Europalia - Trains & Tracks: perrongeluk

Europalia stond sinds jaar en dag in het teken van een gastland of een regio, maar nu heeft het prestigieuze multidisciplinaire cultuurfestival zin in een doorreis. Aanleiding is de reeks verjaardagen die de Europese spoorwegen dit jaar vieren.

Precies 175 jaar geleden werden Brussel en Parijs als eerste Europese hoofdsteden met elkaar verbonden. Daarnaast vieren we dit jaar ook 40 jaar tgv en 25 jaar Thalys. Europalia spoort en dus focust het deze editie op de culturele betekenis van de spoorwegen vroeger en nu. Op heel uiteenlopende manieren belicht Europalia Trains & Tracks het vervoersmiddel dat ons de moderniteit in katapulteerde, landen en culturen met elkaar verbond, economische voorspoed bracht, kolonisatie en oorlogsvoering diende en de wereld danig versnelde en vervuilde, maar nu meer en meer symbool staat voor vertraging en duurzaamheid.

De openingstentoonstelling Tracks to modernity in de KMSKB is meteen een van de blikvangers, en kijkt naar de weerslag die de revolutie op het spoor had in de kunsten. Met werk van Monet, Spilliaert en Boccioni, maar ook hedendaagse creaties van onder meer de Nederlandse Fiona Tan en Eric Joris’ CREW. Train World kan natuurlijk niet ontbreken en gaat de nostalgietoer op met een opstelling over de Oriënt-­Express. En langs de langste treinroute van ons land − Oostende-Eupen − komen kunstwerken van onder anderen Che Go Eun, Inas Halabi, Marina Pinsky en Laure Prouvost.

Performances zijn er ook. Zo werkt kunstenaar Rita Hoofwijk met Jean een project rond tijds­beleving uit op de trein tussen Brussel en Amsterdam, en een ander rond beweging in het kader van de expo Rinus Van de Velde: inner travels in Bozar in 2022. Choreograaf Boris Charmatz laat in La ronde zes uur lang dansers, muzikanten, acteurs en zangers bewegingen, dialogen en muziek brengen in onder meer het Noordstation. Het Ictus Ensemble herdenkt de allereerste treinrit op het Europese vasteland van 1835 tussen Brussel en Mechelen, met muzikale interventies op de trein. En voor Lost & found (van Casco Phil en Muziektheater Transparant) verblijven een componist en een librettist telkens een week in een glazen box in de stations van Antwerpen, Brussel-Centraal en London St Pancras om dagelijks een opera te componeren rond de actualiteit.

Passa Porta organiseert dan weer een schrijf­residentie op de trein door Europa, met een publieksavond in de lente. En zes auteurs, onder wie Lize Spit, Rob van Essen en Thomas Gunzig, schrijven hun eigen stationsroman.