Fluxenberg: avontuurlijke uitgeverij van poëzie uit Brussel

“Een uitgeverij voor poëzie en andere fenomenen”: dat is Fluxenberg, het initiatief van dichter Johan Wambacq en twee medeplichtigen: de dansende dichter Jan Ducheyne en de theatermakende dichter en beeldend kunstenaar Bernard Van Eeghem.

Fluxenberg blijkt een fotogenieke helling in de gemeente Meise te zijn die volop uitzicht biedt op Brussel en het Atomium. De plek is geliefd bij wieleramateurs die graag in de achtertuin van Eddy Merckx fietsen. Maar het Brusselse vergezicht bood dus ook inspiratie aan de initiatiefnemers van de gelijknamige uitgeverij Fluxenberg, die met een heel eigen concept een leemte in de uitgeefwereld wil vullen.

“Achter de naam moet je niet al te veel zoeken,” zegt Johan Wambacq, die tussen 1974 en 2015 verbonden was aan de Beursschouwburg en het Kaaitheater, ondertussen 36 jaar lang het theatertijdschrift Etcetera uitgaf, en die in 2015 zijn eerste dichtbundel Seks, mystiek & urbanisatie uitbracht. “Al is de naam ook een knipoog naar de multidisciplinaire kunstbeweging Fluxus. Dat geeft aan dat we ons niet zullen beperken tot het uitgeven van poëziebundels. Het kunnen ook kunstdrukken zijn, of een theatertekst. Alles hangt af van het aanbod.”

Bijzonder: Fluxenberg wordt een coöperatieve uitgeverij, waar de auteurs eigenaar blijven van hun werk. Wambacq: “Alles is een beetje toevallig en informeel tot stand gekomen. Ik hoorde dat Bernard Van Eeghem dacht aan het uitgeven van een bundel, en toen heb ik mijn oude idee van zo'n coöperatieve uitgeverij opgevist. Daarna heb ik ook Jan erbij gevraagd omdat die ook iets nieuws voorbereidde.” Uit ervaring weet Wambacq dat de bestaande uitgevers niet in de rij staan om poëzie uit te geven. “En als ze er toch nog in investeren, dan liever in het werk van een jonge knappe dichter of dichteres dan van een oude zak.” (Lacht)

Fluxenberg moet meer ruimte creëren voor waardevol werk dat anders het daglicht niet zou zien. Auteurs die denken dat ze iets in huis hebben en enige verwantschap voelen met het project kunnen zich aandienen met een manuscript of boekenproject. Fluxenberg kan zorgen voor eindredactie, vormgeving en distributie via website en/of boekhandels, maar de auteurs financieren alles zelf en blijven zo ook volledig eigenaar van hun werk en de opbrengsten. Uiteraard is er ook een kwaliteitsgarantie. “Het is niet de bedoeling op te treden als een veredelde drukkerij of printing-on-demand­bedrijf. De bedoeling is nieuwe auteurs te laten evolueren onder patronage van de auteurs die al aan de uitgeverij verbonden zijn. Maar aangezien de auteur zelf als eigenaar en financier optreedt, kan je ook werk uitgeven dat commercieel minder mogelijkheden biedt.”

Jan Ducheyne toont zich alvast enthousiast. “'Flux' klinkt vlot en een berg boezemt altijd vertrouwen in,” lacht de voorman van de band Noodzakelijk Kwaad en de organisator van De Sprekende Ezels. “Dit is een hoopgevende poging om iets toe te voegen aan de besloten uitgeversveld. Johan heeft een vrije en avontuurlijke kijk op wat allemaal kan. Terwijl je bij de gevestigde uitgeverijen nog weleens op een muur van literair snobisme stoot. Johan zal ook niet meteen alles en iedereen uitgeven. Hij heeft een goed oordeel en zegt waarop het staat, maar ziet het wel zitten om onbekend talent een platform te bieden.”

De eerste uitgave van Fluxenberg is Wambacqs­ tweede dichtbundel Waar is mijn hoed? – in een pas verschenen recensie in Kunsttijdschrift Vlaanderen bestempeld als “muzikaal light verse met een metafysisch kantje”, al zijn sommige kantjes ook grotesk, geestig of scabreus. In afwachting van de bundel van Bernard Van Eeghem komt later dit jaar ook alvast nieuw werk van Ducheyne uit. “Samen met de jonge Antwerpse dichter Simon Van Buyten heb ik tijdens de lockdown een zevental gedichten geschreven die op een organische manier uit elkaar voortgroeiden: Overuren in het niets. Jirka De Preter gaat het helemaal met de hand uitschrijven en zo kunnen we er een mooie collector's editie van maken. In het voorjaar volgt dan hopelijk mijn dichtbundel Noodzakelijk kwaad - Altijd weer het dansen, en dan zijn er ook al wat jonge dichters die zich gemeld hebben en onder wier werk we mee onze schouders willen zetten.”

JOHAN WAMBACQ: WAAR IS MIJN HOED?
Fluxenberg, 63 p., €19,90, www.fluxenberg.be