De gemeente kwam ook in het nieuws met haar eigengereide parkeerbeleid en met de heropening van het historische zwembad. En Knack kwam te weten dat een van Kirs schepenen analfabeet is.
Wie dacht dat Sint-Joost-ten-Node geen hipsters of toeristen lokt, kent The Hoxton nog niet. De vernieuwing van de oude IBM-toren aan de Kruidtuin was meteen dé werf van de voorbije legislatuur in de gemeente – samen met het aanpalende Sint-Lazarusplein. Het duurde lang, buren klaagden over overlast, maar kijk: sinds vorig jaar kunnen bezoekers op 22 hoog taco’s eten, afterworken en zelfs yoga beoefenen. Beneden glimt een opgepoetst pleintje tussen de kantoortorens in.
Het kan maar helpen voor de reputatie, nu burgemeester Emir Kir van de Sint-Lazaruswijk en omliggende Brabantwijk een echte woonbuurt wil maken. De laatste jaren ging hij door met het opkopen van bordelen, kwam hij met gemeenschapswachten en een nieuwe wekelijkse markt. Daar zaten de handelaars niet op te wachten, zeiden ze snel, maar Kir had het al op TikTok gezet. Dat doet hij ook om de zoveel weken met een feestelijke opruimactie in de wijk.
“Sint-Joost-ten-Node is de gemeente met het grootste potentieel, maar de minste politieke verbeelding van heel Brussel”
Oorlogsjournalist VTM
Het typeert zijn voortvarendheid en non-stopcampagne. Emir Kir komt op zo goed als elk gemeentelijk event of elke inzamelactie voor slachtoffers van rampen in Turkije, Marokko of Gaza. Dat grenst soms aan populisme. Net als zijn plan vorig jaar om een paardenwedren te organiseren op het gemeenteplein. Die werd afgeblazen na kritiek van dierenrechtenorganisaties en de Brusselse regering.
Gespleten meerderheid
Als typische aankomstwijk blijven veel inwoners geen jaren hangen in Sint-Joost. Toch weet Kir spanningen tussen de vele gemeenschappen behoorlijk te vermijden. In zijn eigen meerderheid is dat andere koek. Daar liep de spanning de laatste jaren alleen maar op. Kir werd zelfs uit zijn oude partij PS gezet nadat hij Turkse burgemeesters van de extreemrechtse Grijze Wolven had ontvangen. Het toenmalige CDH stapte uit de meerderheid en binnen de PS ontstond een echte clanstrijd: Kirs vertrouwelingen versus de partijlijn. Het kwam zelfs tot fysiek geweld tijdens de gemeenteraad. Kir nam de bevoegdheden van drie PS-schepenen af en ontsloeg zijn eigen kabinetschef, Christian Boïketé.
Het is nu aan diens broer, schepen Philippe Boïketé, om de PS weer een plek te geven in de komende gemeenteraad en - wie weet - in het college. De charismatische Boïketé zou bij een goede score kunnen samenwerken met Ecolo-Groen, die Ahmed Mouhssin bovenaan zetten, of Saïd Benhammou van Les Engagés, die met MR samenhokken. De ondernemer uit de Noordwijk wil vooral op veiligheid en netheid inzetten, ook voor PS een speerpunt. Maar Benhammou blijft ook een mogelijke partner voor Kir, die hem eerst had uitgenodigd voor zijn eigen lijst. Ten slotte komt Team Fouad Ahidar met een eigen lijst.
De Nederlandstalige kandidaten zijn dit keer met een tiental. Ambtenaar Marie-José Byl maakt als tweede kandidaat op de lijst van Kir een goede kans om Vlaams schepen te worden, maar ook oud-Vooruit-lid Stephanie Ngongo wil via zijn lijst het huidige beleid voortzetten. Zij werkt nu voor aftredend schepen Lydia Desloover. Groen stuurt Fréderic Roekens en CD&V haar partijmedewerker Wout Van Eylen. Allemaal willen ze het Nederlandstalige onderwijs en de kinderopvang uitbreiden.
Of dat een echte prioriteit wordt in de komende bestuursperiode, is onzeker. Iedereen zet nu veiligheid en netheid bovenaan, samen met een beter bestuur. Het gros van het gemeentepersoneel werkt nog altijd onder tijdelijke contracten en is daarmee onderhevig aan de politieke wil van Kir.
De financiën van Sint-Joost zijn dankzij de gunstige kantoortaksen in evenwicht, maar grote projecten, zoals de beloofde sociale woningen in oude bordelen, komen maar niet van de grond. In de vermaledijde Sint-Lazaruswijk vraagt de oppositie extra politietoezicht en effectieve GAS-boetes voor sluikstorters en andere overlast. De drugsproblematiek nam er de laatste jaren alleen maar toe. Dat roept om samenwerking met andere gemeenten, de federale regering, politie en migratiediensten – niet altijd de sterkste eigenschap van Kir.
Gemeenteanalyses
Wat is de situatie in de verschillende Brusselse gemeentes? Voor welke uitdagingen zullen de te verkiezen gemeenteraadsleden komen te staan? Ontdek het in onze gemeenteanalyses.
Lees meer over: Sint-Joost-ten-Node , Sint-Joost-ten-Node kiest , Politiek , Gemeenteanalyses , gemeenteraadsverkiezingen 2024 , Emir Kir , The Hoxton , Sint-Lazaruswijk
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.