Column Freddi Smekens: Weireld

W anneer ik het goed naga, zou men gerust kunnen stellen dat we in het dagelijkse leven voortdurend 'van den iene weireld in den andere terechtkomme'.

W anneer ik het goed naga, zou men gerust kunnen stellen dat we in het dagelijkse leven voortdurend van den iene weireld in den andere terechtkomme.

Hoe zit dat nu eigenlijk met al die werelden die ons omringen, waarde lezer? Lot ons beginne mè de stad. De bewoners ervan doen het dan misschien onbewust, maar ze splitsen de stad op om ze, zeg maar, niet in haar geheel te hoeven bewonen. Onderdelen ervan kunnen dan weer op hun beurt verder verkaveld worden. Zo kunnen we de wijk (het koteer, zeg maar) verder reduceren tot onze stroet en, nog kleiner, tot het hoois woe da we in wuune. In feite gaat het hier stuk voor stuk om werelden op zich.

Die indeling maken we echter niet zomaar en dus ook niet willekeurig. Integendeel. We hebben ze nodig om onze stad te structureren en ons als het ware ni dui hui te loete opfrette. We hebben dus raakpunten, repairs en weirelde vandoon om onze stad leefbaar of in sommige gevallen zelfs aangenaam en sympathiek te maken (en te houden).

Het spreekt uiteraard voor zich dat elke stadsbewoner op zijn of haar manier uitmaakt welke de weirelde zoal zijn die, eens samengeklit, ne weireld op zaain aaige zullen vormen. In bovenstaand geval gaat het dus wel degelijk over een stad, maar de redenering gaat uiteraard ook op voor een dorp en voor welke door ons bewoonde plaats dan ook. Maar laten we niet op de dingen vooruitlopen en het nog even bij de stad houden.

Daarnet heb ik het hoois woe da we in wuune als kleinste entiteit aangegeven. Maar wanneer we onze redenering verder doortrekken, dan komen we tot de vaststelling dat ook da hoois in weirelde opgedield kan weude, als daar zijn de verdiepingen en de kamers ervan, bijvoorbeeld. Wanneer we in een van die kamers ook een zithoek, een badkuip of een bed als ne weireld onderkennen, dan zitten we zowat aan de kleinste gemene deler wat onze indeling in weirelde betreft.

Iets hoger op de ladder kwamen we dus het koteer of de wijk al tegen. Dat koteer zou men, althans als weireld in de stad, als een geval apart kunnen beschouwen. Ik zeg wel degelijk 'zou men', waarde lezer, want zijn bij nader inzien ni alle weirelde spesjoele gevalle? Gelukkig wel, zou ik zo zeggen. Als dat niet het geval zou zijn, dan zouden het stadsleven en het leven op zich een saaie bedoening kunnen worden.

Graag nog even terug naar ons koteer. Om mezelf alvast verder opzoekwerk te besparen zal ik maar meteen als een vaststaand feit aannemen dat ons Brusselse woordje koteer van het Franse quartier afstamt. Uiteraard ben ik, zoals steeds, vatbaar voor eventuele aan- of opmerkingen van de lezer op mijn theorie. Maar laat mij gerust stellen dat ik me weinig of zelfs helemaal geen zorgen maak over de juistheid ervan. Dat één enkele pientere lezer daarbij een opmerking zou maken in de zin van "Awel, vi iene ki kan ik hem gien oengelaaik geive", neem ik er graag bij.

Laten we alvast dat koteer woe da we in wuune, even als weireld in ogenschouw nemen. Misschien is het wel zo, waarde lezer, dat elke bewoner van e koteer de grenzen ervan zelf afbakent. Dat moet ergens wel, want een wijk is nu eenmaal geen vaste entiteit, zoals bijvoorbeeld een gemeente, een stad, een land of een continent dat wel is. E koteer heit dus volgens maa mier mè oenveule dan mè grenze te moeke. Wat we wel bij grote benadering van iemand kunnen zeggen, is dat hij of zij in hetzeulfde koteer as waaile wuunt.

Ook in dit specifieke geval is elk van ons aangewezen op weirelde die op hun beurt van dat koteer deel uitmaken. Weirelde als daar zijn: cafés, winkels, eventueel een post- of politiekantoor. Maar er zijn uiteraard nog ettelijke andere weirelde binnen dat koteer waarop we ons kunnen baseren om de wijk in kwestie structuur en inhoud te geven. Ook de mensen van wie men zegt da ze van ons koteer zaain, kunnen gerust een aanwijzing zijn om dat koteer min of meer af te bakenen. Dat laatste geldt dan als bewijs da zeulfs ne meens ne weireld op zaain aaige kan zaain.