Arbeidspsycholoog over sfeer KMSKB: 'Te laat ingegrepen om Draguet terug te roepen'

Het onderzoek naar het wanbeleid bij de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten (KMSKB) is een goed begin. Dat zeggen verschillende personeelsleden die onze redactie gesproken heeft. "Maar we kunnen niet meer. Draguet moet sowieso vertrekken."

Na een open klachtenbrief van het personeel van de musea - ondertekend door 31 van de 210 personeelsleden - opent de preventiedienst Empreva een onderzoek naar wanbeheer. 49 leden van de afdeling Publieksdiensten worden bevraagd over het wanbeleid en de rol van directeur-generaal Michel Draguet. Tegen juni verwacht de KMSKB de resultaten.

Eerste stap

"Dat onderzoek is een eerste noodzakelijke stap", zegt Marc* van de afdeling Collecties en Onderzoek. Net als de andere getuigen die BRUZZ kon spreken, wil hij anoniem blijven, uit angst voor mogelijke consequenties. Hij heeft de brief niet ondertekend, die kwam vanuit een andere afdeling. Maar hij steunt wel de zaak.

"De druk is inderdaad heel hoog, met tentoonstellingen die elkaar snel opvolgen. Er heerst ook een hard klimaat, waarbij geregeld geïntimideerd wordt." Daarbij worden mensen dingen gevraagd die niet tot hun functie behoren, worden ze bedreigd met ontslag als ze het niet willen doen, krijgen ze 's avonds laat nog berichten, stapelen ze de overuren op en krijgen ze heel snel een officiële waarschuwing, die bij enkele personeelsleden al daadwerkelijk tot ontslag leidde.

Dat 'zijn' afdeling Collecties en Onderzoek en de afdeling Ondersteuning niet mee bevraagd worden, is volgens Marc een gemiste kans. "Zoiets belangt alle werknemers aan." Daarnaast vindt hij dat de evaluatie van Draguet, en een eventuele verlenging van zijn mandaat, gekoppeld moet worden aan de uitkomst van het onderzoek. "Een extra mandaat wordt sowieso het mandaat te veel."

'Kan niet meer'

Dat vindt ook Laurence*, die voor de afdeling Publieksdiensten werkt, van waaruit de open brief geschreven werd. Draguet staat al sinds 2005 aan het hoofd van de KMSKB. "Hij moet sowieso vertrekken. Veel mensen kunnen niet meer, ook ik niet', geeft Laurence toe. "Ik ben fysiek en mentaal op. Volhouden tot juni (wanneer het onderzoek afloopt, red.) is onmogelijk. Zelf ben ik constant ziek en aan het trillen van de stress. Nu alles bekend raakt, komt daar nog de angst bij om ontslagen te worden."

Maar feitelijk is die dreiging continue aanwezig, zegt Laurence. Niet rechtstreeks, maar via de directeur van haar afdeling. "Die waarschuwt ons dat we nooit neen mogen zeggen tegen Draguet of dat we hem anders 'op ons dak' krijgen en dat het ons onze job kan kosten. Eigenlijk is de directeur zelf heel bang, en gaat die nooit het gesprek aan met Draquet. Maar ik verwacht wel dat een directeur ons verdedigt als er onmogelijke deadlines gesteld worden."

Laurence neemt het Draguet kwalijk dat hij in zijn repliek van afgelopen vrijdag om de hete brij heen draaide. "Wat hij schreef, klopt: KMSKB is onderbemand en er ís te veel werk. Maar het is net Draguet die besliste om in oktober vier tentoonstellingen tegelijk te openen. Het is hij die alles zelf wil aansturen en dan op het laatste ogenblik van mening verandert. En het is hij die kleinerende, seksistische en onprofessionele opmerkingen maakt."

De stress van de komende renovatiewerken en bijbehorende veranderingen -volgens Draguet mede de oorzaak voor de onrust- zijn volgens Laurence dan weer geen factor. "Daarover is iedereen positief", en wordt door meerdere personeelsleden bevestigd.

Wel op de hoogte

In zijn antwoord liet Draguet ook optekenen dat hij eerder niet op de hoogte was van de onvrede, iets wat hij vrijdagavond nog bevestigde in een interview met Le Soir: 'Ik heb het probleem vrijdag ontdekt, aan de hand van die open brief.'

Maar ook dat wordt stellig tegengesproken door meerdere bronnen. "Ik heb enkele jaren geleden een geval van pesterij gemeld aan Draguet", zegt Ine*. "Dat gebeurde via een officiële mail. Daarnaast heb ik samen met verschillende personeelsleden meermaals aan de alarmbel getrokken. Allemaal zonder resultaat. Wel is het zo dat dit meestal via onze directeurs ging, om de eenvoudige reden dat we hem niet rechtstreeks mochten vragen. Kwestie van de hiërarchie te respecteren."

Of de directeurs ook moeten vertrekken, daarover zijn de meningen verdeeld. Maar alle getuigen beamen dat zeker Draguet weg moet. Zijn eventuele verlenging ligt in handen van Arnaud Vajda, voorzitter van het directiecomité van BELSPO (De Programmatorische Federale Overheidsdienst Wetenschapsbeleid).

BRUZZ kon Vajda niet bereiken voor enige toelichting.

* Het gaat om een schuilnaam. Volledige naam bekend bij de redactie.